احمد مسجدجامعي اين هفته به همراه تيم تهرانگرد به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطه از بناها و اماكن مربوط به تاريخ مشروطيت ديدن كردند البته همزماني اين برنامه با گراميداشت روز خبرنگار هم باعث شد تا جشني به همين مناسبت در قالب تهرانگردي برگزار شود.
رئيس شوراي شهر تهران در ابتداي برنامه از ساختمان اميربهادر، وزير جنگ دوره مظفرالدين‌شاه كه قدمت 150ساله دارد و امروز محل انجمن آثار و مفاخر ملي است ديدن كرد. مسجدجامعي، در اين بازديد كه مهدي محقق، رئيس انجمن آثار و مفاخر ملي نيز حضور داشت با اشاره به آينه‌كاري و معماري ايراني بسيار زيباي تالار آينه ساختمان گفت: تعدادي از زنان تهران هنگام خروج كالسكه مظفرالدين شاه از اين ساختمان، راه را بر او بستند و بر گرد كالسكه او جمع شدند و با فرياد، شكايات خود را از تحت فشار قرار گرفتن، نفي‌بلد و تبعيد علما ابراز داشتند كه مي‌توان اين تجمع را نخستين حضور زنان، در صحنه سياسي و اجتماعي آن روزگار ايران دانست.
وي در ادامه از كتابخانه انجمن آثار و مفاخر ملي بازديد كرد؛ كتابخانه‌اي كه كتاب‌هاي نفيس و خطي مثل 307 نسخه از اشعار خيام با ترجمه 22زبان دنيا، ليلي و مجنون نظامي با خط ميرعماد، بزرگ‌ترين خوشنويس دوره صفويه و كليات سعدي مربوط به قرن دهم در آن نگهداري مي‌شود.
صداي مشروطيت از خانه امين‌الضرب
روز جمعه تهرانگردان در خانه تاريخي و زيباي امين‌الضرب هم حضور يافتند و در ميزباني خانواده مهدوي، از نوادگان وي ياد و خاطره سالروز انقلاب مشروطه را گرامي داشتند. در اين بين مسجدجامعي درباره تاريخچه اين خانه گفت: اين خانه حدود 160سال قدمت دارد و حاج حسن كمپاني معروف به حاج امين الضرب اول، اينجا را خريد اما هيچ‌گاه در آن زندگي نكرد تا اينكه پس از فوت وي پسرش حاج محمد حسين به همراه خانواده در اين محل ساكن شد. به گفته وي پدر اين خاندان باعث نوآوري‌هاي زيادي در ايران بود كه براي مثال مي‌توان به نامگذاري خيابان كنار اين خانه به خيابان برق اشاره كرد چون براي نخستين بار برق در اين محله توسط اين خاندان داير شد و به همين نام شهرت يافت.
وي با اشاره به سالروز انقلاب مشروطه و نقش اين خانواده در آن تأكيد كرد: فرمان مشروطيت به اقشار مختلفي چون علما، تجار و بازرگانان، ايلات و عشاير و ساير قشرهاي ديگر به‌صورت جداگانه صادر شد كه فرمان مربوط به بازرگانان در همين خانه قرائت شد. گفتني است عكسي از آن رويداد تاريخي هم در همين خانه وجود داد. اينطور كه مسجدجامعي اعلام كرد بسياري از مخارج مشروطه‌خواهان را حاج امين الضرب تقبل مي‌كرد. وي پس از بازديد از بخش‌هاي مختلفي چون اندروني، اصطبل، انبار آشپزخانه و كتابخانه اين خانه تاريخي، تصريح كرد: اين خانه پناهگاه سيدجمال الدين اسدآبادي بوده است. گفتني است اين براي نخستين بار بود كه درب خانه امين‌الضرب به روي خبرنگاران باز شد. اهالي فرهنگ و تاريخ ايران، كمتر اين خانه و زوايا و ظرافت‌هاي معماري آن را ديده‌اند.
خانه‌هاي شيخ فضل‌الله و بهبهاني‌ها در خطر تخريب
احمد مسجد جامعي صبح جمعه، از منزل شيخ فضل‌الله نوري كه در نزديكي ساختمان شهرداري و شورا واقع شده نيز بازديد كرد و پس از مشاهده شرايط نابسامان اين خانه خواست تا با تدابيري از سوي ميراث فرهنگي، اين خانه سريعا ثبت ملي شود و شهرداري منطقه نيز تعمير و مرمت آن‌را هرچه زودتر آغاز كند. در ادامه بازديد از محله شيخ‌فضل‌الله نوري، رئيس شوراي شهر تهران و خبرنگاران از طولاني‌ترين ساباط تهران كه در حاشيه خانه شيخ فضل‌الله قرار داشت بازديد كردند. مسجدجامعي پس از اين بازديد گفت: خانه شيخ فضل‌الله و چند خانه قديمي و ساباط و كوچه جنب آنها بايد در يك مجموعه ديده و براي حفظ و احياي آنها برنامه‌ريزي شود. تهرانگردان سپس به كوچه بهبهاني واقع در خيابان پانزده خرداد رفتند و از نماي بيروني منزل شخصي آيت‌الله بهبهاني كه در آن روي بازديدكنندگان بسته بود ديدن كردند. مسجدجامعي در محل خاطرنشان كرد: سال‌ها پيش مصوبه‌اي را مطرح كرديم كه اين خانه خريداري و هرچه سريع‌تر بازسازي شود كه متأسفانه اين اتفاق نيفتاد.
وي با اشاره به اينكه بخشي از اين خانه به پاساژ تبديل شده و تنها بخشي باقي مانده است، تصريح كرد: اينجا محلي است كه سران مشروطيت در آن جمع مي‌شدند و آيت‌الله بهبهاني در همين خانه ترور شد و نخستين ملاقات آيت‌الله بهبهاني و آيت‌الله طباطبايي در اين مكان بود. وي سپس در مسجد سرپولك كه بعدها به‌دليل حضور آيت‌الله بهبهاني به مسجد بهبهاني شهرت يافت حضور يافت. كوچه امامزاده يحيي و مدرسه ميرزاابوالحسن معمارباشي، محلي كه بزرگ‌ترين راهپيمايي دوره مشروطه در آنجا شكل گرفت، مقصد بعدي مشروطه گردان بود. منزل شهيد مدرس نيز بخش ديگري از مشروطه‌گردي اين هفته تهرانگردان بود؛ خانه‌اي با معماري زيبا و اتاق‌هاي خوش‌نقش كه ياد و خاطره آن روحاني شجاع را زنده كرد.
مسجدجامعي اين خانه را محلي عنوان كرد كه پيش‌نويس قانون مدني و قانون عدليه نوشته شد. به گفته وي در اتاق اندروني همين خانه بود كه خادم خانه به نام عمواوقلي، مرحوم مدرس را لو داد تا دستگير شود.
رئيس شوراي شهر تهران در آخرين بخش از برنامه مشروطه‌گردي خود به مدرسه عالي شهيد مطهري (سپهسالار) رفت. اين مدرسه در سال 1285ساخته شد. در ورودي اين مدرسه سقفي وجود دارد مشهور به هفت‌كاسه يا طاق معلق كه بسيار زيبا و ديدني است. ساعت بزرگ و تاريخي گلدسته نيز به وسيله فرانسوي‌ها نصب شده و هرچند كار نمي‌كند اما زيبايي خاصي دارد. به گفته مسجدجامعي انجمن‌هاي مشروطه‌خواه در اين محل بودند و وقتي استبداد صغير شروع شد، اينجا را به توپ بستند و جاي گلوله تا مدتي پيش روي ديوارها مانده بود. استاد انوار نيز به ذكر برخي خاطرات خود درباره اين مدرسه پرداخت.
اما بخش بعدي برنامه بازديد از منزل پدري شهيد مصطفي چمران بود، بخشي كه مربوط به مشروطه‌گردي نبود اما به احترام آن شهيد والامقام صورت گرفت. اين خانه امروز به مركز فرهنگي و موزه شهيد چمران تبديل شده است كه رئيس شوراي شهر تهران با حضور در اين خانه زيبا و خاطره انگيز، ياد و خاطره آن شهيد بزرگوار را گرامي داشت.
جشن تولد پير فرهنگ ايران همزمان با روز خبرنگار
مسجدجامعي همراه با جمعي از خبرنگاران و چهره‌هاي فرهنگي كشور، جشن روز خبرنگار و تولد 90سالگي يكي از مشاهير را در يكي از زيباترين خانه‌هاي تاريخي تهران برگزار كردند. در اين برنامه ابتدا استاد سيدعبدالله انوار، پژوهشگر و تهرانشناس شهير، شمع نودمين سال زندگي پربارش را فوت كرد. گفتني است سيدعبدالله انوار آخرين حلقه از سلسله دانشمندان و پژوهندگان نسل گذشته است كه ضمن تسلط به چند زبان، در چند رشته مختلف صاحب‌نظر است و نظرات او به‌عنوان يك تهرانشناس همواره مورد استناد ديگر پژوهندگان قرار دارد. براساس اين گزارش رئيس شوراي شهر تهران حين بخش‌هاي مختلف برنامه تهرانگردي با حضور در مغازه‌هاي قديمي ضمن ملاقات و احوالپرسي با كسبه محل براي همه خبرنگاران حاضر در برنامه عسل و شيريني خريد و كام خبرنگاران را شيرين كرد. آخرين برنامه تهرانگردان هم در يكي از قديمي‌ترين قنادي‌هاي تهران بود. قنادي بهار با سابقه 81ساله در سرچشمه از قنادي‌هاي مشهور تهران است كه روز جمعه با دعوت مسجدجامعي ميزبان گروه تهرانگردان بود.
نظر شما