او اين مستند داستاني را پس از 5سال تحقيق كليد زد و تصاوير آن را در 40روز در ايران و عراق ضبط كرد. با ياري درباره روايت او از كربلا حرف زده‌ايم.
- از اسم فيلم شروع كنيم كه زيباست؛ چطور شد به كربلا، جغرافياي يك تاريخ رسيديد؟
اين نام را همكارم مسعود اعرابي انتخاب كرد و بعد از پيشنهاد او، ديدم به‌معناي واقعي نگاه مستندگونه دارد و يك‌بار معنايي در نام نهفته است؛چرا كه كربلا، به واقع جغرافياي يك تاريخ است.
- شما در فيلم از حماسه‌اي صحبت مي‌كنيد كه تا امروز زنده مانده و دوام آورده است.
تمام گريه‌هايي كه براي امام‌حسين(ع) مي‌كنيم و زيارتي كه مي‌رويم 2فرهنگ بسيار مهم است. اگر گريه كردن بر مصايب امام و يارانش و زيارت نبود، نهضت كربلا به سمت فراموشي مي‌رفت. هر شهري براساس آيين و رسوم خود اين نهضت را زنده نگه‌داشته است. يادمان باشد كه امام محمدباقر(ع) به خواست پدرش امام سجاد(ع) از شيعيان خواست اين نهضت را با عزاداري و گريستن و رفتن به زيارت نهادينه كنند و اينگونه هم شد. اگر فرهنگ حسيني نبود، واقعه در همان واقعه باقي مي‌ماند.
- در توليد مستند از استوري‌بُرد هم استفاده شده است. اين تصميم از زمان نگارش فيلمنامه شكل گرفت؟
يكي از دلايلي كه تحقيق طول كشيد، پژوهش درباره ابعاد مختلف روايت تاريخي واقعه كربلا بود. پژوهش روي مكان‌ها و شخصيت‌ها يك بخش بود و بخش ديگر، تحقيق درباره بناها بود كه آن را به واسطه دغدغه‌ام انجام دادم؛ اين موضوع كه نخستين گلدسته چه زماني به كربلا آورده شد، نخستين طلاساز حرم و نخستين زائر چه كساني بودند. در اين زمينه محققان عربي كمك زيادي به ما كردند. بعد از پايان تحقيقات، يك فيلمنامه 80صفحه‌اي نوشتيم كه با توجه به ارقام ما غيرقابل توجيه بود. به همين دليل، برخي همكاران حرفه‌اي كه فكر مي‌كردند پروژه 6ماه زمان مي‌برد، جدا شدند. نظر ما جمع شدن كار در يك‌ماه بود. مراحل استوري‌بُرد را طراحي كرديم تا در ضبط به مشكل برنخوريم.
- گفتيد اطلاعات زيادي از محققان عربي گرفتيد. از همه آنها استفاده كرديد؟
اگر قرار بود همه اطلاعات را بياوريم، فيلم تبديل به يك مستند 7ساعته مي‌شد. خيلي دوست دارم بخش دوم فيلم را هم كار كنم كه شامل ورود اسرا به كوفه، بازگشت به مدينه و... مي‌شود. بايد تحقيقات خود را آغاز كنم تا ببينم مستند براي روايت آن مناسب‌تر است يا فيلم سينمايي.
- از صحنه‌هاي آرشيوي هم در فيلم استفاده شد؟
متأسفانه در جشنواره‌ها تماشاگران و حتي داوران گمان مي‌كردند ما از آرشيو «مختارنامه» و... استفاده كرده‌ايم اما بايد بگويم حتي يك صحنه فيلم آرشيوي نيست و همه آن حاصل تلاش گروه توليد است.
- موسيقي انتظامي هم جلوه‌اي خاص به مستند داده است.
ايشان ابتدا تصور مي‌كرد فيلم را يك گروه خارجي توليد كرده و برايش جالب بود كه خودمان آن را ساخته‌ايم. با همكاري انتظامي توانستيم يك موسيقي بزرگ و زيبا روي تصاوير بگذاريم. وي استادي مسلم است كه موسيقي‌اش گرمايي خاص به فيلم داد.
- صداي گرم شهاب حسيني
صداهايي را با كوك‌هاي مختلف ضبط كرديم و فيلم را سر فرصت به بزرگان صدا نشان داديم. پيشنهاد يكي از هنرمندان باسابقه اين بود كه چون تصاوير براي تماشاگر مهيج است، بايد از يك صداي آرام و نرم استفاده كنيم تا مخاطب هر جا كه لازم شد، اطلاعات خاص را از راوي بگيرد. در نهايت به صداي گرم شهاب حسيني رسيديم و او هم با بزرگواري پذيرفت كه راوي «كربلا، جغرافياي يك تاريخ» باشد.
نظر شما