از طرفی اقدام او در ممنوعیت ورود مسلمانان به آمریکا به یک جنبش ملی و جهانی ضدترامپی منجر شده و دادگاه تجدیدنظر فدرال آن‌را به‌طور کامل لغو کرده و از طرف دیگر، تلاش‌هایش برای تحت فشار قراردادن چین بی‌نتیجه مانده و خود مجبور به عقب نشینی از مواضع قبلی‌اش شده است.
جمعه بيستمين روزي بود كه دونالد ترامپ، چهل و پنجمين رئيس‌جمهور آمريكا، از پشت پنجره‌هاي كاخ سفيد به دنيا نگاه مي‌كرد؛ روزي بي‌سابقه براي فردي كه 2سال گذشته را تهاجمي و پرحاشيه ظاهر شده است.
قضات شعبه نهم دادگاه تجددنظر فدرال آمريكا مستقر در سان‌فرانسيسكو رأي خود را صادر و رأي دادگاه بدوي در مورد لغو اجراي فرمان مهاجرتي ترامپ را تأييد كردند. به اين ترتيب، مسافران و مهاجران از ايران و 6كشور عمدتا مسلمان ديگر درصورتي كه ويزاي آمريكا داشته باشند، مي‌توانند به اين كشور سفر كنند.
اين دادگاه از سه‌شنبه هفته گذشته پرونده را در اختيار گرفته بود. 3روز قبل از آن، دادگاه فدرال در واشنگتن رأي به توقف اجراي فرمان ترامپ داده بود كه با اعتراض وزارت دادگستري آمريكا به‌عنوان نماينده دولت روبه‌رو شد و در نتيجه، پرونده روي ميز دادگاه تجديدنظر قرار گرفت. هر سه‌قاضي دادگاه تجديدنظر در رد درخواست دولت براي اجراي فرمان رئيس‌جمهور هم‌نظر بودند.
حتي قاضي تعيين شده از سوي جورج بوش جمهوريخواه هم به لغو فرمان اجرايي رئيس‌جمهور رأي داد؛ اقدامي كه بلافاصله با واكنش دونالد ترامپ روبه‌رو شد و او در جمع خبرنگاران آن را «سياسي» خواند. ترامپ پيش از آن البته به سنت هميشگي‌اش در توييتر اعلام موضع كرده بود: «در دادگاه مي‌بينم‌تان؛ امنيت مردم ما در خطر است.»
جي اينسلي، فرماندار دمكرات ايالت واشنگتن كه يكي از شاكيان اين پرونده بود در واكنش به دونالد ترامپ توييت كرد: «آقاي رئيس‌جمهور ما تازه شما را در دادگاه ديديم و تو را شكست داديم.» رئيس‌جمهور آمريكا در دادگاه تجديدنظر، گروه‌هاي مختلفي را در مقابل خود مي‌ديد؛ از فرمانداران ايالتي گرفته تا وكلاي نهادهاي مدني يا وكلاي اشخاص حقيقي و همچنين شركت‌هاي بزرگ تجاري و فناوري آمريكا ازجمله گوگل، مايكروسافت و اپل كه ادعا مي‌كردند كسب‌وكارشان به‌خاطر دستور رئيس‌جمهور آمريكا متضرر شده است.
ترامپ در جايي ديگر سخنان قضات دادگاه تجديدنظر را «خفت‌آور» خواند و گفت: آنها مفهومي را كه حتي «يك دانش‌آموز ضعيف دوره دبيرستان مي‌فهمد» درك نكرده‌اند. پست توييتري ترامپ به اين معني است كه او اكنون قصد دارد پرونده را به ديوان عالي ببرد.
- عقب نشيني در برابر «چين واحد»
بيستمين روز حضور ميلياردر ديروز و رئيس‌جمهور امروز آمريكا در قدرت، روز عقب نشيني او از يكي از اصول اساسي سياست خارجي‌اش هم بود. دونالد ترامپ از ماه‌ها قبل از پيروزي‌اش در انتخابات، تقابل با چين را به‌عنوان يكي از شعارهاي اصلي‌اش مطرح كرده بود؛ تقابل با كشوري كه او آن را بزرگ‌ترين رقيب اقتصادي آمريكا و عامل «پس‌رفت اقتصادي» كشورش مي‌خواند.
او طي مبارزات انتخاباتي‌اش بارها سياست دولت باراك اوباما در قبال چين را زير سؤال برده و گفت درصورتي كه به قدرت برسد، در روابط آمريكا با چين تجديدنظر خواهد كرد. پيروزي ترامپ در انتخابات، با مكالمه تلفني او با تساي اينگ-ون، رئيس‌جمهور تايوان، همراه شد. در واقع او با اين اقدام، روي يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي سياسي و امنيتي چيني‌ها و خط قرمز پكن دست گذاشت.
ترامپ چند روز بعد در مصاحبه با شبكه تلويزيوني فاكس نيوز، بار ديگر ماجراي چين و تايوان را پيش كشيد و زلزله‌اي در پكن به پا كرد. او گفت: «من سياست چين واحد را كاملا درك مي‌كنم اما دليلي نمي‌بينم كه پيش از توافق با چين بر سر مسائل ديگر ازجمله تجارت، به اين سياست پايبند بمانم.» پكن در مقابل اعلام كرد سياست «چين واحد»، اساس رابطه چين و آمريكاست و «بدون آن، روابط دوجانبه هيچ معنايي ندارد».
ترامپ در حقيقت به‌دنبال گروكشي با چيني‌ها بود تا بتواند مشكلاتش را بر سر اين «مسائل ديگر» حل كند. غيراز تجارت ميان چين و آمريكا، همكاري پكن براي مهار كره‌شمالي و اقدامات چيني‌ها در درياي جنوبي چين 2محور اصلي انتقادات ترامپ از پكن طي‌ماه‌هاي گذشته بوده است.
ديروز اما رئيس‌جمهور آمريكا مجبور شد در تماس تلفني با شي جين‌پينگ، همتاي چيني خود، اعلام كند كه به سياست چين واحد احترام خواهد گذاشت. اين مكالمه يك روز پس از آن انجام شد كه رئيس‌جمهور چين نامه ارسالي از سوي دونالد ترامپ را بي‌پاسخ گذاشت.
پيش از اين، ترامپ قول داده بود با هدف «نجات صنايع آمريكا» روي كالاهاي چيني وارد شده به آمريكا تعرفه 45درصدي ببندد؛ اقدامي كه از سوي كارشناسان اقتصادي به «اعلام جنگ اقتصادي آمريكا عليه چين» تعبير شده بود. مبادلات تجاري آمريكا با چين منفي است و ميزان صادرات آمريكا به چين نسبت به وارداتش از اين كشور، حدود 367ميليارد دلار كمتر است.
طي 2 سالي كه از ورود جدي ترامپ به رقابت‌هاي انتخاباتي و صحنه سياست در آمريكا مي‌گذرد، او هيچگاه بر سر موضعي عقب‌نشيني نكرده بود. تغيير موضع ترامپ در برابر چين نخستين و احتمالا نقطه آغازين چرخش در سياست‌هاي او در ميدان واقعي سياست بين‌الملل خواهد بود.
نظر شما