یکی از مسائل مهم مورد گفت‌وگوی دوطرف انعقاد قرارداد بزرگ فروش گاز به چین است، اما 2کشور همچنین می‌خواهند از این فرصت برای تحکیم مواضع مشترک خود در برابر فشار کشورهای غربی استفاده کنند که در هفته‌های گذشته بالا گرفته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، سفر 2روزه پوتین به چین اساساً برای شرکت در یک نشست امنیتی آسیایی در شانگهای است که در آن سران ایران و کشورهای آسیای مرکزی نیز حضور دارند. همزمان با سفر پوتین به شانگهای، 14ناو 2کشور رزمایش یک‌هفته‌ای مشترک را در دریای شرق چین آغاز کردند. پارسال که جین‌پینگ در پکن به قدرت رسید، در نخستین سفر خارجی خود به مسکو رفت و پوتین اکنون دیدار وی را پس داده است.
پوتین پیش از ورود به شانگهای به خبرنگاران گفت که روابط 2کشور در بالاترین سطح در تاریخ قرار دارد. مهم‌ترین موضوع بحث در این دیدار انعقاد قرارداد صدور گاز روسیه به چین است. براساس این قرارداد 30ساله، مسکو سالانه 38میلیارد مترمکعب گاز به چین صادر خواهد کرد. بیش از یک دهه از آغاز گفت‌وگوها درباره جزئیات این قرارداد می‌گذرد، اما دست‌اندازهای فراوان در مسیر توافق سبب به تعویق افتادن آن شده است. مهم‌ترین مانع موضوع قیمت گاز است، اما مقامات 2کشور ابراز امیدواری کرده‌اند که در خلال سفر جاری پوتین بتوانند این قرارداد را به امضای سران 2کشور برسانند.
مسأله حیاتی تأمین انرژی
این قرارداد برای 2کشور حائز اهمیت فراوان است. چین اکنون دومین اقتصاد بزرگ جهان است و براساس برآوردهای موجود، دیری نخواهید پایید که با کنار زدن آمریکا، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان شود. از این رو، تأمین‌کردن نیازهای انرژی برای پکن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. از سوی دیگر، مسکو نیز مایل است در بازارهای صادراتی خود تنوع ایجاد کند و نگاه خود را از اروپا به سوی چین معطوف کند. مشاور پوتین می‌گوید، حدود 30موافقتنامه در این سفر امضا خواهد شد.
پوتین برای شرکت‌کردن در کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز به چین رفته است که از امروز در شانگهای آغاز به‌کار می‌کند. اما فراتر از دستور کار تجاری و اقتصادی، منافع چین و روسیه در حال حاضر اقتضا می‌کند که 2کشور جبهه مشترکی را در قبال فشارهای کشورهای غربی بر پا کنند.
14ناو نیروهای دریایی روسیه و چین از دیروز رزمایش مشترکی را در دریای جنوب چین آغاز کردند که به گفته تحلیلگران نشانه حمایت روسیه از موضع چین در قبال کشورهای مورد حمایت آمریکا در این منطقه به‌خصوص ژاپن است. پکن در ماه‌های اخیر، حوزه قلمرو دریایی خود را پیرامون یک رشته جزیره مورد اختلاف با ژاپن گسترش داده است. این اقدام با اعتراض توکیو روبه‌رو شده که آمریکا را به اجرای تعهدات امنیتی خود فراخواند. چند هفته گذشته که اوباما در مرحله اول از سفر دوره‌ای خود به شرق آسیا به توکیو رفت، بر پایبندی آمریکا نسبت به تعهدات امنیتی خود در قبال ژاپن تأکید کرد، اما وی کوشید از لحنی استفاده کند که دشمنی پکن را بر نینگیزد. هفته گذشته جیکوب‌لو وزیر خزانه‌داری آمریکا در سفر به پکن از مقامات چینی خواست از هر اقدامی که تأثیر تحریم‌های غرب را بر روسیه خنثی کند، بپرهیزند، هر چند که وی به نیاز چین به انرژی اذعان کرد. اکنون اروپا بازار صادراتی اصلی گاز روسیه است.
این در حالی است که چین با دیگر همسایگان خود ازجمله کره‌جنوبی، ویتنام، تایوان و فیلیپین نیز اختلافات ارضی دارد. آمریکا از زمان آغاز ریاست‌جمهوری اوباما اهمیت زیادی برای این منطقه قائل شده و سیاست «محور آسیا» را در پیش گرفته است.
رویارویی چین با آمریکا جنبه‌های دیگری نیز پیدا کرده است. روز دوشنبه، واشنگتن ارتش چین را به انجام حملات و جاسوسی سایبری متهم کرد؛ امری که ناخشنودی پکن را برانگیخت. دیروز وزارت خارجه چین ماکس بوکاس سفیر آمریکا را در پکن احضار و به این امر اعتراض کرد. اما همچون دیگر موارد مورد اختلاف واشنگتن و پکن، 2کشور به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که دشمنی آشکار طرف مقابل را بر‌نینگیزند.
آینده‌ای در شرق
روابط تجاری 2کشور در سطحی است که هیچ کدام نمی‌خواهند خللی به آن وارد شود. اما این وضع در مقایسه با رویارویی اخیر مسکو با غرب بر سر اوکراین کاملاً متفاوت است. از اواسط پاییز پارسال که اعتراض‌های ضددولتی در کیف آغاز شد، غرب به‌خصوص آمریکا تمایل خود را برای برکناری ویکتور یانوکوویچ رئیس‌جمهور وقت اوکراین پنهان نکرد. مقامات آمریکایی بارها در میان معترضان حاضر شدند و حمایت بی‌چون و چرای خود را از آنان اعلام کردند.
با سرنگونی دولت مورد حمایت روسیه در کیف، شرق اوکراین که به‌طور سنتی گرایش‌های غالب طرفدار روسیه دارد، دستخوش ناآرامی شد و شبه‌جزیره کریمه با برگزاری همه‌پرسی به روسیه پیوست. این اقدام به هیچ وجه به مذاق غرب خوش نیامد و اروپا و آمریکا یک رشته تحریم را بر مسکو اعمال کردند. با مبادلات گسترده تجاری اروپا و روسیه اما مقام‌های این قاره خیلی سریع بی‌میلی خود برای ادامه این تحریم‌ها را نشان دادند.
به نوشته روزنامه نیو‌یورک تایمز، در هفته‌های گذشته پوتین بارها تأکید کرده است که روسیه آینده اقتصادی خود را با چین می‌بیند، زیرا این همسایه آسیایی در مسیر کنار زدن آمریکا از مقام اول اقتصاد جهان حرکت می‌کند. گرایش به شرق مطابق با تفکر پوتین برای بازگشت به ایدئولوژی محافظه‌کار ملی‌گرایانه است.
