نعمتی که پیشگیری از نابودی و تلف شدن طبیعت و حفظ آن برای نسل‌های آینده به‌عنوان وظیفه شهروندی و با رعایت امانت‌داری امکان‌پذیر است. در قرآن کریم، نابود کردن و تخریب محیط‌زیست، «تعدی» نامیده شده و کسانی را که رفتار ناپسند و ناشایستی در برابر آفریده‌های خدا و محیط‌زیست داشته باشند از رحمت خدا به دور می‌داند. به همین بهانه برای آشنایی شهروندان با اهمیت حفظ محیط‌زیست، اعضای مسجدجامع «محمدیه» محله «دبستان»، دست به ابتکار جالبی زده اند. اعضای این مسجد برای آگاه‌سازی و تشویق شهروندان به اهمیت حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی در میان نمازگزاران مسجد و اهالی یک گروه «تلگرامی» با عنوان «دوستداران منابع طبیعی و محیط‌زیست مسجدجامع محمدیه» راه‌اندازی کرده‌اند و برنامه‌های فرهنگی بسیار مفیدی با محور زیست‌محیطی برگزار می‌کنند. برای اطلاع از شرح فعالیت‌های این گروه طبیعت‌دوست، سری به مسجد محمدیه زدیم و با تنی چند از اعضا گفت‌وگو کردیم.
در یک عصر خنک بهاری، راهی محله دبستان و مهمان جمع گرم و صمیمی گروه، دوستداران منابع طبیعی و محیط‌زیست مسجدجامع محمدیه، در مسجدجامع این محله شدیم. حجت‌الاسلام سید «جواد میرشریفی» امام جماعت مسجد با اشاره به اهمیت حفظ منابع طبیعی و نگهداشت آن برای آیندگان و تأکید آن در دستورات دینی می‌گوید: «در باب اهمیت حفظ محیط‌زیست در متون دینی و سیره زندگی ائمه دینی، روایت‌های زیادی نقل شده است. در واقع وظیفه دینی هر مسلمانی، توجه به رعایت بهداشت محیط اطراف زندگی و حفظ منابع طبیعی است. بسیاری از مردم بر این باورند که مسجد تنها جای عباداتی همچون نماز و فعالیت‌هایی در زمینه احکام مذهبی است. اما مساجد از همان ابتدا به‌عنوان کانون مهم انسان‌سازی و برای اجرای فعالیت فرهنگی و اجتماعی و دینی بنا شدند. توجه به مقوله محیط‌زیست و حفظ منابع طبیعی برای ادامه زندگی و بقای بشر از دستورات مهم دینی است. »به گفته امام جماعت مسجدجامع محمدیه با همین نیت و برای آگاه‌سازی و فرهنگسازی نمازگزاران و اهالی نسبت به راه‌های حفظ سلامت کره زمین، محیط‌زیست و نیز پیشگیری از بسیاری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر به طبیعت، از ۲ سال پیش، گروه دوستداران منابع طبیعی و محیط‌زیست «مسجدجامع محمدیه» در این مسجد تشکیل شد.
- پیشگیری از نابودی طبیعت
ایده شکل‌گیری این گروه زیست‌محیطی پیشنهاد دکتر «محسن محسنی ساروی» عضو انجمن علمی آبخیزداری ایران و عضو انجمن سطوح آبگیر ایران از استادان بازنشسته دانشکده «منابع طبیعی» دانشگاه «تهران» بود. ایده‌ای که خیلی زود با استقبال اعضای مسجد و نمازگزاران و اهالی جا باز کرد. در حال حاضر ۹۰ نفر از اهالی محله دبستان در کانال تلگرامی این گروه عضو هستند. دکتر محسنی مهم‌ترین هدف راه‌اندازی گروه دوستداران منابع طبیعی و محیط‌زیست «مسجدجامع محمدیه» را پیشگیری از نابودی طبیعت عنوان می‌کند و در ادامه توضیح می‌دهد: «با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، اهمیت حفظ منابع طبیعی میان مردم باید فرهنگسازی شود. این موضوع یکی از دغدغه‌های ذهنی‌ام بود. تقریباً ۲ سال پیش در هفته «منابع طبیعی» از حاج آقا شریفی اجازه گرفتم تا در مسجد، درباره اهمیت حفظ منابع طبیعی سخنرانی کنم. خوشبختانه با حمایت ایشان این امر محقق شد و موضوع سخنرانی حسابی مورد استقبال نمازگزاران قرار گرفت.
از همان جا جرقه تشکیل گروه به ذهنمان زده شد. برای گروه یک اساسنامه نوشتیم و فعالیت گروه در فضای مجازی و با راه‌اندازی کانال تلگرامی آغاز شد. »او می‌افزاید: «در این مدت از استادان و کارشناسان به نام حوزه منابع طبیعی دعوت شد تا در مسجد سرای محله دبستان برای مردم، درباره نکات مهم حفاظت از محیط‌زیست در زندگی روزمره سخنرانی کنند. » هدایت آب‌های ناشی از باران ناودان‌ها به سوی باغچه حیاط منازل برای آبیاری گیاهان، از نکات جالب آموزشی در سخنرانی‌های مسجد است که دکتر محسنی از آن یاد می‌کند. آموزش بازیافت و کاهش تولید زباله‌های تر و استقبال از ایده‌های بکر اهالی برای بهره‌وری بهینه از منابع طبیعی و... از دیگر نکات آموزشی این انجمن برای اهالی است.
- نذرهای محیط‌زیستی
این روزها استفاده از ظروف پلاستیکی و یک‌بارمصرف فومی در بیشتر مراسم و جشن‌ها و عزاداری‌ها رایج شده است. ضایعات این ظروف پس از مصرف آسیب زیادی به کره‌زمین وارد می‌کند. آموزش کاهش مصرف ظروف پلاستیکی و ترویج نذرهای زیست‌محیطی میان نمازگزاران مسجد از دیگر ابتکارهای جالب گروه دوستداران محیط‌زیست در مسجد محمدیه است. خانم «شاه‌حسینی» از اعضای فعال گروه در این‌باره توضیح می‌دهد: «از آنجایی که مخاطبان مسجد ما از کودک ۳ یا ۴ساله تا افراد ۸۰ ساله هستند، برنامه‌های فرهنگی و آموزشی گروه ما متناسب با نیاز هر گروه سنی پیش‌بینی می‌شود. در هر مناسبت و برنامه ویژه‌ای که در مسجد داریم، بی‌تردید یک مسابقه در قالب مسابقات عکاسی، داستان، یادداشت و... با موضوع محیط‌زیست داریم. به تازگی در مسجد نخستین کتابخانه با کتاب‌های محیط‌زیستی را برای افزایش معلومات اهالی راه‌اندازی کرده‌ایم. آموزش نوجوانان به‌عنوان «سفیران محیط‌زیست در میان خانواده‌ها» از مهم‌ترین فعالیت این گروه زیست‌محیطی برای آگاه‌سازی اهالی در مدت این ۲ سال است. »
اما جالب‌ترین بخش فعالیت‌های این گروه، باب کردن استفاده از ظروف «آلومینیومی» به جای ظروف یک‌بارمصرف است. شاه حسینی در ادامه درباره این ایده جالب می‌گوید: «معمولاً شب‌های جمعه یا سایر مواقع مردم برای درگذشتگانشان خیرات و نذورات می‌دهند. آنها را تشویق می‌کنیم تا به هر میزان که برای خرید «خرما» یا شیرینی هزینه می‌کنند به جای آن برای استفاده نمازگزاران در مسجد، ظروف آلومینیومی خریداری کنند تا با این روش به حفظ کره زمین و محیط‌زیست کمک شود. »
نظر شما