همشهری آنلاین: مردم برخی نقاط استان سمنان رسم داشتند، چند روز قبل از ماه رمضان بره یا گوسفندی را قربانی کنند که به این رسم «پروارکشون» می‌گفتند. آنها این گوشت را تا آخر ماه رمضان نگه می‌داشتند و برای پختن غذاهای سحری، افطاری و نذری استفاده می‌کردند. البته در پاییز نیز پروارکشون برگزار می‌شد.
رسم‌های سحری
«فاطمه قلی‌پور کالمرزی»، پژوهشکر حوزه فرهنگ مردم سمنان درباره رسم‌های سحری مردم این استان گفته است: در قدیم و ساعاتی قبل از سحر افرادی خوش‌صدا روی پشت بام خانه خود یا مسجد می‌رفتند و دعا و مناجات می‌خواندند. گاهی این افراد هنگام عبور از کوچه‌های هر محله با خواندن ادعیه سحرگاهی، اهالی را برای خوردن سحری بیدار می‌کردند. سمنانی‌ها به این رسم «شب‌خوانی» یا «شوخوانی» و اهالی روستای «عشقوان» منطقه خوارتوران آن را «چووشی» یا «چاوشی» می‌گفتند.
غذاهای ویژه رمضان
سمنانی‌ها طبق رسمی دیرین روزه خود را هر افطار با نمک، آب و خرما باز می‌کنند. با این وجود پختن و خوردن اواع آش، کوکو، نان، سبزی و پنیر از عادت‌های غذایی آنها در این زمان است. همچنین خوردنی‌هایی چون شیربرنج، فرنی، شله زرد، حسّو (در شهر شاهرود)، لرزان (شاهرود، دامغان)، آروشه و حلوای آروشه (سمنان و توابع) نیز بین آنها مرسوم است. دامغانی‌ها هم رسم دارند در نخستین شب ماه رمضان کشمش پلو بخورند. سمنانی‌ها اغلب برای وعده سحری نیز پلوخورشت، ته چین و گاهی آبگوشت می‌خورند.
پختن غذای نذری
پختن غذای نذری از دیگر رسم مردم استان در طول ماه رمضان است. البته در شب‌های احیاء این کار بیشتر انجام می‌شود. در این شب‌ها آش کشک نذری نیز طبخ و بین همسایگان و آشنایان تقسیم می‌شود.
جلسات ختم قرآن کریم
در طول ماه رمضان جلسات ختم قرآن کریم در مساجد و خانه‌ها برپا می‌شود. معمولا جلسات مساجد مربوط به آقایان و جلسات خانگی مربوط به بانوان است. همچنین در برخی نقاط استان رسم است هر فردی که بر اساس نوبت، سوره «قل هوالله» را قرائت کند، پس از ماه رمضان، افراد حاضر در جلسه را برای خوردن آش یا شیرینی به منزل خود دعوت کند.
عزاداری برای امام علی(ع)
پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در سالگرد ضربت خوردن و شهادت حضرت علی(ع) امری متداول است. معمولا اهالی نقاط مختلف استان، کسب و کار را روز ۲۱ ماه رمضان تعطیل می‌کنند و در مجالس غزاداری حضور می‌یابند. در سمنان شب‌ها دسته‌های سینه‌زنی و در برخی شهرها و روستاهای استان دسته‌های زنجیرزنی به راه می‌افتند و با گذر از معابر و کوچه‌ها زنجیرزنی و عزادارای می‌کنند. همچنین بین برخی دامداران استان رسم است که شیر دام‌های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل بدهند.
شب‌های قدر
مردم استان سمنان در مساجد با خواندن دعاهای جوشن کبیر، مجیر و ذکر مصیبت و توزیع غذا، شله زرد، فرنی، آش رشته، نان محلی و خرما شب‌های قدر را سحر می‌کنند.
به گفته قلی‌پور کالمرزی، پژوهشکر حوزه فرهنگ مردم سمنان، برخی بانوان هنگام رفتن به مسجد در لیالی قدر با خود نخی می‌برند و آن را هنگام خواندن دعای جوشن کبیر گره می‌زنند. بعد از اتمام مراسم، نخ صد بند یا صد گره را برای گشایش کار و بخت‌گشایی دختران در قرآن می‌گذارند.
دوختن کیسه مراد
دوختن کیسه مراد هم از آیین‌های رمضانی در برخی نقاط سمنان است که از سوی بانوان اجرا می‌شود. در شهرهای شاهرود، گرمسار و روستای جزن برخی زنان بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه‌ای کوچک می‌دوزند و سکه‌ای را به نیت تبرک درون آن می‌اندازند. شاهرودی‌ها کیسه مراد را برای برآورده شدن حاجت خود تا سال دیگر نزد خود نگه می‌دارند و در ماه رمضان بعد کیسه تازه‌ای می‌دوزند.
شادی در روز قصاص ابن ملجم مرادی
۲۷ ماه رمضان در روایت‌های تاریخی و اسلامی مصادف با شب قصاص ابن ملجم مرادی است. در این روز زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی برای ابراز شادی از این واقعه به دست و پای خود حنا می‌بستند که این رسم هنوز بین بانوان سالمند رایج است. همچنین برخی خانواده‌ها نیز در این روز گوش دختران خود را سوراخ می‌کردند و برای آنها گوشواره می‌خریدند.
عید فطر
در آخرین روز از ماه مبارک رمضان، سمنانی‌ها خود را برای فرا رسیدن عید فطر آماده می‌کنند. صبح زود به مسجد محل و یا مصلی می روند تا نماز عید را اقامه کنند. بعد از برپایی نمازعید فطر، صله‌رحم، زیارت اهل قبور و اماکن مقدس و دید و بازدید از جمله آداب این عید میان مردم استان است.
همچنین اهالی هر محل به دیدن خانواده‌هایی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند و به اصطلاح «نو عید» دارند می‌روند. عیادت از بیماران و بردن هدیه برای نوعروسان از دیگر آداب این روز است.
نظر شما