شايد دانشمندان مرگ يك ستاره را در ميليون‌ها كيلومتر دورتر حدس بزنند اما روابط قدرت در آل‌سعود آنقدر پيچيده و مرموز است كه شايد خيلي راحت نشود آينده را براي آن ديد. به همين‌خاطر حاميان سعودي‌ها مي‌گويند كه اوضاع اين كشور از هميشه بهتر است و با متحدان غربي و پول‌هاي نفتي همه‌‌چيز خوب پيش مي‌رود. در مقابل گروهي هستند كه اعتقاد دارند اين كشور در وخيم‌ترين حال خود و در آستانه تجزيه و سقوط قرار دارد.
در 25مارس سال‌جاري ميلادي عربستان يكباره سياست مداخله بدون استفاده از نيروي نظامي خود را كنار گذاشت و در يك تغيير جدي دست به حملات گسترده به يمن زد. سعودي‌ها اعتقاد دارند كه با اين كار دست به نجات آنچه «امپراتوري سني» مي‌نامند، زده‌اند. كاتري شيكدام، كارشناس مسائل خاورميانه در يادداشتي، مي‌نويسد كه اين حمله بيشتر از آنچه نشان از قدرت باشد، مشخص مي‌كند كه سعودي‌ها اين‌بار دست به اقدام نظامي تمام عيار زده‌اند تا خودشان از يك بحران نجات دهند.
استفان لندمن از كارشناسان باسابقه مسائل عربستان مي‌گويد: عربستان به اين جنگ و اقدام نظامي نياز حياتي داشت تا از خطري كه بنيادش را تهديد مي‌كرد، فرار كند. مقام‌هاي سعودي احساس كرده‌اند كه اوضاع در اطرافشان از كنترل خارج شده و ديگر آن وزن و اهميت سابق را ندارند. غافل از اينكه فارغ از محيط بيرون ويراني آل‌سعود از داخل شروع شده و هسته آنهاست كه دارد خودش را تخريب مي‌كند.
در داخل عربستان حمايت از نظام پادشاهي به پايين‌ترين حد خودش در همه سال‌هاي اخير رسيده است. حتي نقشه‌هاي هميشگي مهندسي گروه‌هاي افراطي و درگيري‌هاي فرقه‌اي دامن خود اين كشور را هم گرفته است. وقتي آتشي افروخته شد ديگر به شعله‌هاي آن نمي‌توان گفت كجا را بسوزاند يا نسوزاند. كسي نمي‌تواند اين شرايط حساس را انكار كند كه در داخل هسته قدرت آل‌سعود اختلاف‌هاي جدي وجود دارد. هر چند در ابتدا به‌نظر مي‌رسيد كه فرايند انتقال قدرت پس از مرگ عبدالله به آرامي در اين كشور پيش رفته اما ملك سلمان دست به تغييرات گسترده‌اي در پست‌هاي مهم زد كه شايد نخستين و كوچك‌ترين قدم در مسير جنگ قدرت به حساب آيد.
درواقع حتي متحدان مهم عربستان هم حالا منتظر نسل جديد آل‌سعود هستند تا قدرت را دراختيار بگيرند. سلمان با پشت‌كردن به سنت‌ها دست به تغييراتي سخت و جنجالي در عربستان زد كه مانند يك جراحي بدون فكر باعث شده تا مريض در حال خونريزي رها شود. بدون درنظر گرفتن سازوكار قدرت، سلمان بسياري از شاهزاده‌ها را كنار گذاشته تا افراد نزديك به خودش همه پست‌هاي مهم را در اختيار داشته باشند.
بسياري از افراد خاندان سلطنتي آل‌سعود از تقسيمات قدرت در اين كشور ناراضي هستند و اين مسئله‌اي نيست كه شاهزاده‌ها بتوانند نسبت به آن آرام باقي بمانند. هرچند كه اين مسائل خودش باعث تلاطم در آل‌سعود شده اما واقعيت اين است كه سلمان اين اقدام‌ها را با هدف بقاي خاندان سعود انجام داده است. در واقع همزمان با ناراضي بودن گروه كثيري از شاهزاده‌ها، گروهي هم اعتقاد دارند كه اگر اين تغييرات سخت صورت نمي‌گرفت آينده‌اي براي آل‌سعود وجود نداشت. در گزارشي كه گاردين به‌تازگي منتشر كرده آمده است كه گروه شاهزاده‌هاي معترض در آل‌سعود اعتقاد دارند كه ملك‌سلمان عملا اختيار امور را از دست داده و محمد پسر او كه سمت جانشين وليعهد و وزير دفاع را برعهده دارد همه كارها را اداره مي‌كند.
- سقوط در خاموشي
اعتراض‌هاي داخلي در عربستان، سركوب معترضان توسط نيروهاي امنيتي، تقسيم قدرت تنها در ميان افراد نزديك و كاهش محبوبيت آل‌سعود در كنار حمله به يمن مسائلي نيستند كه فراموش شوند. خيلي‌ها فكر نمي‌كنند كه ستاره‌هاي درخشان قديم، روزي خاموش شوند اما وقتي هسته بي‌ثبات شد، همه‌‌چيز خبر از يك خاموشي و سقوط مي‌دهد.
نظر شما