در ابتدای این دیدار و پس از معرفی مهمانان و ظرفیت‌های دانشکده مطالعات جهان توسط دکتر مجید وحید که از اساتید برجسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی است و سهم مهمی در حمایت و تاسیس دانشکده مطالعات جهان داشته است، خانم دکتر میشل گیوم هوفنونگ، استاد دانشگاه پاریس جنوبی به بحث درباره میانجیگری و مذاکرات راهبردی پرداخت.
وی با اشاره به تعریف اصطلاح میانجی گری، گفت: میانجیگری به عنوان یک رویه حقوقی و سیاسی برای حل و فصل اختلافات بین‌المللی از تاریخی طولانی در فرهنگهای مختلف برخوردار است. میانجیگری سیاسی به واسطه کاربرد در روابط بین‌الملل، انگاره‌اي شناخته شده است. زمانی که روندی برای نیل به حل و فصل مسالمت آمیز منازعات بین‌المللی طی می‌شود، این مفهوم وارد حوزه دیپلماسی می‌شود و از این لحاظ با میانجیگری زورمندانه یا دخالت نظامی برای پایان دادن به درگیری‌ها متفاوت است. در واقع استفاده از مذاکره برای حل موضوع مورد درگیری، میانجیگری سیاسی یا دیپلماتیک نامیده می‌شود.
دکتر میشل گیوم هوفنونگ افزود: میانجیگری آسیب‌ها و خطراتی نیز در بر دارد؛ اینکه ممکن است به عنوان مثال ایالات متحده آمریکا تحت لوای میانجی گری، حقوق بین‌الملل و حقوق حاکم در کشورها را زیر پا بگذارد. ایده میانجیگری که در بسیاری از معاهدات بزرگ بین‌المللی می‌آید، از سوی آمریکا مطرح شده است. این مفهوم در بسیاری از موارد دستاویزی به آمریکا می‌دهد تا از این مفهوم مبهم استفاده بکند و در صورت نیاز آن را بهانه‌اي برای زیر پا گذاشتن حقوق حاکم بر ملت‌ها و کشورها قرار دهد.
این استاد میانجیگری تصریح کرد: نه تنها آفریقا و کشورهای توسعه نیافته، بلکه اروپا هم قربانی استفاده آمریکا از این مفهوم بوده است. واژه میانجیگری جذاب و زیباست و کسی نمی تواند با آن مخالفت کند.
استاد دانشگاه پاریس در خلال سخنانش یکی از دلایل آمدنش به ایران را این موضوع عنوان کرد که جمهوری اسلامی ایران پرچم دار مقاومت علیه استفاده غیر واقعی از واژه حق به جانب میانجیگری بوده است. انگاره‌اي که با تعریف آمریکایی آن، استفاده های نا به جای فراوانی از آن شده است که تنها در راستای منافع ایالات متحده آمریکا بوده است.
در ادامه دکتر سعید رضا عاملی در تایید مواضع استاد فرانسوی در قبال سوءاستفاده آمریکا از این واژه، با تفریق میانجیگری از حل مناقشه در عین اشتراکات فراوان آنها گفت: کسانی که در آمریکا صحبت از میانجیگری به میان می‌آورند، پدیدآورندگان اصلی جنگ‌ها در جهان هستند و اگر روزی این به اصطلاح میانجی گران آمریکایی دست از میانجیگری در کشورهای مستقل بردارند، آن روز پایان جنگ و آغاز صلح در دنیا خواهد بود.
وی با بیان اینکه برای حل مناقشه باید هم علت و هم معلول را در نظر گرفت، افزود: میانجیگری آمریکایی نوعی سلطه است و با هدف توسعه بازار تسلیحاتی صورت می‌گیرد؛ در نتیجه این نوع میانجیگری حاصلی جز افزایش جنگ افروزی ندارد. اهداف تجاری تسلیحاتی آمریکا ایجاب می‌کند که در برهه‌اي ژاپن هراسی، زمانی روس هراسی و اکنون اسلام هراسی، ایران هراسی و شیعه هراسی و شاید در آینده چین هراسی دستاویز رسانه های آمریکایی قرار گیرد.
استاد مطالعات آمریکای دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اولین گام در میانجیگری شناخت درست و تشخیص چگونگی مسئله است. برای این شناخت باید مبادله جایگاه صورت بگیرد زیرا هر جامعه‌اي قوانین و عرف خاص خود را دارد. احترام به ارزش‌ها و قوانین هر ملتی در هرگونه نقش آفرینی برای حل مناقشه یا میانجیگری لازم است. جنگ با هدف دموکراسی، جنگ برای بشریت و جنگ برای صلح، تنها به نابودی بشریت، دموکراسی و صلح در دنیا می‌انجامد. هیچ میانجیگری نمی تواند به نتیجه برسد جز اینکه مبتنی بر پذرش متقابل طرفین باشد.
وی با برشمردن علت های اصلی و علت های فرعی مناقشات یادآور شد: نباید در حل مشکلات فقط سراغ علت های فرعی رفت بلکه باید به سراغ مسائل اصلی و مهم رفت. باید فرهنگ انتقام را از بین برد زیرا این فرهنگ به جای حل مسئله در صدد از بین بردن خود مسئله است.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به جنگ و تضادهای ناخودآگاه و خودآگاه تاکید کرد: اگر جنگ خودآگاهانه باشد بسیار خطرناک تر است زیرا چنین جنگی ناشی از سوءتفاهم و بدفهمی گذرا نیست بلکه هدف گذاری مشخص دارد و برای آن برنامه ریزی شده است. در این نوع جنگ میانجی گیری بسیار دشوار است زیرا طرفی که جنگ را با هدف مشخص شروع کرده است، به سختی از مواضع خود کوتاه می‌آید.
دکتر عاملی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در جهان بسیاری از ملت‌ها و گروه های قومی به دلیل نداشتن دسترسی کافی و مناسب به رسانه ها، به گروه های خاموشی تبدیل شده اند که حق شان تضییع می‌شود. مثلا در تجاوز عربستان به یمن، رسانه‌ها به جای پرداختن به اصل مسئله که تجاوز و حمله بی رحمانه سعودی‌ها به مردم بی پناه یمن است، به واکنش یمنی‌ها در قبال این تجاوز آشکار می‌پردازند.
رئیس دانشکده مطالعات جهان با اشاره به مذموم بودن هرگونه تجاوز و کشتار انسان‌ها تصریح کرد: نسل کشی در هر زمان و هر جا زشت و محکوم است و باید بدون تبعیض جلوی آن را گرفت، خواه در جنگ جهانی بوده باشد، خواه در بوسنی، خواه فلسطین و یمن.
دکتر عاملی در پایان با اشاره به رسالت علمی دانشکده مطالعات جهان خاطرنشان کرد: رسالت علم کاستن از دردها و آلام بشر است و این با توسل به زور و جنگ مبتنی بر دانش و علم میسر نمی شود. رسالت تاسیس دانشکده مطالعات جهان رسیدن به شناخت ملت‌ها و فرهنگ‌ها برای برقراری ارتباط مبتنی بر صلح و احترام است.
در ادامه این دیدار اعضای گروه مطالعات فرانسه با استاد و دانشجویان فرانسوی به بحث و گفتگو درباره مسائل علمی مشترک پرداختند.
نظر شما