مجوز آبگيري سد سيمره توسط سازمان ميراث فرهنگي و البته پس از كاوش‌هاي سطحي و نه چندان كامل نجات‌بخشي در همان سال‌هاي پاياني دولت دهم امضا شد. كاوش‌هاي نجات بخشي سد سيمره آن زمان چنان سريع انجام شد كه باستان‌شناس‌ها در گفت‌وگوهايي كه با همشهري داشتند اذعان كردند قادر به نجات بخش‌هاي زيادي از اين محوطه ارزشمند تاريخي كشور به‌دليل آبگيري عجولانه اين سد نشده‌اند.
صبح ديروز، حميده چوبك رئيس پژوهشكده باستان‌شناسي كه آن زمان تنها چند روز بود از پايگاه ميراث فرهنگي الموت به سمت رئيس پژوهشكده باستان‌شناسي منسوب شده بود در مراسم گشايش همايش پژوهش‌هاي باستان‌شناسي حوضه آبگير سد سيمره با اشاره به اينكه حوزه فرهنگي سيمره يكي از حوزه‌هاي زيستي مديريت شده و از شاخص‌ترين و مهم‌ترين چشم‌اندازها و پهنه‌هاي ارزشمند طبيعي و باستان‌شناسي كشور است، اعلام كرد كه بخش عمده‌اي از اين پهنه ارزشمند در روند توسعه و سدسازي به خطر افتاد و از بين رفت. او اين سخن را در جمع مقام‌هاي ميراث فرهنگي، وزارت نيرو، رياست‌جمهوري، باستان‌شناسان و فرهيختگان كشور اعلام كرد و گفت كه با همان كاوش‌هاي شتابزده و ناكافي سيمره نيز داده‌ها و داشته‌هاي ارزنده‌اي به مطالعات باستان‌شناسي اين حوزه در كشور افزوده شده است.
- به گفته او، آنچه از كاوش‌هاي شتابزده و ناكافي
حوضه آبگير سد سيمره به‌دست آمد، گوشه‌اي از دارايي‌ها و اسناد هويت حاشيه مرزهاي غربي اين سرزمين است. حميده چوبك كه زمان آبگيري سد سيمره توسط وزارت نيرو اعتراض زيادي به آبگيري شتابزده اين سد داشت گفته است كه بخشي از بايگاني ثروت ملي كشور در روند توسعه عمراني به زير آب فرو رفت و آنچه از كاوش‌هاي نجات بخشي به‌دست آمد تنها يادگار گمشدگان و ازدست رفته‌هاست.
- موقعيت محوطه باستاني سيمره
محوطه باستاني و تاريخي سيمره در نوار مرزي 2استان لرستان و ايلام قرار گرفته است. اين محوطه آثاري از دوران پيش از تاريخ از دوره پارينه‌سنگي تا عصر مفرغ و آهن و دوران اشكاني و ساساني تا دوره اسلامي را در خود جاي داده است. محوطه‌اي كه سد سيمره در آن آبگيري شده از محوطه‌هاي بسيار كهن ايران بود.
دره سيمره از ديرباز به لحاظ ويژگي‌هاي طبيعي، اجتماعي و اقتصادي و موقعيت خاص خود همواره مورد توجه گروه‌هاي انساني بود. طبيعت زيباي منطقه در فصل زمستان و بهار و گچبري‌هاي به‌دست آمده شبيه به آنچه در تيسفون وجود داشته در كاوش‌هاي صورت گرفته از وجود كوشك‌هاي ساساني در اين نقطه از كشور پرده برداشت. آبگيري سد سيمره همان‌زمان نيز با مخالفت برخي باستان‌شناس‌ها روبه‌رو شد. منتقدان آبگيري اين سد مي‌گفتند چگونه است كه براي انجام كاوش‌هاي سد سيوند گروه‌هاي مشترك باستان‌شناسي ايراني و خارجي با يكديگر به فعاليت مشترك پرداختند، ولي در كاوش‌هاي انجام شده در محوطه آبگيري سد سيمره كه ارزش تاريخي و تمدني آن بيشتر از سد سيوند بود از باستان‌شناسان خبره و هيأت‌هاي مشترك كاوش استفاده نشد؟
همان زمان دوستداران ميراث فرهنگي و برخي باستان‌شناس‌ها نيز به همشهري خبر داده بودند كه كاوش‌هاي نجات بخشي با هدف آبگيري سد سيمره به‌طور كامل انجام نشد. همزمان باستان‌شناس‌ها نيز هشدار دادند كه درصورت آبگيري سد سيمره كه 50كيلومتر از نوار مرزي حدفاصل استان‌هاي لرستان و ايلام را به زير آب مي‌برد و آثار تاريخي باقي مانده از دوره‌هاي تاريخي زير آب مدفون مي‌شوند.
بررسي‌هاي ابتدايي در حوضه آبگيري سد سيوند از سال86 آغاز شد و به‌دليل انتخاب بد زماني و پوشش گياهي موجود در منطقه برخي آثار شناسايي نشدند.
در بررسي‌هاي نخست تخمين زده شد كه با احتساب محوطه‌هاي دورمانده از چشم گروه بررسي‌كننده، آثار باستاني و تاريخي موجود در محوطه 150 اثر مشتمل بر تپه‌ها و گورستان‌هاي باستاني، پل‌ها و قلعه‌ها و آسياب‌هاي آبي باشد كه هر كدام نيازمند فصل‌هاي طولاني كاوش يا بررسي بودند. يك باستان‌شناس در آن زمان به همشهري گفت: آثار ارزشمندي از دوره‌هاي مختلف در سيمره وجود دارد. اينكه اثري از دوره مفرغ در اين محوطه خارج شود، اهميت زيادي دارد يا وقتي گچبري‌هاي ساساني به‌دست مي‌آيد كه نمونه‌هاي آن در تيسفون و ديگر محوطه‌هاي باستاني كشور وجود داشته و نشانگر ارزشمند بودن اين منطقه است.
نظر شما