ارزش غذایی آن تفاوت چندانی با محصول اصلی و اولیه برنج ندارد. این زراعت یکی از راه های موثر در افزایش درآمد کشاورزان بوده و نوعی صرفه جویی در مصرف منابع و آب نیز به حساب می آید. کشت دوم برنج که به راتون یا شابج معروف است چند سالی است که در دستور کار وزارت کشاورزی و خصوصا استان‌های برنج خیز کشور از جمله گیلان انجام می گیرد. کاری که کشاورزان هم از صرفه های اقتصادی آن راضی به نظر می رسند. با این حال به علت عدم آشنایی کافی و یا جدی نگرفتن این موضوع باعث شده است که شالیزارهای گیلان در نیمه دوم سال رها شوند.
گیلان ۲۳۸ هزار هکتار اراضی دارد که حدود ۲۰۰ هزار هکتار آن مستعد کشت راتون است که اگر با حمایت جهاد کشاورزی گیلان این امر محقق شود ۱۰۰ هزار تن تولید برنج کشور افزایش می یابد. با این همه نیاز به همت بیشتر کشاورزان و تلاش جهادکشاورزی برای توسعه این بخش است. طبق آمار سازمان جهاد کـشاورزی اسـتان گـیلان سـطح زیـر کـشت گیـاه راتـون بـرنج در سال‌های اخیر بالاترین سطح زیر کشت را به عنوان کشت دوم در مقایسه با سایر کشت‌های دوم نظیر شبدر، ترب و کلزا داشت. بنابراین پتانسیل قابل توجـه‌ای بـرای افـزایش محـصول برنج از طریق استحصال راتون در شـمال کـشور وجـود دارد کـه باید بـا اسـتفاده از تحقیقات و مطالعات بیشتر، مدیریت بهینه برای تولیـد بیـشتر راتـون را مـشخص کرد. ایـن مسأله توجه هر چه بیشتر برای تولید راتون در استان را ضروری می‌سـازد.
اغلب کشاورزان گیلان به علت خرد بودن زمین های کشاورزی بهره چندانی از کشت برنج نمی برند. از سویی به علت بالا رفتن هزینه های تولید اغلب آنان ناگزیر به دریافت تسهیلات برای امور کشاورزی خود هستند. اما کشت راتون به علت به صرفه بودن و کم هزینه بودن آن بسیار می تواند راهگشای مشکلات اقتصادی کشاورزان باشد.
- صرفه اقتصادی کشت راتون برای کشاورزان
«محمد قاسمی» اهل یکی از روستاهای شفت با همسرش دو سال است که در مزرعه خود بعد از درو برنج راتون پرورش می دهد. وی می گوید: امسال وضعیت راتون از نظر رشد خیلی خوب و با کیفیت بود. از هر هکتار شالیزار حدود یک تن راتون برداشت می کنیم. کشت برنج در طول سه الی چهار ماه انجام می شود و هزینه های بسیاری دارد اما کشت راتون در طول دو ماه و هیچ هزینه ای نداشته و کاشت و خزانه گیری و وجین و حتی سم پاشی در آن انجام نمی گیرد.
هزینه هر هکتار پرورش راتون ۱۵ میلیون ریال است و هر سال که می گذرد میل و اقبال کشاورزان برای کشت آن بیشتر می شود. «فاطمه پورنظری» کشاورز اهل کوچصفهان نیز به همشهری می گوید: بعد از برداشت برنج ام در ۴ هزار هکتار از شالیزار خود اقدام به پرورش راتون کردم و بدون هیچ هزینه ای بهترین محصول را دریافت می کنیم که هم خیلی کیفیت خوبی دارد هم از نظر سلامتی چون هیچ سمی استفاده نمی شود مناسب است. اکنون قیمت راتون ۲ تا ۳ هزار تومان در هر کیلو بیشتر از سایر محصولات برنج است. وی می گوید: این نوع برنج از دمسیاه نیز بهتر پخت می شود و ما امیدواریم که با این نوع از کشت رونق دوباره ای به وضعیت اقتصادی و بازار برنج بدهیم. چرا که اکنون کشاورزان بیشتری هستند که اقدام به این کار می کنند.
- افزایش ۲۵ درصدی تولید
در همین زمینه «علی درجانی» رییس سازمان جهادکشاورزی گیلان به همشهری گفت: ما در سالجاری پیش بینی کشت ۸۰ هزار هکتار را داشتیم که محقق شد و انتظار ما این بود که حدود ۸۰ هزار تن شلتوک حاصل شود. ارزش اقتصادی راتون در این سطح بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان است. ضمن اینکه ۲۵ درصد در میزان تولید استان ما افزایش خواهیم داشت به همان نسبت از میزان واردات ما کاسته خواهد شد. از نظر درآمدی بیش از ۳۰ درصد درآمد خواهم داشت. تنها عامل و تهدیدات راتون ورود دام های سرگردان و وضعیت نامساعد آب و هوایی است. پرورش راتون نسبت به سال گذشته در سطح و میزان تولید ۲۰ درصد افزایش داشته است. وی با اشاره به لزوم ترویج کشت دوم در استان به سیاست جهاد کشاورزی درتوسعه محصول برنج گفته بود: به دنبال اصلاح، توسعه و ترویج ارقام مختلف برنج که نیازمند آب کمترند هستیمو کشت دوم را یکی از محورهای توسعه کشاورزی استان به خصوص در محصول برنج می دانیم.
در همین زمینه مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گیلانبه کشت دوم در ۱۲۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان خبر داد. به گفته «ابراهیم اکبرزاده» افزود: ۲۰۰ هزار کشاورزان گیلانی در شالیزارهای خود راتون، شبدر، حبوبات، گندم، کلزا و سبزیجات غده‌ای کشت کردند. امسال حدود ۳۵۰ هزار تن محصولات کشت دوم به ارزش بیش از هزار میلیارد تومان از مزارع استان برداشت شد. حدود ۱۹۰ هزار هکتار، معادل ۸۰ درصد ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار گیلان، ظرفیت پرورش راتون و کشت دوم محصولات کشاورزی در نیمه دوم سال را دارد.
وی ادامه داد: راتون در ردیف بهترین برنج های دنیا از لحاظ کیفیت و سلامت قرار گرفته است. برندسازی راتون می‌تواند موجب کسب بازارهای مختلف بازار برنج گیلان در دنیا شود. در کمیته تخصصی برنج استان برنامه‌ریزی‌هایی برای برندسازی این محصول انجام داده ایم و امیدواریم به زودی شاهد راتون‌های با بسته‌بندی شیک و دارای برند در فروشگاه های کشور باشیم.
نظر شما