مكمل‌هاي غذايي موادي هستند كه از جنس غذا بوده و هدف از مصرف آن رفع ايرادات و عادات غذايي افراد به‌ويژه افراد خاص است؛ به‌طور مثال ورزشكاراني كه در شرايط فيزيولوژيك خاص قرار دارند با رژيم غذاي عادي نمي‌توانند مواد مغذي مورد نيازشان را تأمين كنند.
با مكمل‌هاي غذايي در رژيم غذايي مي‌توان تعادل را برقرار كرد. اما مصرف خود سرانه اين مكمل‌ها مي‌تواند عوارض جبران ناپذيري داشته باشد. با وجود اينكه مصرف مكمل‌ها در هر سن و شرايط فيزيولوژيك ضروري است، اما مصرف خودسرانه مكمل‌ها مي‌تواند عوارض جبران‌ناپذيري داشته باشد. قشر اصلي مصرف‌كنندگان مكمل‌ها ورزشكاران هستند.
مصرف مكمل‌ها به گفته دكتر سيدعلي كشاورز متخصص تغذيه و دبير علمي همايش مكمل‌هاي غذايي و رژيمي، به‌خودي خود مضر نيست اما در بين ورزشكاران مصرف برخي مكمل‌ها مي‌تواند عوارض و نشانه‌هاي دوپينگ داشته باشد؛ به‌طور مثال مصرف بيش از اندازه كافئين براساس قوانين جهاني، مي‌تواند دوپينگ محسوب شود. همچنين در مراحل اوليه تهيه برخي مكمل‌ها، امكان دارد آن مكمل با هورمون يا هر داروي ديگر آلوده شود و ناخالصي آن در آزمايش‌هاي دقيق به‌معناي دوپينگ تلقي شود. اصولا يك‌چهارم مكمل‌هاي دنيا به‌گونه‌اي آگاهانه يا ناآگاهانه با موادي آغشته هستند كه براي دوپينگ استفاده مي‌شود.
مصرف خودسرانه مكمل‌ها مي‌تواند عوارض فيزيولوژي بسياري براي فرد ورزشكار به همراه داشته باشد. هر ورزشكار بسته به نوع ورزش و منطقه جغرافيايي‌اش مكمل خاص خود را بايد مصرف كند به‌طور مثال كوهنوردان به‌دليل تغيير PH خون بايستي گوشت كمتر و فيبر بيشتري مصرف كند. اين تنها بخشي از عوارض ناشي از مصرف خودسرانه مكمل است.
به گفته دكتر كشاورز، در باشگاه‌هاي ورزشي مكمل‌ها بدون حضور متخصص تجويز مي‌شود. برخي از اين مكمل‌ها حتي مجوز ندارند. بايد اين موضوع روشن شود كه چه‌كسي صلاحيت تجويز داردو چه كساني بايد مكمل‌ها را مصرف كنند. گاهي حتي پزشكان هم نمي‌توانند مكمل‌ها را تجويز كنند و بايد متخصصان تغذيه در اين زمينه فعال باشند. نيمي از 8هزار باشگاه رسمي كشور به ورز‌ش‌هاي تربيت اندام اختصاص دارد. با يك حساب سر انگشتي حدود 2ميليون و 500 هزار ورزشكار سازمان‌يافته و 12ميليون و 500 هزار ورزشكار عمومي در معرض استفاده از مكمل‌ها قرار دارند.
به گفته دكتر لطفعلي پور كاظمي رئيس فدراسيون پزشكي ورزشي، در 3سال گذشته 360باشگاه متخلف به‌دليل تخلف در اين زمينه از يك هفته تا چند سال ممنوع از كار شده‌اند. اين وظيفه ماست كه به ورزشكاران مكمل‌هايي را كه شائبه دوپينگ ندارد و از راه قانوني وارد كشور شده، معرفي كنيم. وي درمورد عوارض جبران ناپذير مصرف مكمل‌هاي غيرمجاز گفت: اين مكمل‌ها كه عموما توسط مربيان ورزشي كه تخصصي در زمينه مكمل‌ها ندارند تجويز و فروخته مي‌شود مي‌تواند باعث نارسايي كليه، دياليز و نارسايي قلبي شود.
با وجود اين مصرف مكمل‌هاي غذايي براي اقشار مختلف و در سنين مختلف در كشور، منطقي براي استفاده از مكمل‌هاي غذايي، دارويي و رژيمي نيست. به گفته مديركل نظارت و ارزيابي فرآورده‌هاي مكمل غذايي وزارت بهداشت بايد با استانداردسازي و حمايت از توليدات داخلي، تجويز و استفاده از انواع مكمل‌ها را كه توسط پزشكان متخصص تغذيه صورت مي‌گيرد، منطقي كنيم. اميرحسين جمشيدي گفت: از بهمن سال گذشته طي بخشنامه‌اي، واردات همه شركت‌هاي مكمل غذايي، رژيمي و دارويي به تعليق در آمده و فهرست محصولات وارداتي آنها دوباره بازنگري مي‌شود.
نظر شما