دوشنبه ۱ تیر ۱۳۹۴ - ۱۱:۳۶
۰ نفر

همشهری آنلاین: ‌پدیده خزنده بیابان‌زایی در بخش‌های مختلف کشور ما که در کمربند گرم و خشک جهان قرار گرفته است، در حال پیشروی است و اگر تدبیری برای مقابله با آن اندیشیده نشود، به طور قطع در آینده‌ای نزدیک بسیاری از مناطق و استان‌ها را درگیر می‌کند.

بیابان‌زایی در کمین گلستان

به گزارش ايسنا، ابوطالب قزلسفلو در خصوص مقابله با بیابان‌زایی اظهار کرد: جنگل‌های گلستان به شدت تحت تاثیر خشکسالی و تغییر اقلیم هستند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: با این شرایط اگر حتی دخالت انسانی هم نداشته باشیم، بخشی از جنگل‌های گلستان را به دلیل این شرایط نمی‌توانیم حفظ کنیم.

وی با بیان اهمیت مقابله با بیابان‌زایی یادآور شد: در ۱۰ سال گذشته روز مقابله با بیابان‌زایی خیلی برای استان‌های شمالی مثل گلستان جدی گرفته نمی‌شد، اما امروزه شاهد این هستیم که بیابان در گلستان وجود دارد.

قزلسفلو با اشاره به این که بیابان خودش را در گلستان نشان داده است، افزود: شرایطی که در آن قرار داریم، نشان می‌دهد که کم‌توجهی و بی‌توجهی به قواعد زمین و طبیعت ما را با چالش‌های جدی رو به رو کرده است.

وی ادامه داد: عرض جغرافیایی و قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمه خشک، وسعت و توپوگرافی کشور و فعالیت‌های انسانی جزو عواملی هستند که در بیابان‌زایی نقش دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با بیان این که ۱۸ استان کشور درگیر ریزگردها شده‌اند، تصریح کرد: شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که عموم مردم خشکسالی را تجربه می‌کنند. امسال نیز امنیت غذایی در گروه حفظ خاک سالم در نظر گرفته شده است که تخریب پوشش گیاهی، شور شدن اراضی، کاهش توان تولید و کاهش آب‌های زیرزمینی در امنیت غذایی تاثیرگذار است.

وی با اشاره به این که امنیت غذایی به حاصلخیزی توان تولیدی اراضی ما متکی است، افزود: امنیت غذایی، خاک و آب را به عنوان بستر تولید و تضمین‌کننده تولید نیاز دارد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان اظهار کرد: باید قبل از این که شرایط بدتر شود، بعضی موارد را به گوش مسئولین برسانیم و بعضی موارد فرهنگی را آموزش دهیم تا بتوانیم با پدیده بیایان‌زایی مقابله کنیم.

همچنین یک دکترای ژئوماتیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی در این خصوص اظهار کرد: در گلستان بیش از ۵ هزار هکتار کویر رُسی و نمکی وجود دارد.

رامین نورقلی پور گفت: حدود ۳۳ هزار هکتار از سطح گلستان، مناطق مرطوب و شور حاشیه کویر است و دشت رسوبی شور و مناطق مرطوب و شور حاشیه دریا از دیگر مناطق گلستان است.

نورقلی پور با بیان این که در حال حاضر خطر بیابان‌زایی به گرگان رسیده است، تاکید کرد: کاربری نامناسب اراضی، تغییرات گسترده کاربری، زراعت بی‌رویه و جاده‌سازی باعث بیابان‌زایی شده است.

وی یادآور شد: بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از مناطق قشلاقی گلستان در خطر بیابان‌زایی قرار دارند.

وی با بیان این که بیابان‌زایی در جهان به دلیل استفاده غیراصولی از منابع طبیعی شکل می‌گیرد، گفت: افزایش جمعیت و نیازهای بشری باعث کاهش توان تولید اراضی شده است.

نورقلی پور تصریح کرد: در گذشته مراتع گلستان پربازده بودند، این در حالی است که همین مراتع در حال تبدیل شدن به بیابان هستند.

وی با اشاره به این که تغییرات اقلیمی و کمبود آب به عنوان مهم‌ترین چالش‌های بشر در قرن ۲۱ مطرح است، گفت: جلوگیری از کاهش تخریب زمین و احیای زمین‌هایی که بیابان و تخریب شده‌اند به عنوان ۳ هدف برای مقابله با بیابان‌زایی مطرح است.

وی با اشاره به پروژه ترسیب کربن در حوزه تیل آباد گلستان تصریح کرد: برنامه‌ریزی برای بهبود اقتصاد ساکنین منطقه بیابان‌زا می‌تواند در کاهش این پدیده اهمیت داشته باشد.

کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان نیز اظهار کرد: بیابان‌زایی شکلی از تخریب زمین در منطقه است که بر اثر عوامل مختلف طبیعی و یا انسانی، عناصر حیاتی خود همچون آب، پوشش گیاهی و حیات وحش را از دست می‌دهد.

محمد پورقاسم افزود: بر اساس کنوانسیون بیابان‌زایی سازمان ملل در سال 1994، این نوع از تخریب در مناطق خشک و نیمه خشک، خشک و نیمه مرطوب اتفاق می‌افتد و بر اساس این تعریف استان گلستان نیز در معرض این پدیده قرار دارد.

وی گفت: گلستان از تنوع زیستی بسیار بالایی برخوردار است و یکی از پیامدهای بیابان‌زایی اثر منفی و بسیار جدی بر تنوع زیستی و ایمنی محیط زیست استان گلستان است و اثرات منفی و نامناسب بر روند توسعه پایدار، ثبات اجتماعی و اقتصادی استان گلستان دارد.

کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان تصریح کرد: مناطق اترک و گرگان رود دارای آب و هوای گرم و شمال منطقه گرگان نیز گرم و خشک است، هم چنین بیشتر قسمت‌های جلگه‌ای و اراضی پست منطقه گرگان به علت مجاورت با صحرای ترکمنستان، دوری از دریا و داشتن آب و هوای نیمه بیابانی گرم و مناطق شرقی استان گلستان که کاهش میزان بارندگی را تجربه می‌کند، در معرض پدیده خزنده بیابان‌زایی قرار دارند.

وی اظهار کرد: شناسایی دقیق عوامل ایجاد این پدیده در گلستان و پیش‌بینی و پیشگیری و اجرای برنامه‌های ارزیابی و آمایش سرزمین، احیای جنگل و نهال‌کاری‌ها و بذرپاشی، مدیریت منابع آبی، استفاده از تکنیک‌های جدید و مناسب با اکوسیستم منطقه و محیط زیست در کشاورزی ضروری است.

به گفته وی، باید از عوامل شاخص مانند بوته کنی، چرای مفرط دام، تبدیل مراتع به دیم‌زار، معدن کاوی، جاده سازی، توسعه شهر و روستا بدون مطالعات لازم و حفر چاه‌های غیرمجاز نیز جلوگیری شود.

پورقاسم با اشاره به شرایط و خصوصیات مناطق خشک نیز گفت: از ویژگی‌های مهم این مناطق شکننده بودن و تخریب تدریجی آن است و اگر تنها یکی از عوامل بیابان‌زایی که حفر چاه‌های غیرمجاز و مدیریت ناصحیح آب است را در نظر بگیریم، به زودی با توجه به بالا بودن سطح آب‌های زیر‌زمینی گلستان حفر این چاه‌ها و عدم مدیریت و فرهنگ ناصحیح استفاده از آب، سبب برهم خوردن تعادل هیدرواستاتیک بین آب‌های شور و شیرین این مناطق می‌شود و در پی آن شور شدن خاک و سپس کم محصولی بروز می‌یابد.

وی افزود: بنابر این باید پدیده بیابان‌زایی را فراتر از یک دغدغه و به صورت یک بحران ببینیم.

کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست گلستان تصریح کرد: بر اساس آمارهای بین‌المللی و محاسبات سالانه، در هر دقیقه بر اثر خشکسالی 23 هکتار بیابان‌زایی انجام می‌شود و باید در نظر داشت که مناطق شمال و شرق استان گلستان که از نظر بارندگی شرایط خوبی ندارند، به شدت در معرض تهدید این پدیده هستند.

کد خبر 298830

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار محیط زیست

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha