تنها زمين فوتبال رقه ظهر ديروز آخرين ميدان نبرد شهر بود. ساعتي از ظهر گذشته، نيروهاي دمكراتيك سوريه (SDF) كه از نيروهاي كرد و عرب مخالف دولت مركزي تشكيل شده و از حمايت آمريكا برخوردارند، اعلام كردند كه كنترل شهر را به‌طور كامل در دست گرفته‌اند و حدود50نفر از نيروهاي باقيمانده داعش را هم كه در ورزشگاه شهر مقاومت مي‌كردند شكست داده‌اند.
رقه نيز همچون بسياري از ديگر شهرهاي سوريه قرباني جنگ است؛ جنگي كه 6سال است اين كشور را به ويرانه‌اي بزرگ تبديل كرده است. طبق گزارش‌هاي منتشر شده از سوي سازمان ملل، جنگ سوريه تاكنون بيش 400هزار كشته به جا گذاشته و همزمان به بزرگ‌ترين بحران انساني آوارگان در جهان تبديل شده است. بيش از نيمي از جمعيت 22ميليوني سوريه اكنون از شهر و خانه خود آواره شده‌اند.
رقه كه در اين سال‌ها از يك سو زير چكمه‌هاي داعش قرار داشته و از سوي ديگر زير حملات دولت سوريه، نيروهاي كرد و نيروهاي آمريكايي بوده اكنون به تلي از خاك تبديل شده است. از 10ماه پيش بمباران مواضع داعش از سوي جنگنده‌هاي آمريكايي آغاز شد تا زمينه براي حمله نيروهاي كرد فراهم شود. طي اين مدت بيش از 3هزار بمب بر سر اين شهر ريخته شده است. مدارس، بيمارستان‌ها و بسياري از ساختمان‌هاي مسكوني رقه به‌طور كامل ويران شده‌اند. طبق اعلام منابع محلي، در اين مدت بر اثر درگيري‌ها، حدود هزار نفر از مردم شهر رقه هم كشته شده‌اند. عده زيادي هم پيش از اين و در دوره حكومت داعش قرباني اين گروه تروريستي شده‌اند.
4سال پيش شهر رقه محل زندگي مسالمت‌آميز شيعيان علوي، سني‌ها و ارمني‌ها بود اما طوفان جنگ داخلي سوريه اين شهر را هم درنورديد. نيروهاي جبهه‌النصره، از گروه‌هاي وابسته به القاعده از راه رسيدند، نيروهاي دولتي را قتل‌عام كردند و مجسمه حافظ اسد، پدر بشار اسد را در مركز شهر پايين كشيدند. بسياري از مردم شهر در همين روزها و هفته‌ها گريختند و آواره ديگر مناطق سوريه شدند. در مقابل، بسياري از هواداران جبهه‌النصره از ادلب، حمص و حلب به اين شهر نقل مكان كردند. آن زمان رقه را «هتل انقلاب» مي‌ناميدند. 6ماه بعد اما شري بزرگ‌تر از راه رسيد و كنترل رقه را از دست گروه تروريستي جبهه‌النصره خارج كرد. داعش شيعيان علوي را سربريد، مساجد آنها را ويران كرد و كليساها را به آتش كشيد. بسياري از شيعيان و مسيحيان ارمني در ميانه اين درگيري‌ها از شهر گريختند. داعش كليساي كاتوليك ارمنيان را به مقر فرماندهي خود تبديل كرد كه تا همين چند هفته پيش در اختيار آنها بود. از جمعيت 300هزار نفري رقه در هفته‌هاي اخير كمتر از 3هزار نفر باقي مانده بودند كه آنها هم درواقع به‌عنوان سپر انساني، گروگان داعش بودند.
طي روزهاي شنبه و يكشنبه، براساس توافقي كه با وساطت سران قبايل محلي ميان نيروهاي كرد و گروه داعش شكل گرفت، بين 200تا 300نفر از نيروهاي داعش به همراه خانواده‌هايشان شبانه از اين شهر خارج شدند و به مناطق باقيمانده در كنترل داعش در استان ديرالزور در مرز عراق رفتند. آنها اما حدود 400نفر از مردم را گروگان گرفتند تا برخلاف توافق بتوانند نيروهاي خارجي عضو داعش را هم از شهر خارج كنند.با پايان درگيري‌ها در رقه، اين شهر اكنون در ميانه جنگ قدرت بين گروه‌ها و قبايل مختلف گرفتار شده است. با اين همه، رقه اما ديگر پايتخت گروه تروريستي داعش نيست.
- يك شهر؛ دو شورا
نيروهاي آمريكايي و نيروهاي دمكراتيك سوريه پيش از آغاز عمليات رقه اعلام كردند پس از آنكه كنترل شهر را از دست داعش خارج كنند، اداره آن را به‌دست يك شوراي غيرنظامي خواهند سپرد. اكنون اما دو شورا به‌صورت موازي ادعاي اداره اين شهر را دارد؛ «شوراي غيرنظامي رقه» كه مورد حمايت نيروهاي كرد و آمريكاست و اكنون شهر را در كنترل دارد و «شوراي استاني رقه» كه مورد حمايت گروه‌هاي مخالف دولت مستقر در تركيه است. شوراي استاني رقه خود را نماينده گروه‌هايي مي‌داند كه پس از آغاز درگيري‌هاي داخلي در سوريه، كنترل شهر را از دست دولت خارج كردند. آنها شوراي غيرنظامي رقه را كه متشكل از نيروهاي كرد و عرب است، غيرقانوني مي‌دانند و معتقدند آنها نماينده مردم نيستند. تلاش‌هاي آمريكايي‌ها براي متحد كردن اين دو گروه بي‌نتيجه بوده است. با توجه به حضور نظامي نيروهاي كرد در رقه، شوراي مورد حمايت آنها دست بالاتر را دارد.
- دولت مركزي سوريه و رقه
دولت سوريه در 6سال گذشته درگير جنگي بوده كه نمونه‌اي براي آن در تاريخ نمي‌توان يافت. گروه‌هاي مختلف در اين كشور رو در روي هم قرار گرفته‌اند. اين گروه‌ها كه از سوي كشورهاي مختلف حمايت مي‌شوند يا با دولت مركزي درگير هستند يا در مناطق تحت كنترل‌شان به جان هم افتاده‌اند. رقه و ادلب نمونه‌اي از اين مناطق بود. دولت سوريه در اين سال‌ها با حمايت نيروهاي مستشاري ايران و روسيه توانسته بسياري از مناطقي را كه طي دو سال ابتداي جنگ از دست داده بود، بازپس بگيرد. دولت سوريه يكي از نيروهاي دخيل در آينده رقه است. نيروهاي دولت اكنون بر جنگ در استان ديرالزور و شكست داعش در اين منطقه متمركز شده‌اند و در اطراف رقه پيشروي ندارند. شكست داعش در ديرالزور به‌معناي پايان داعش در سوريه است. نيروهاي دولتي و كردها طي ماه‌هاي اخير در رقه درگير نشده‌اند و شوراي غيرنظامي مورد حمايت كردها اعلام كرده، قرار است از كتب درسي دولتي در مدارس رقه استفاده كند. ممكن است طبق توافقاتي كه در آينده شكل مي‌گيرد، دولت در شهر حضور نظامي نداشته باشد اما هزينه كارمنداني را كه در اداره شهر دخالت دارند بپردازد. چنين وضعيتي عملا مديريت شهر را به دولت سوريه باز خواهد گرداند.
نظر شما