اما هرسال هرجور که بوده آدم ها به روزهای آخر آن که می رسند نگاهی به پشت سر می اندازند. طبق این رسم ما هم نگاهی به پشت سرمان انداختیم شاید با بررسی اتفاقات ادبی سال 86 ،سال بعد برای اهالی قلم و ادبیات بهتر رقم بخورد.
سال 86، آغاز ناخوشایندی داشت. بهار تلخی با بستری شدن یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های معاصر کشور.
اسماعیل فصیح که مدت‌ها خبری از او نبود، ناگهان به یکی از خبرسازترین چهره‌های ادبیات تبدیل شد و حجم قابل ملاحظه‌ای از صفحات رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. فصیح داستان نویس را عارضه مغزی به بیمارستان فرستاد، اما این اتفاق دست کم یک نتیجه مثبت نیز به همراه داشت. «تلخکام»، آخرین رمان فصیح که مدت‌ها در انتظار انتشار به سر می‌برد، خیلی زود به بازار آمد و فصیح، دوباره به خانه برگشت و دوباره خیلی زود، به خاطره‌ها پیوست.
ماه خبرهای خوش
ااردیبهشت اما خبرهای بهتری به همراه داشت. علی اشرف درویشیان که به علت پاره شدن رگ‌های مغز در بیمارستان بود، جان سالم به در برد. این خبر در کنار برگزاری نخستین دوره از جایزه ادبی «روزی روزگاری» که در آن از شمیم بهار، اسماعیل فصیح و عبدالله کوثری تقدیر شد، رونق بازار بی‌رونق ادبیات را بیشتر کرد.
روزی روزگاری که برخلاف همه جوایز ادبی، در ابتدای سال برگزار شد، البته خیلی از آثار سال 85 را در داوری‌اش از دست داد، اما از همان ابتدای سال، نام چند کتاب را سر زبان‌ها انداخت که تا پایان سال، یعنی همین چند روز پیش هم نامشان در جوایز گوناگون شنیده شد؛ عقرب روی راه آهن اندیمشک، خط تیره آیلین، زندگی مطابق خواسته تو پیش می‌رود، شب‌های چهارشنبه و...
ماه بی خبری
خرداد ماه با اتفاق خاص ادبی توام نبود جز برگزاری کنگره سه روزه ادبیات آمریکای لاتین و اعطای نشان حافظ به دوفوشه کور، حافظ شناس فرانسوی. اینها هیچکدام به ادبیات ایران مربوط نبودند.
ماه بانوی داستان ایران
برخلاف خرداد، تیر چندان کم‌خبر نبود. جایزه بوکر آسیا بدون نویسنده ای از ایران برگزار شد. البته هیچ قصد و غرضی در کار نبود، جز آن که این جایزه تنها به آثاری تعلق می‌گیرد که به زبان انگلیسی نوشته یا ترجمه شده باشند و نویسندگان ایرانی معمولا به انگلیسی کتاب نمی‌نویسند.
اما مهمترین خبر داخلی، باز هم به بستری شدن یک داستان‌نویس مربوط می‌شد. این بار بانوی داستان ایران و همسر جلال آل احمد که حتی خبر درگذشتش نیز از سوی برخی خبرگزاری‌ها منتشر شد. دانشور که ماجرای بستری شدن و شایعه مرگش چند روزی سوژه اول خبرگزاری‌ها بود، اما چند روز بعد به سلامت به خانه برگشت. مثل فصیح و مثل درویشیان.
اعلام قطع خرید برخی مجلات ادبی از سوی نهاد
کتابخانه های عمومی کشور یکی دیگر از رویدادهای نه چندان خوشحال‌کننده برای ادبیاتی‌ها بود. چند روز بیشتر از تیر نگذشته بود که اعلام شد مجلات نافه، بخارا، بایا، گوهران و گلستانه، دیگر برای کتابخانه‌ها خریداری نمی‌شوند. زهره چراغی، مدیر انتخاب، تهیه و توزیع منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، علت را بالا بردن سطح کتابخانه‌های عمومی اعلام کرد.
ماه نویسندگان دلسرد
در روزهای میانی مرداد، رباب تمدن، شاعر 79 ساله که سال‌ها به بیماری ام.اس مبتلا بود، در گوشه‌ای از یک خانه سالمندان از دنیا رفت. اما این مرگ تلخ، در برابر روند دریافت مجوز که آرام آرام نویسندگان را دلسرد می‌کرد، تاثیر چندانی نداشت. روند طولانی و سخت‌گیرانه دریافت مجوز، در سال 86 اوج گرفت و ادامه این وضعیت، بسیاری از نویسندگان را دلسرد کرد تا جایی که برخی اعلام کردند تا وقتی این وضعیت ادامه دارد، کتابی را به ناشر نمی‌سپرند؛ شهلا پروین‌روح و منیرالدین بیروتی از این جمله بودند.
ماه جایزه بی‌انجام جلال
شهریور، احمد پوری مترجم را رمان‌نویس کرد. پوری که در حوزه ترجمه شعر، چهره آشنایی است، این بار اعلام کرد به زودی نخستین رمانش را منتشر خواهد کرد. اما از این مهم‌تر، ادامه فعالیت دبیرخانه جایزه ادبی جلال آل احمد بود که با سروصدای بسیار، از برگزاری نخستین دوره این جایزه با جوایز قابل ملاحظه و گستردگی عظیم، خبر می‌داد.
این دبیرخانه حتی پایگاه اینترنتی جلال را نیز راه انداخت و همه را برای برگزاری جایزه، مشتاق‌تر کرد. اما چند ماه بعد، ماجرا به کلی عوض شد. جایزه جلال از اساس از فهرست جوایز سال 86 حذف شد. شاید هم البته از فهرست جوایز سال‌های دیگر.
ماه مرگ، ماه قیصر
آبان 86 تقریبا تنها برابر یک نام است. شاعری که مرگش، نه ادبیات، که همه ایران را بهت‌زده و در سوگ فرو برد؛ قیصر امین‌پور که روز هشتم ماه هشتم سال 86 در 48 سالگی بر اثر ایست قلبی در بیمارستان دی تهران از دنیا رفت. اما به جز قیصر، جایزه کتاب سال دفاع مقدس هم در همین ماه برگزار شد.
ماه جوایز
هرچه به زمستان نزدیک می شویم بازار جوایز ادبی رونق می گیرد. آذر ماه برگزاری جایزه ادبی مهرگان و واو بود. جایزه ادبی مهرگان با تقدیر از علی اشرف درویشیان به کتاب‌های حسین مرتضاییان آبکنار، مجید قیصری، امیر حسین خورشید فر و مرتضی کربلایی لو تعلق گرفت.
البته جایزه گلشیری که هرسال در اوایل آذر برگزار می شد، به دلیل پیدا نکردن جا برای اجرای مراسم به آخرین روز این ماه موکول شد و سرانجام اصغر الهی، محمدآصف سلطان زاده و امیرحسین خورشید فر را به عنوان برگزیده‌های خود معرفی کرد.به جز اینها، جایزه منتقدان مطبوعات هم در همین ماه برگزار شد و به حسن بنی عامری و آذردخت بهرامی رسید.
ماه بی‌کتاب سال
مهمترین خبر ماه بهمن، برگزاری جایزه کتاب سال بدون اعلام برگزیده ای از ادبیات داستانی و شعر بود. این اتفاق آنقدر ناراحت کننده بود که اغلب اهالی ادبیات نسبت به آن واکنش نشان دادند. خیلی ها آن را نادیده گرفتن بخشی از هستی ادبی ما دانستند . بعضی ها از این در عجب بودند که همیشه پر مخاطب ترین بخش از کتاب سال حذف می شود .
اما در کنار این اتفاق، مراسم روز جهانی داستان کوتاه در شهر کتاب که بیست و پنجم بهمن برگزار شد و جایزه ادبی صادق هدایت، باز هم رونق جوایز خصوصی را بیشتر کرد. علاوه بر آن، جایزه شعر خبرنگاران هم که متولیانش از ماه‌ها پیش در تدارک برگزاری آن بودند تنها به اهدای جایزه در منزل برگزیده اش منحصر شد.
