یا حداقل جمع خیرانی که از طرف روزنامه همشهری به این محل رفتند همه در این جمله متفق بودند که «اصلا فکر نمی‌کردیم اینطور باشد»!
معمولا تصوري كه از آسايشگاه كهريزك مي‌شود اين است كه عده‌اي سالمند را به زور آنجا نگه داشته‌اند و همه آنها آنقدر غمگينند كه انگار كاري جز غصه خوردن بلد نيستند؛ اما واقعيت چيز ديگري است.
اتوبان نواب تمام مي‌شود و همراهان طرح سبقت مجاز كه قرار است به عيادت سالمندان و معلولان كهريزك بروند به نزديكي‌هاي بهشت زهرا مي‌رسند. 3-2 تا از صندلي‌هاي ميني‌بوس خالي است و همه دو به دو با هم گرم صحبتند. هوا بوي بهار مي‌دهد، برگ‌هاي سبز كوچك درختان وسط بزرگراه شهادت مي‌دهند.
تابلوي «به سمت آسايشگاه كهريزك» دقيقا مقابل سنگ‌قبر‌فروشي‌هاي كنار جاده است و همين گرد غم بر دل آدم مي‌نشاند؛ بر عكس تابلو، ساختمان‌هاي كهريزك، هم خيلي بزرگ و هم اطرافش سرسبز است و درختكاري شده كه روح را جلا مي‌بخشد به در اصلي آسايشگاه كه نزديك مي‌شوي ويلچري‌هاي زيادي هستند كه عرض خيابان را طي مي‌كنند و از يك ساختمان به ساختمان ديگر مي‌روند؛ انگار مشغول گردش در حياط خانه‌شان هستند.
قدرشناسي حرف اول و آخر كهريزك است. آنها كه اينجا مي‌آيند، براي احترام و قدرداني از عمر رفته ساكنان اين خانه مي‌آيند. مردان و زنان سالخورده‌اي كه عمرشان را براي خانواده‌شان، فرزندانشان و شايد براي پدران و مادران‌شان گذاشته‌اند و امروز در كنج اين خانه با همسالان‌شان روزگار مي‌گذرانند.
چه آنها كه اينجا هستند و چه آنها كه براي عيادت مي‌آيند، همگي قدردان يك نفر هستند، دكتر محمدرضا حكيم‌زاده بنيانگذار اين آسايشگاه كه آرامگاهش جلوي در ورودي به عيادت‌كنندگان خوشا‌مد مي‌گويد.گروه خيرين سبقت مجاز هم بعد از قرائت فاتحه‌اي براي دكتر حكيم‌زاده وارد آسايشگاه مي‌شوند. گروه به سمت كارگاه‌ها حركت مي‌كنند كه شامل بخش‌هاي مختلفي است تا سالمندان و معلولان بتوانند با توجه به استعداد و توانمندي‌هاي خود، فعاليت كنند و از اين طريق درآمدي هم داشته باشند.
خيرين سبقت مجاز به هر سالمند و معلولي كه مي‌رسند شاخه گلي به او اهدا مي‌كنند و مشغول گپ و گفت با او مي‌شوند؛ از حال و احوالش مي‌پرسند و اينكه چه مدت است آنجاست. در فروشگاه محصولات سالمندان و معلولان، هنرهاي دستي زيادي ديده مي‌شود كه شايد يك جوان هم براي كسب مهارت ساخت آنها زمان زيادي را نياز داشته باشد. «واقعا آدم حس حقارت پيدا مي‌كند كه چطور يك معلول مي‌تواند چنين اثري را خلق كند»؛ اين جمله را يكي از خيرين بعد از ديدن تابلوي معرق‌كاري شده توسط معلولي مي‌گويد كه از داشتن 2دست محروم بوده است.
در كارگاه قالي‌بافي زوج معلولي به ما خوشا‌مد مي‌گويند كه در آسايشگاه با هم آشنا شده و ازدواج كرده‌اند. عشق اينجا زنده است، پچ‌پچ درگوشي همراهان ماست. از كارگاه قالي‌بافي همه به سمت راهرويي حركت مي‌كنند كه به كارگاه سفالگري ختم مي‌شود .
در اين راهرو خانم‌هاي سالمند و معلولي نشسته‌اند كه مشغول گلوله‌كردن كلاف‌هاي نخ هستند. وقتي يكي از خيرين در اين‌باره مي‌پرسد مسئول آسايشگاه توضيح مي‌دهد:«ما در آسايشگاه كهريزك از 3دسته مراقبت مي‌كنيم؛ اول سالمنداني كه يا به‌علت بيماري اينجا هستند يا كسي را براي مراقبت نداشته‌اند. گروه دوم معلولان هستند كه بعضي از آنها فقط زندگي نباتي دارند و قادر به هيچ حركتي نيستند و در آخر هم بيماران ام‌اس هستند كه بايد در شرايط ويژه از آنها مراقبت كنيم چرا كه حتي تغيير نور محيط هم ممكن است بر تشديد بيماري آنها تأثير بگذارد.
ما براي هر كدام از اين 3دسته فعاليت‌هاي بدني خاصي را درنظر گرفته‌ايم كه بدن آنها از حالت طبيعي خارج نشود. گلوله كردن كلاف‌هاي بافتني هم يكي از آنهاست تا انگشت‌هاي آنها خشك نشود و به نوعي ورزش كرده باشد». همه كارگاه‌ها پر از معلولان و سالمندان است كه با اعضاي گروه چند دقيقه‌اي هم كلام مي‌شوند. اهداي شاخه گلي به آنها لبخند رضايت به همراه دارد و قلبي از مهرباني كه به انضمام يك گل سرخ به دست‌شان سپرده مي‌شود. معلولان و سالمندان هم كه از ديدن اين جمع خوشحال هستند به گرمي سلامشان را پاسخ مي‌دهند.
بخش سالمندان را 2قسمت كرده‌اند؛ نارون و بنفشه. قسمت آقايان بنفشه است. پيرمرد مهرباني، آرام و با محبت نزديك مي‌شود و جمع ما را به شنيدن شعري مهمان مي‌كند؛ «كاش مي‌فهميدي/ در خزاني كه ازين دشت گذشت/ سبزه‌ها باز چرا زرد شدند/ خيل خاكستري لك‌لك‌ها/ در افق‌هاي مسي‌رنگ غروب/ تا كجاهاي كجا كوچيده‌ست... كاش مي‌فهميدي/ زندگي محبس بي‌ديواري‌ست/ و تو محكوم به حبس ابدي...»
نمي‌شود زياد در قسمت آقايان ماند چون روز حمامشان است.قسمت نارون كه متعلق به خانم‌هاست بيشتر زمان عيادت را به‌خودش اختصاص مي‌دهد. مادران مهربان اين آسايشگاه به گرمي از ما استقبال مي‌كنند. روي صورت چروكيده‌اش، مهرباني و غم موج مي‌زند. 3سال پيش انگشتان دستش شكسته اما رسيدگي نكرده و حالا انگشتانش باز نمي‌شود. فرزندي ندارد. آنقدر حرف نگفته دارد، آنقدر غصه تنهايي دارد كه اشك را مهمان چشم‌هاي ما كند. مهربان است و اين مهرباني نمي‌گذارد دل از او بكنيم. از اين مادرها و پدرهاي تنهاي بي‌فرزند در اين آسايشگاه زياد هستند. مي‌گويند چشم‌شان به در است تا كسي شاخه گلي براي‌شان بياورد و چند دقيقه‌اي پاي صحبتشان بنشيند.
همه اعضاي گروه بالاي سر سالمندان هستند و مشغول حرف زدن. از حال و روزشان مي‌پرسند، از فرزندانشان و اينكه الان كجا هستند؟ سالمندان حرف دلشان را مي‌زنند ولي معلوم نيست چه تأثيري دارد كه اينطور اشك در چشم همه اعضاي گروه حلقه مي‌زند و بعدش همه در فكر فرو مي‌روند.
بخش معلولان مجموعه كهريزك آخرين ميزبان، مهمانان روزنامه همشهري است. جوانان ورزشكار زيادي در اين خانه زندگي مي‌كنند. از قهرمانان ملي تا ورزشكاران قوي و نيرومندي كه تصور هركسي را از معلوليت عوض مي‌كنند. در اين بخش هستند معلولاني كه چند روزي را در هفته به خانه مي‌روند و برمي‌گردند و دسته‌اي ديگر كه دائم در كهريزك اقامت دارند. روحيه خوب معلولان اين بخش نشان داد كهريزك خانه غم و غصه نيست. اينجا جايي براي زندگي است، نه فقط زنده ماندن.
با همه مهرباني‌ها و چشم‌انتظاري‌هاي كهريزك خداحافظي كرديم و راهي تهران شديم. چند دقيقه‌اي سكوت و فكركردن چيزي بود كه همه به آن احتياج داشتند. حسي در ما شكل گرفته بود كه شايد پيش از اين تجربه نكرده بوديم؛ كار خير آساني كه تنها به كمي زمان احتياج داشت تا بتواند دل تعداد زيادي انسان را شاد كند. از قديم گفته‌اند بزرگ‌تر‌ها بركت‌هاي زندگي هستند. سال نو نزديك است و همه ما براي هم سالي پربركت را آرزو مي‌كنيم. بزرگ‌تر‌ها را چه در خانه و كاشانه خودمان و چه در خانه‌اي مثل كهريزك فراموش نكنيم. زندگي‌مان پربركت‌تر مي‌شود.
- زهرا كبيري فوق ديپلم
وقتي مي‌خواستم به كهريزك بيايم فرزندانم گفتند كه نروم و اعتقاد داشتند كه باعث ناراحتي من مي‌شود اما حالا كه به اينجا آمده‌ام و زندگي را ميان سالمندان و جانبازان ديده‌ام همه خانواده‌ام را به كهريزك مي‌آورم و حتي از اعضاي خانواده خودم و همسرم هم مي‌خواهم كه به اينجا بيايند.
- شاهدخت شكوهي ديپلم
من قبلا هم به اينجا آمده بودم ولي اين‌بار توانستم از قسمت‌هاي بيشتري ديدن كنم. به‌نظرم كار پرستاران خيلي سخت است و خدماتي كه به بيماران ارائه مي‌دهند حتي فراتر از بخش‌هاي خصوصي است.
- آيدين زكي‌پور فوق ليسانس عمران
من فكر مي‌كردم كساني كه در آسايشگاه كهريزك هستند با اجبار به اينجا آمده‌اند و خيلي سخت در اين محل زندگي مي‌كنند اما وقتي فهميدم كه خيلي از آنها با ميل شخصي خود اينجا هستند خوشحال شدم. به‌نظرم كهريزك براي خيلي از اين افراد خانه دوم شده است كه مي‌توانند اينجا زندگي كنند و از امكاناتش بهره ببرند.
- شرمين احمدي فوق ليسانس فلسفه غرب
به‌نظرم مسئولان آسايشگاه بايد كمي نسبت به سالمندان دقت بيشتري داشته باشند؛ مثلا در يكي از اتاق‌ها دوتا خانم كنار هم بودند كه يكي كرد و ديگري ترك بود و حتي زبان هم را هم نمي‌فهميدند و اين مسئله خيلي بد است اما درهرحال نكته عجيب براي من تعداد زياد متقاضيان كمك به معلولان و سالمندان بود كه ما براي خدمت بايد منتظر بمانيم تا كساني كه قبلا ثبت نام كرده‌اند نوبتشان شود.
- مهسا احمدي دانشجو
يكي از ناراحت كننده‌ترين مكان‌هاي آسايشگاه براي من قسمت معلولان جوان بود كه خيلي از آنها هم سن و سال خود من بودند و نمي‌توانستند ساده‌ترين كارها را هم انجام دهند. به‌نظرم اين افراد بيشتر از همه نياز به كمك دارند.
- دريا درويش فوق ليسانس مشاور توانبخشي
تقريبا 8سال پيش بود كه آمدم آسايشگاه ولي آن زمان فقط سالمندان بودند؛ اصلا فكر نمي‌كردم طي اين مدت بيماران ام‌اس هم پذيرش شده‌اند و مركز توانبخشي براي آنها درست شده است. از طرف ديگر كلاس‌هاي آموزش براي سالمندان و معلولان هم ازجمله مسائلي بود كه بسيار جلب توجه مي‌كرد و اينطور كه مي‌گفتند بعضي از معلولان اين مركز در جشنواره‌ها مقام كسب كرده‌اند.
- صدف محمدي دانش‌آموز اول دبيرستان
با توجه به چيزي كه از آسايشگاه كهريزك ديدم متوجه شدم كمك‌هاي آسان هم مي‌شود انجام داد؛ مثلا وقتي كتابخانه آنجا را ديدم تصميم گرفتم بخشي از كتاب‌هايم را اهدا كنم تا معلولان و سالمندان بتوانند از آن استفاده كنند.
- زهرا پاكدامن فوق ليسانس مشاور توانبخشي
رشته تحصيلي خود من مربوط به توانبخشي سالمندان و معلولان است و به‌نظرم در آسايشگاه خيريه كهريزك خيلي خوب به آنها رسيدگي مي‌شود اما بايد تعداد روانپزشكان مركز بيشتر شود تا از نظر رواني هم به آنها كمك شود چرا كه خيلي از آنها علاوه بر بيماري جسمي از نظر روحي رنج مي‌برند.
- شب عيد چشم انتظار شماييم
هزينه نگهداري از مددجويان كهريزك بيش از 2ميليون تومان در ماه است كه اين رقم براي بيماران ام‌اس به 3ميليون تومان هم مي‌رسد.
محسن پزشكي، مدير روابط عمومي آسايشگاه خيريه كهريزك، مي‌گويد: آسايشگاه خيريه كهريزك در سال1351به همت دكتر حكيم‌زاده آغاز به كار كرد و امروز بعد از گذشت 42سال اين مجموعه به 1750 مددجوي سالمند، بيمار مبتلا به ام‌اس و معلول جسمي- حركتي ارائه خدمت مي‌كند.
او ادامه مي‌دهد: براساس آخرين آمارها حدود82 درصد از هزينه‌هاي جاري آسايشگاه خيريه كهريزك توسط كمك‌هاي مردمي به صورت نقدي و غيرنقدي تامين مي‌شود.پزشكي اضافه مي‌كند: از 18درصد باقيمانده، حدود 16درصد هزينه‌ها از محل كمك‌هاي دولتي در قالب يارانه از طريق سازمان بهزيستي و يك تا 2درصد هم از محل دريافت مستمري مددجويان تامين مي‌شود.
وي در خصوص نيازمندان ساكن در كهريزك مي‌گويد: 3 گروه در آسايشگاه كهريزك ساكن هستند كه عمده‌ترين اين افراد سالمندان هستند كه تقريبا دوسوم كل تعداد تخت مجموعه را تشكيل مي‌دهند. بخش دوم، معلولان جوان و معلولان ميانسال بوده و گروه سوم بيماران مبتلا به ام‌اس هستند كه 10سال پيش به اين مجموعه اضافه شدند.
مدير روابط عمومي آسايشگاه خيريه كهريزك در پايان، ضمن تبريك سال نو و آرزوي سلامتي براي همه مردم، از هموطنان خواست تا در ايام نوروز سري به آسايشگاه‌هاي سالمندان در سراسر كشور بزنند و ضمن دلجويي و عيادت از آنان، در نظر داشته باشند كه اين اقدام خداپسندانه و ماندگار مي‌تواند علاوه بر ايجاد روحيه تعاون و همدلي در جامعه، فرهنگ نيكوكاري را نيز گسترش دهد.
- در باشگاه سبقت مجاز عضو شويد
برنامه بازديد از آسايشگاه كهريزك با حضور اعضاي باشگاه سبقت مجاز برگزار شد. شما هم اگر مايليد در برنامه‌هاي خيريه بعدي اين باشگاه شركت داشته‌باشيد، كافي است نام، نام خانوادگي و نام شهرستان خود را به شماره 30003344 پيامك يا به سايت sebghatmojaz.ir مراجعه و ثبت نام كنيد.
نظر شما