همشهری آنلاین- نصیبه سجادی:حاج «محمدعلی عزیزی» از ریش سپیدان محله وصفنارد است. او تعریف می‌کند: «آن زمان در باغ انار از خانه‌های حیاط‌دار و آپارتمان‌های چندطبقه خبری نبود و از لابه‌لای ساقه‌های گندم و جو کشتزارهای لب خط آهن تهران‌ـ اهواز و تهران‌ـ تبریز می‌توانستید مخروط‌های آجری یخچال‌های انتهای باغ انار را ببینید.»
گود وسط یخچال‌های وصفنارد چندان عمیق نبود و با گذشتن از ۳۰ـ ۴۰پله باریک و کوتاه به آنجا می‌رسیدید. این گودها حوضچه‌های ذخیره آب بودند و به قنات‌های روستا راه داشتند. یخی که در حوضچه‌ها تشکیل می‌شد، به مخازن تونلی شکل منتقل و آنجا با شن کش یا رنده باغبانی به قطعات کوچک تبدیل می‌شد.
عزیزی می‌گوید: «کشاورزان و یخچال‌داران از آب گوارای قنات سهمیه داشتند و هریک در زمانی خاص از آب قنات استفاده می‌کردند. کانال آبی هم که به باغ انار کشیده شده بود، آب سد کرج را دراختیار یخچال‌داران می‌گذاشت. هر روز پیش از ظهر گاری‌چی‌ها مقابل یخچال‌های باغ اناری صف می‌کشیدند تا یخ‌ها را با گاری به گوشه و کنار شهر ببرند.»
یخچال «گورنگ» گل سرسبد یخچال‌های وصفنارد بود که دیوار سایه‌انداز بلندی داشت که در چله تابستان از تابش نور خورشید به حوضچه جلوگیری می‌کرد. ریش سپید محله وصفنارد تعریف می‌کند: «درلایه‌های آب منجمد این یخچال، پس از خرد شدن، چند روز و چند نوبت آب‌پاشی می‌شد تا حسابی به هم بچسبند و قطر مناسبی داشته باشند. «اکبر مشهدی ملایری» که از بستنی‌سازان مشهور طهران قدیم بود، به دلیل مرغوبیت یخ یخچال گورنگ، هر روز چند گاری‌چی را به باغ انار می‌فرستاد تا یخ موردنیاز او را تهیه کنند.»
یخچال‌های باغ انار سال‌ها پیش از بین رفته‌اند. خانه‌های قدیمی و مجتمع‌های آپارتمانی جای یخچال‌های خشتی و آجری را گرفته‌اند و دیگر نشانی هم از آنها باقی نمانده است. اکنون به باغ انار «محله وصفنارد» می‌گویند و بخشی از منطقه۱۷ در جنوب تهران به شمار می‌آید
نظر شما