خطوط تلفن قطع است. صدها هزار آواره در مرزها به‌دنبال پناهی امن سرگردانند. صدها آواره دیگر هم در داخل شهرها گرسنه و سرگردانند.
این تصویر شهر انجامنا پایتخت کشور جنگ زده چاد است. گروه‌های شورشی فعلاً اعلام آتش بس کرده‌اند و تنها صدای پراکنده گلوله‌باران شنیده می‌شود. از چند روز قبل بیش از هزار نیروی شورشی در شهر مستقر شده‌اند.
این اولین بار نیست که شورشی‌ها به دولت ادریس دبی در چاد حمله می‌کنند اما هیچ‌گاه به این اندازه به هدف سرنگونی دولت نزدیک نبوده‌اند.
در سال 2006 شورشی‌ها به صورتی سازمان نیافته به پایتخت حمله کردند اما بعد از مدت کوتاهی از صحنه گریختند اما این بار آنها سازمان یافته‌تر بودند و آمادگی و رهبری بهتری داشتند.
درگیری و خشونت چند روز گذشته در پایتخت چاد در غرب این کشور و همچنین در شهرهای کوچک شرقی نشانه‌ای است از گسترش درگیری و بی‌ثباتی از دارفور به کشورهای همسایه.
درست در زمانی که اتحادیه اروپا می‌خواست برای مهار درگیری‌ها در دارفور نیروی پاسدار صلح در چاد مستقر کند، پایتخت این کشور آفریقای مرکزی به تصرف شورشی‌ها درآمد و دولت فلج شد.
نیروی 3هزار و 700نفری از سربازان اتحادیه اروپا در کنار چند صد سرباز سازمان ملل آماده مستقر شدن در کشور چاد بودند اما در اثر درگیری‌ها اخیر این مأموریت متوقف شد.
دولت فرانسه هم اعلام کرده که می‌خواهد برای جلوگیری از گسترش شورش‌ها نیرو به پایتخت چاد بفرستد. البته این موضوع تنها در حد حرف باقی مانده و هنوز عملی نشده است.
شورای امنیت سازمان ملل موافقت خود را برای مداخله نیروهای فرانسوی در اوضاع چاد اعلام کرده است.
فرانسه به‌طور معمول هزار و 100 سرباز و هلی‌کوپتر در کشور چاد دارد و می‌تواند از این نیروها برای آرام کردن اوضاع به نفع دولت استفاده کند.
نیکولا سارکوزی رئیس‌جمهوری فرانسه هفته گذشته اعلام کرد که اگر نیاز باشد پاریس قطعاً وارد عمل می‌شود. البته این را می‌توان نوعی تهدید علیه شورشی‌ها هم قلمداد کرد که بدانند فرانسه آماده مداخله است.
اما رهبران آفریقا به‌دنبال راه حل دیپلماتیک هستند. هزینه فروپاشی دولت چاد برای آفریقا بالاست. اقدامات انسان دوستانه برای کمک به دارفور بیشتر از طریق چاد انجام می‌شود.
به همین دلیل برنامه کمک 300میلیون دلاری برای کمک به شرایط بحران زده دارفور اکنون در خطر است.
اگر این برنامه متوقف شود دارفور با یک بحران انسانی فاجعه‌آمیز روبه‌رو خواهد شد.
شورشی‌ها می‌گویند که دولت چاد دولتی فاسد و دیکتاتوری است اما کسی باور نمی‌کند که آنها به خاطر استقرار یک دولت دمکراتیک این‌گونه به پایتخت یورش برده باشند.
هدایت از سودان
برخی عقیده دارند که رهبری عملیات شورشی‌های چاد از خارطوم هدایت می‌شود. این منابع می‌گویند که دولت سودان به خاطر حمایت دبی از شورشی‌های دارفور در غرب سودان، به‌دنبال تلافی است و می‌خواهد دولت چاد را سرنگون کند.
چاد اکنون میزبان بیش از 200 هزار آواره سودانی است که از جنگ در کشور خود به این کشور همسایه پناه برده‌اند. اما اکنون از این کشور هم آواره شده‌اند.
www.economist.com
5 فوریه 2008
