آداب میهمانی در طهران قدیم

همشهری آنلاین/ بهاره خسروی : از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است به خوبی آموخته است که برای بقا و تامین نیازهای خود باید با دیگران ارتباط برقرار کند. اما در هر دوره ­ای بسته به مقتضیات زمان و امکانات موجود، میهمانی رفتن، آداب خاصی داشت. براساس روایات موجود، میهمانی رفتن یکی از تفریحات جالب و پر طرفدار طهرانی­ ها در دوره «قاجاریه» بود و همین توجه به میهمانان موجب شد تا صفت میهمان­ نوازی میان ایرانیان جا خوش کند. قدیم­ ها اگر در خانه بیخ تا بیخ میهمان نمی ­نشست، صاحب­خانه احساس رضایت نمی ­کرد. به همین دلیل زمان دعوت، علاوه بر اعضای اصلی خانواده در طبقه اعیان و اشراف، خدمه و حشم را نیز دعوت می­ کردند تا خانه پر از سر و صدا و رفت و آمد میهمان شود. معمولا اگر کسی وارد جمعی، حتی دوستانه هم می­ شد، دست و پایش را دراز نمی­ کرد و آداب محترمانه نشستن را به جا می­ آورد. هنگام صرف غذا، بزرگ­تر جمع در بالای سفره می ­نشست و با گفتن «بسم الله» میهمانان را به خوردن غذا دعوت می ­کرد، سپس خدمت­کاران به پذیرایی و چرخاندن برنج و کباب به میهمانان مشغول می­ شدند. با دست چپ، نه غذایی می­خوردند و نه ظرفی را از سر سفره جابه­ جا می­کردند چون آن را نشانه بی ­ادبی می­ دانستند و معمولا دست چپشان را در زیر بازوی راست پنهان می­ کردند.این رسم و رسوم بیشتر ویژه اشراف و درباریان بود. مردم عامه میهمانی رفتنشان ساده و با صفا بود و تنها به صرف یک آبگوشت یا اشکنه، دور هم جمع می­ شدند.