اگرچه با آغاز رسمی سال جاری و به دلایل متعدد، احزاب و گروه‌های سیاسی سلسله مباحث خود در خصوص انتخابات مجلس هشتم را آغاز کردند اما اینگونه موضوعات تنها در سطح نخبگان، احزاب و فعالان سیاسی هر دو جناح کشور محصور مانده و در رویه‌ای متفاوت از دوره‌های گذشته- در حد انتظار- از سوی جامعه پیگیری نمی‌شود.
در این میان برخی صاحبنظران شروع ز‌ود هنگام مباحث انتخاباتی- از نخستین ماه سال جاری – در میان محافل سیاسی را هرچند دارای فواید و تا حدودی «اجتناب‌ناپذیر» قلمداد می‌کنند اما بررسی ساز و کار انتقال آن به جامعه را هم ضروری ارزیابی می‌کنند.
در واقع مردم به دلیل عدم تحقق وعده‌های گذشته و قرار گرفتن در معرض فشارهای مختلف ناشی از گرانی لجام گسیخته اخیر و نرخ رشد جهشی تورم از یکسو و انتخابات بی‌پاسخ از برخی دستگاه‌های مسئول، با نگاهی «تردیدآمیز» به «خروجی» فعالیت‌های ساکنان جدید بهارستان می‌نگرند.
برخی نیز بر این باورند که نحوه بررسی صلاحیت‌ها و محدود شدن رقابت انتخابات میان دو جناح و عدم صدور اجازه برای برخی چهره‌های شاخص جهت حضور در انتخابات- که دارای پایگاه‌های اجتماعی خصوصا در دانشگاه هستند - نیز در ایجاد فضای کنونی بی‌تأثیر نیست.
حالت آرمانی برای طرفداران این نظریه، انتخابات سال‌های 76 تا80 و حتی ریاست جمهوری 84 بود که – صرف نظر از نتیجه آن- از مدتها قبل مسائل انتخاباتی و بحث بر سر کاندیداها در میان عموم جامعه و در نهاد دانشگاه به گرمی در جریان بود. استاد برجسته علوم اجتماعی دانشگاه تهران اما محدودیت در حضور کاندیداها با گرایش‌های مختلف را یکی از دلایل اصلی فضای فعلی در جامعه ارزیابی می‌کند: «درصد بالایی از چهره‌های شاخص اصلاح طلب که سوابق روشنی در مدیریت‌های ارشد کشور و مبارزه پیش از انقلاب دارند، امکان ورود به عرصه انتخابات را نیافته‌اند.
به هر حال جامعه از سلایق و دیدگاه‌های مختلفی تشکیل شده که عدم حضور کاندیداهای دارای پایگاه اجتماعی، بر فضای ذهنی آنها تاثیر منفی خواهد داشت.» حمیدرضا جلایی‌پور در گفت‌وگو با «هشمهری» در عین حال پدیده‌های اجتماعی را «تک عاملی» ندانسته و آن را نیازمند نگاه عمیق‌تر دانست: «عوامل بنیادی‌تر در این زمینه دارای نقش هستند. مردم ما در چندین انتخابات در 10سال گذشته، مشارکت 70درصدی داشتند که در نوع خود کم نظیر بوده است اما نتیجه مورد نظر خود را دریافت نکردند.
بسیاری از قوانین تصویب شده در یکی از مجالس از سوی نهادهای ناظر مورد تصویب نهایی قرار نگرفت و پس از آن عده‌ای عنوان کردند که اینها مشکل جامعه نبوده و مشکل اصلی مسائل اقتصادی است.
این نظریه‌پرداز جامعه شناسی سیاسی به شعارهای داده شده در چند سال اخیر در خصوص معیشت جامعه، برخورد با دزدان و مفسدان اقتصادی و آوردن پول نفت بر سر سفره مردم اشاره کرد که عدم تحقق آن باعث نگرانی مردم در خصوص حل نشدن مشکلاتشان می‌شود:«در حال حاضر به طور رسمی از سوی مقامات اجرایی اعلام می‌شود که مسئول گرانی و بودجه و سایر مسائل اقتصادی مردم نیستند.
اگر در یکی از کشورهای اروپایی چنین وقایعی رخ می‌داد با واکنش‌های اعتراض‌آمیز مردم روبه‌رو می‌شدیم اما در ایران به دلیل دو تجربه انقلاب و جنگ، مردم علاقه‌ای به حرکت‌های غیر معقول ندارند.»
عضو شورای مرکزی حزب مشارکت، تصور موجود در بین برخی نخبگان را مورد نکوهش قرار داد: «شاید مردم نتوانند همانند یک روزنامه‌نگار یا فعال سیاسی دلایل خود را عنوان کنند اما نوعی آگاهی عملی در میان آنها رواج دارد.
باید برای ترغیب مردم به شرکت وسیع در انتخابات، به طور واقعی به رای و نظر آنها احترام گذاشته شود و آزادی انتخاب را برای آنها فراهم کرد. تمامیت‌خواهی برخی گروه‌ها باعث کاهش مشارکت مردم محمد خوش‌چهر ه نماینده مجلس و عضو برجسته ائتلاف فراگیر اصولگرایان در پاسخ به این پرسش که به‌رغم تلاش‌های فعالان و دولتمردان سیاسی برای گرم کردن تنور انتخابات به نظر می‌رسد مردم و از جمله دانشجویان که وارد فضای انتخاباتی نشده‌اند چنین تحلیل می‌کند: «ماهیت نظام جمهوری اسلامی به خاطر برجستگی در دو مقوله مقبولیت و مشروعیت‌اش است و از این رو مشروعیت نظام مربوط به ساختار نهادهایی است که حاکمیت را شکل می‌دهد و مقبولیت آن نیز وابسته به پایگاه مردمی‌اش است که برجستگی پایگاه مردمی، مشارکت مردم در انتخابات و تصمیم‌گیری عرصه‌های استراتژیک است که بالاترین نمود آن حضور پر شکوه مردم در انتخابات مختلف طی 28/27 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است.
عضو فراکسیون اصولگرایان مستقل اعتقاد دارد قطعاً مشارکت مردم که مبتنی بر باور و اعتماد مردمی است باید هدف استراتژیک نظام تصمیم‌گیری و سیاستگذاری‌های ملی باشد. این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: بنیانگذار انقلاب به مقوله «سرمایه اجتماعی» توجه و تأکید ویژه‌ای داشت که البته مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف مبتنی بر اعتماد و باور مردم است و بر اساس صداقت رفتاری شکل می‌گیرد.
وی افزود: خنثی‌سازی تهدیدات بنیان‌براندازی همچون توطئه‌های داخلی، جنگ تحمیلی، تحریم‌ها و... بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عمدتاً بر پایه باور و اعتماد مردم به نظام جمهوری اسلامی بوده است و بنابراین قطعاً در شرایط حاضر باید نسبت به عواملی که روی مشارکت و باور مردم تأثیر نامناسب داد، حساس بود. وی افزود: فضای موجود باید کالبدشناسی و آسیب‌شناسی شده و تا جایی که ممکن است اشکالات موجود به سرعت ترمیم شود.
خوش‌چهره «نبود فضای رقابتی مناسب و یکجانبهگرایی» و «تمامیت‌خواهی» برخی جریانات سیاسی را از جمله دلایل گرم نشدن فضای انتخابات دانسته و می‌گوید: به عنوان مثال قطعاً در چنین فضایی رسانه ملی به عنوان ابزاری شناخته شده و کارآمد برای ایجاد شور و نشاط انتخاباتی می‌تواند عمل کند که متأسفانه به این وظیفه خود به خوبی عمل نکرده است.
وی می‌گوید: رسانه ملی حتی در برنامه‌های خود از کل جبهه اصولگرایان حمایت نکرده و درصدد مطرح کردن مطلق یک طیف اصولگرا و نفی سایر گروه‌های وابسته به این طیف برآمده است و این اقدامات فضای مطلوب مشارکتی را ایجاد نمی‌کند چون به هر حال شعور و درک مردم فراتر از آن چیزی است که تحمیل و یکجانبهگرایی به پیش برود.
وی می‌گوید: نقش کلیدی رسانه ملی در جهت تنویر افکار عمومی مبتنی بر تاکیدات مقام معظم رهبری و حضرت امام(ره) می‌تواند راهگشای چنین مشکلی باشد. خوش‌چهره انتخاب زمان نامناسب برگزاری انتخابات مجلس در روز 24 اسفندماه توسط وزارت کشور را از جمله دلایل گرم نشدن فضای عمومی کشور برای انتخابات دانسته و می‌گوید: روزهای آخر سال که مردم دغدغه‌ها و مشکلات زیادی دارند وقت مناسبی برای برگزاری انتخابات نبود.
وی عدم تبیین شفاف برنامه‌های گروه‌های مختلف سیاسی برای رفع دغدغه‌های اساسی مردم از جمله معیشت، بیکاری و... را از جمله دلایلی می‌داند که در زمینه آمادگی و شور و شوق مردم برای حضور در انتخابات تأثیر نامناسب داشته و می‌گوید: برنامه‌ها باید در این زمینه شفاف باشد تا مردم احساس کنند با حضور در انتخابات تغییر محسوسی در وضعیتشان به وجود خواهد آمد.
انتظار برای اعلام اسامی کاندیداها گروه سیاسی: با پایان یافتن بررسی صلاحیت‌ها در مرحله نهایی از سوی شورای نگهبان، این شورا نتایج قطعی بررسی صلاحیت‌های کاندیداهای انتخابات مجلس هشتم را تا پایان وقت اداری امروز به وزارت کشور ارسال می‌کند.
مهلت 7 روزه شورای نگهبان برای بررسی شکایت‌های داوطلبان ردصلاحیت شده یا عدم‌احراز صلاحیت‌ها روز گذشته به پایان رسید و پس از ارسال اسامی به وزارت کشور، مجری انتخابات مجلس هشتم نیز اسامی قطعی بررسی صلاحیت‌ها را فردا سه‌شنبه 14 اسفند به فرمانداری‌های حوزه‌های انتخابیه اعلام می‌کند تا این فرمانداری‌ها نسبت به اعلام نتایج قطعی بررسی صلاحیت‌ها اقدام کنند.
داوطلبان نمایندگی مجلس نیز از پنجشنبه هفته جاری (16 اسفند) به‌مدت 7 روز یعنی تا پایان روز 22 اسفند فرصت تبلیغات دارند، روز 23 اسفند نیز روز منع تبلیغات خواهد بود و انتخابات مجلس هشتم در روز 24 اسفند برگزار می‌شود.
