هواپیمای ام‌اچ۳۷۰ کجاست؟

"شب‌به‌خير پرواز 370 مالزي." در تاريخ هشتم مارچ 2014، كارمندان برج كنترل اين عبارت را از زبان فردي در داخل پرواز 370 مالزي شنيدند، و پس از آن اين هواپيما براي هميشه ناپديد شد.

يك سال پس از اين رويداد، جستجوگران هيچ نشانه جديدي از سرنوشت اين هواپيما و 239 سرنشين آن به دست نياورده‌اند. گزارش‌هاي ماهواره‌اي و راداري نشانه‌هايي را از موقعيت اين هواپيما ارائه كردند، اما جستجو‌ها هيچ به دست نياوردند، نه لاشه هواپيمايي، نه لكه سوختي و نه بار و چمدان شناوري روي آب.

• چرا هواپيماي 370 مالزي هنوز پيدا نشده؟
• يك سال از پرواز بي‌بازگشت ام.اچ.370 مالزي گذشت

متخصصان براين باورند اطلاعات به دست آمده نشان از آن دارد كه مسير پرواز از كوالالامپور تا پكن به شكلي غيرمنتظره دچار نوسان شده و هواپيماي مسافربري را در مسير اقيانوس هند جنوبي قرار داده‌است. اما وسعت دريا و عمق بينهايت آن مانع از افشا شدن اسرار اين سانحه شد واز آنجايي كه هيچ شاهد و مدركي براي تعيين قطعي سرنوشت اين پرواز به دست نيامده‌است،‌ تحليل‌گران به نظريه‌پردازي درباره آن رو آورده‌اند.

رايج‌ترين اين نظريه‌ها درباره نادرست بودن منطقه جستجو است، برخي بر اين باورند هواپيما در جايي روي خشكي فرود آمده و اصلن نبايد تمركز جستجو‌ها روي درياها قرار مي‌گرفت. در ادامه به برخي از نظريه‌هايي كه متخصصان درباره سرنوشت پرواز MH370 ارائه كرده‌اند، پرداخته خواهد‌شد.

• نظريه خودكشي خلبان

چه‌كسي آن آخرين جمله را براي برج كنترل مخابره كرد؟ كاپيتان زهاري احمد شاه؟ كمك خلبان فارق عبدالحميد؟ گمانه‌زني‌هاي فراواني درباره اين موضوع مطرح شده‌است ، اما كاراگاهان مالايي در ماه آوريل اعلام كردند اين عبارت را زهاري گفته‌است. قرار بود خلبان‌ موقعيت خود را به كنترل‌كنندگان ترافيك هوايي در ويتنام هماهنگ كند، اما هرگز اين كار را انجام نداد و در عوض هواپيما را به نقطه‌اي نامعلوم هدايت كرده و به همراه مسافران خودكشي دسته جمعي انجام داده‌است.

مارك ويزس خلبان بازنشسته هواپيمايي آمريكا، تجربه هدايت بوئينگ 777 را داشته‌است. وي معتقد است يك‌جاي كار مي‌لنگد و احتمالا يكي از خلبان‌ها در هواپيما دست به خرابكاري زده‌اند. اما احمد جوهري يحيي مدير كل شركت هواپيمايي مالزي به شدت از كارمندان خود به ويژه خلبانانش دفاع كرده و گفت به هيچ‌يك از خدمه اين هواپيما كوچكترين شكي نداريم مگر اينكه مدركي مبني بر آن كشف شود. كاپيتان زهاري مردي توانمرد است و دليلي براي مضنون شدن  به او وجود ندارد.

• نظريه مهمان كابين

ويزس همچنين بر‌اين باور است كه شايد پاي شخص سومي در ميان باشد، يكي از اعضاي خدمه يا فردي ديگر كه وارد كابين خلبان شده و خودكشي كرده يا به ديگري آسيب رسانده و يا هرنوع كار خرابكارانه ديگري انجام داده‌است. كمك‌خلبان 27 ساله در سال 2011 و در پروازي از تايلند به مالزي دو مسافر را به درون كابين خلبان راه داده‌است كه به گفته ويزس حركتي بسيار خطرناك بوده‌است. با اين‌همه جستجوگران اين نظريه را رد مي‌كنند زيرا هيچ مدركي مبني بر حضور شخص سومي داخل كابين خلباني به دست نيامده است.

• نظريه كنترل و در اختيار گرفتن هواپيما

تفاوت ميان هواپيماربايي و در اختيار گرفتن هواپيما بسيار نامحسوس است، عبارت اول معمولا براي وضعيتي استفاده مي‌شود كه هواپيمارباها درخواست مي‌كنند خلبان آنها را به مكاني امن برساند و يا در قبال آزادي مسافران و هواپيما درخواست پول مي‌كنند. اما به گفته پيتر برگن تحليل‌گر سياسي، زماني كه افراد اختيار هواپيما را به دست مي‌گيرند، ممكن است هدف خود را از انجام اين‌كار مخفي نگه‌دارند. ممكن است هواپيمارباها بخواهند مانند فاجعه 11 سپتامبر 2001، هواپيما را به سوي هدفي خاص هدايت كنند.

در سال 1994،  يكي از كارمندان شركت فدكس با يك چكش و يك سلاح نيزه‌اي به كابين خلبان پرواز 705 فدكس يورش برد تا هواپيما را به دفتر مركزي فدكس در ممفيس تنسي بكوباند، اما اين حمله با كمك ديگر كارمندان اين شركت خنثي شد. به گفته برگن، در اختيار گرفتن هواپيما يكي از نظريه‌هايي است كه مي‌تواند چندين حقيقت درباره پرواز 370 مالزي را در بر بگيرد. متخصصان برسر اين نظريه اتفاق نظر ندارند، زيرا تاكنون هيچ گروهي مسئوليت انجام چنين كاري را براي جلب توجه جهاني به عهده نگرفته‌است، مگر اينكه گروه‌هاي تروريستي در انتظار فرارسيدن زماني خاص باشند.

• نظريه قزاقستان

پرواز MH370  به قزاقستان رفته‌است. براساس اين نظريه كه جف وايز به آن اعتقاد دارد، تعدادي روس سوار اين هواپيما شده‌اند و به شكلي هواپيما را از مناطق مرزي چين، پاكستان و هندوستان به باند فرودي در قزاقستان هدايت كرده‌اند. به گفته وي تيم‌هاي جستجوگر درحال جستجوي منطقه‌اي نادرست هستند زيرا اين هواپيما به سوي شمال رفته است، نه جنوب و جستجوگران يه دليل تحليل اشتباه يكي از كليدي‌ترين بخش‌هاي داده‌هاي ماهواره‌اي اينمارست، دچار گمراهي شده‌اند.

ديويد سواسي تحليل‌گر ديگري در حوزه هوانوردي است كه نسبت به مفقود شدن MH370  در منطقه‌اي از اقيانوس هند مشكوك است. وي‌ مي‌گويد اگر براساس آنچه گفته مي شود سوخت اين هواپيما به پايان رسيده و بر روي اقيانوس هند سقوط كرده و تكه تكه شده است، پس چرا هيچ تكه‌اي از آن پيدا نمي‌شود؟ با اين‌همه مايكل اكسنر مهندس ارتباطات ماهواره‌اي معتقد است اين هواپيما در منطقه‌اي به نام قوس هفتم در اقيانوس هند سقوط كرده است و مكان جستجوها كاملا درست است.

• نظريه نقص فني

در اين نظريه كه خرابكاري نقش كمرنگ‌تري دارد، برخي از متخصصان دليل سقوط هواپيما را نقص فني مي‌دانند. به گفته آنها ممكن است كل سيستم برق هواپيما دچار نقص شده و مانع از آن شده‌است كه خلبانان با برج كنترل ارتباط برقرار كنند. شايد خلبان‌ها تلاش كرده‌اند خود را به باند فرودي رسانده و روي آن فرود بيايند اما نتوانسته‌اند هواپيما را به درستي هدايت كنند.

اما به گفته گروهي ديگر از مختصصان هوانوردي، قطع كلي سيستم برق هواپيما نظريه قابل قبولي نيست زيرا هواپيما داراي يك ژنراتور نيست و تاكنون هيچ رويداد مشابهي به ثبت نرسيده‌است.

• سالگرد ناپديدي

يكسال پس از ناپديد شدن هواپيماي پرواز MH370  كميته جستجوي مستقل بين‌المللي گزارشي موقت را درباره ناپديد شدن اين هواپيما منتشر كرد. براساس اين گزارش، پيش از آغاز پرواز  هيچ نشانه و مدركي از رفتارهاي غيرطبيعي در ميان خلبانان و خدمه هواپيما مشاهده نشده‌است و زهاري نيز هيچ مشكل مالي يا شخصي نداشته‌است كه باعث ايجاد شك عليه او شود.

در اين گزارش همچنين آمده است تاريخ مصرف باتري فانوس زيردريايي موقعيت‌ياب هواپيما يك سال پيش از آغاز پرواز به پايان رسيده بوده است اما باتري جعبه سياه هواپيما به دستي تعويض شده بوده و تاريخ مصرف آن هنوز به پايان نرسيده‌بوده است.