سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۶ - ۰۵:۵۷
۰ نفر

همشهری دو - حجت‌الاسلام حسین عالمی: عقل و هوای نفس، دشمن یکدیگر هستند؛ یکی به خوبی‌ها و دیگری به زشتی و بدی‌ها امر می‌کند.

اين دو دشمن غدار و هميشگي، در سرعت و دسترسي مانند هم نيستند و تفاوت دقيقي دارند. شناخت ماهيت هواي نفس و نوع كاركرد عقل باعث مي‌شود كه در تصميم‌گيري‌ها ديگر عجله نكنيم و حريم عقل را از هواي نفس جدا كنيم. با اينكه عقل بسيار قوي و پرتوان است اما مانند هواي نفس پرسخن و عجول و في‌البداهه‌گو نيست. هواي نفس نياز به تمرين و مهارت و تفكر ندارد و راه بدي‌كردن را در كوتاه‌ترين زمان به انسان وسوسه مي‌كند. هواي نفس بسيار سريع عمل مي‌كند و در سر دوراهي‌هاي زندگي هميشه نخستين پيشنهادها از سمت هواي نفس به انسان مي‌رسد. اما عقل كمي كند است. عقل را بايد از خواب بيدار كرد و كمي نرمش و ورزش داد تا سرحال شود. بيدارشدن عقل از خواب، زمانبر است و از اين جهت بسيار كندتر از هواي نفس عمل كرده و نظر مشورتي خودش را ديرتر و با فاصله زماني اعلام مي‌كند.

دستورات عقل، نزديك و در دسترس مردم نيستند و مردم به‌راحتي از نعمت عقل بهره نمي‌برند زيرا عقل نياز به بيدار‌كردن و نرمش دارد و هر كسي زحمت اين كار را به‌خودش نمي‎‌دهد. اما هواي نفس كاملا برعكس عمل مي‌كند و انسان عجول، دستورات هواي نفس را قبل از تفكر و تعقل به‌كار مي‌گيرد. عقل براي مفيد بودن و لب گشودن به صغرا و كبرا كردن و داشتن مقدمات نياز دارد كه به‌اصطلاح تفكر ناميده مي‌شود. بدون مجهول و سؤال كه انسان را به تفكر وامي‌دارند، اساسا از عقل خبري نيست. در حقيقت عقل خام است و بايد پخته شود و اين مسير با معماهاي بيشتر و مجهولات فراوان‌تر هموارتر و جذاب‌تر مي‌شود. بدون تفكر و انديشيدن در مجهولات، هيچ خبر و نشاني از عقل در زندگي بشر نيست و دقيقا به همين دليل است كه عقلا حرف‌هايي به مردم مي‌زنند كه براي آنان جالب و راهگشاست درحالي‌كه خودشان عقل داشته‌اند و اگر كمي تفكر مي‌كردند مي‌توانستند به همان نتايج برسند اما حيف... .

همين تفاوت‌هاي به‌ظاهر ساده اين دو رقيب ديرين، نزاعشان را جذاب و ديدني مي‌كند. درست است كه عقل ديرتر وارد ميدان مي‌شود اما چون سنجيده مي‌آيد هميشه دست برتر را دارد.

کد خبر 381830

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha