موجودات عجیب، اسلحه‌های مرگبار و گذر از درگاه زمان تنها بخشی از جذابیت‌های چنین سریال‌هایی است. شبکه 4سیما به‌تازگی دست به پخش فصل ششم یکی از همین سریال‌های پرطرفدار به نام «دوران کهن» زده است. فصل ششم این مجموعه علمی- تخیلی که به نوعی انشعابی از 5 فصل ابتدایی این سریال است نخستین بار در سال 2012در قالب 13قسمت روی آنتن رفته است. همزمان با پخش سری جدید این سریال محبوب به بررسی فیلمنامه، بازیگران و تغییر و تحولات آن در طول این 6فصل می‌پردازیم.
فیلمنامه سریال دوران کهن: دنیای جدید روی یک ناهنجاری زمانی متمرکز شده است؛ ناهنجاری‌ای که باعث ورود حیواناتی از ماقبل تاریخ و آینده به زمان حال می‌شود. با مشاهده این اتفاقات، نیک‌کاتر (با بازی داگلاس‌هنشال) که در زمینه جانورشناسی تکاملی تحصیل کرده است با 2 فرضیه روبه‌رو می‌شود؛ فرضیه اول مبنی بر این است که باز شدن شکاف زمان- مکان باعث ورود این موجودات عجیب از ادوار مختلف کره زمین به زمان حال شده است. دومین فرضیه نیک کاتر که او را به‌شدت آشفته می‌کند دست‌داشتن همسرش در این اتفاقات مرموز است. همسر او هلن کاتر (با بازی جولیت آبری) 8 سال است که مفقود شده و به‌نظر همگان کشته شده است. نیک تصمیم می‌گیرد برای پرده برداشتن از این راز به جست‌وجوی منشأ این پدیده غیرعادی بپردازد. در این سفر دانشمندان دیگری هم او را همراهی می‌کنند. دستیار توانمند او استفان (با بازی جیمز مورای)، ابی‌میت لند (با بازی هانا اسپیریت) که متخصص زیست‌شناسی خزندگان است و شاگرد او کانر‌تمپل (با بازی اندرو لی پاتس) از همراهان نیک در این سفر هستند. اما آنچه این تیم بعد از شروع سفرش با آن سر و کار خواهد داشت چگونگی برخورد با این موجودات است. آنها می‌توانند به این موجودات کمک کنند تا به دوره اصلی زندگیشان باز گردند یا اینکه این امر را به نیروهای نظامی واگذار کنند تا آنها را کاملا از بین ببرند. این تصمیم‌گیری برای آنها دشوار خواهد بود.
فیلمبرداری این سریال که با توجه به جلوه‌های ویژه و داستان آن به هیچ عنوان کار آسانی به‌نظر نمی‌رسد در بیش از 30مکان مختلف صورت گرفته است. استودیوی Pinewood، متروی لندن، باکینگهام شایر، باغ‌وحش‌های لندن و ویپ اسنید، جزایر قناری، موزه بریتانیا و استادیوم دن ازجمله این مکان‌ها بوده‌اند. صحنه‌های مربوط به ساختمان اصلی مرکز تحقیقات ناهنجاریها (ARC) در ساختمان‌های دانشگاه سوری واقع در گیلدفورد فیلمبرداری شده است. اما تصمیم تهیه‌کنندگان این سریال مبنی بر کاهش مخارج، باعث شد تا دست‌اندرکاران دوران کهن برای فیلمبرداری فصل‌های چهارم و پنجم این سریال به شهرهای دوبلین و ویکلو ایرلند جنوبی سفر کنند. این تغییر مکان هم از نظر اقتصادی سودمند بود و هم رضایت بیشتر کادر بازیگران را در بر‌داشت. دوران کهن را با میانگین 6میلیون بیننده در 3 فصل اول می‌توان یکی از موفق‌ترین برنامه‌های کشور انگلستان نام برد. به‌طور حتم یکی از نخستین نکاتی که در این سریال به چشم بیننده تلویزیونی می‌آید صحنه‌های پر‌هیجان، دایناسورها و موجودات مختلف و جلوه‌های ویژه پر زرق‌و‌برق آن است اما این ویژگی‌ها تنها عامل موفقیت دوران کهن نیستند.
ویل وید منتقد پایگاه اینترنتی Common Sense درباره این سریال چنین می‌گوید: «دوران کهن تلاش می‌کند تا موجودات ماقبل تاریخ را با دقت و صحت هر چه بیشتر نشان دهد و به طرز جالبی رفتار آنها را در دنیای امروزی شبیه‌سازی کرده و به تصویر بکشد. تناسب خوبی بین بخش علمی و بخش پر تب و تاب این سریال برقرار شده است و معمای ناپدید شدن هلن کاتر هم آن را جذاب‌تر کرده است».
راب اوون شوخ‌طبعی را از عوامل موفقیت این سریال می‌داند. او در این‌باره می‌گوید: «چیزی که من را تحت‌تأثیر قرار داد صحنه‌های طنز و البته ملموس این سریال بود. آنها توانستند به خوبی با بیننده‌هایشان ارتباط برقرار کنند. به‌عنوان مثال در قسمت اول سریال یک دایناسور دنبال پسربچه‌ای می‌کند و او قصد دارد با شمشیر اسباب بازی فیلم جنگ ستارگانش از خودش محافظت کند».
آدرین هاجس تهیه‌کننده و نویسنده این سریال در تأیید این موضوع چنین می‌گوید: «ما می‌دانیم که تعداد زیادی از طرفداران ما را نوجوانان تشکیل می‌دهند. آنها علاقه زیادی به برنامه‌های علمی- تخیلی دارند اما در عین حال دوران کهن مخاطبان بزرگسال هم دارد و ما می‌کوشیم که آنها را هم راضی نگه داریم. به‌طور کلی تلاش ما بر این است که جذابیت‌هایی را برای هر گروه سنی در فیلمنامه قرار دهیم».
اندرو لی پاتس، بازیگر با تجربه و محبوب این سریال، بازی در نقش کانر تمپل را یک تجربه جالب و جدید می‌داند و می‌گوید: «صادقانه بگویم خود من هم فکر نمی‌کردم برای این نقش مناسب باشم. نقش‌های قبلی من همگی خصوصیات مخالف این شخصیت را داشتند. کانر یک محقق اهل مطالعه و کار با رایانه است درحالی‌که اکثر نقش‌های قبلی من شخصیت منفی داستان بوده‌اند. من حتی نمی‌توانستم اسم دایناسورها را درست تلفظ کنم و لهجه‌ام هم کمکی به این موضوع نمی‌کرد اما با گذر زمان در این نقش جا افتادم و توانستم با آن ارتباط برقرار کنم».
او که تجربه حضور در بیش از 20مجموعه تلویزیونی را دارد در مورد سختی‌های فیلمبرداری این پروژه علمی تخیلی چنین می‌گوید: «در ابتدا فکر می‌کردم بارها از فناوری پرده سبز استفاده خواهیم کرد اما امروزه دیگر واقعا نیازی به این کار وجود ندارد. در بسیاری از صحنه‌ها به ما گفته می‌شد که فرض کنید یک دایناسور در مقابل شما قرار دارد و در حال غذا دادن به آن هستید. من در ذهنم تیرانوزوروس را یک انسان تصور و شروع به صحبت با آن می‌کردم. این کار به‌تدریج برای ما عادی شد اما هنگامی که بازیگران میهمان را در حال ضبط این صحنه‌ها می‌دیدم واقعا چنین کاری به‌نظرم عجیب و خنده‌دار می‌رسید».
اما در سال 2009شبکه ITV با توجه به ضرر مالی 7/2میلیارد پوندی تصمیم به حذف سریال‌هایی مثل ضربان و دوران کهن از لیست برنامه‌های در حال پخش این شبکه گرفت. پس از کش و قوس‌های فراوان و بعد از گذشت 6ماه مسئولان این شبکه قرارداد دوران‌کهن را برای فصل‌های چهارم و پنجم تمدید کردند و این سریال با افزودن چند بازیگر جدید به بازیگران فصول قبلی آن به‌کار خود ادامه داد. در سال2011 تیم هاینس یکی از تهیه‌کنندگان این سریال از امضای قرارداد با 2 شرکت کانادایی Impossible Pictures و Bell Media برای ساخت یک سریال انشعابی از دوران‌کهن خبر داد. این مجموعه که «دوران کهن: دنیای جدید» نام دارد در ونکوور کانادا فیلمبرداری شده است.
ورود به یک دنیای جدید
داستان دوران کهن: دنیای جدید به‌طور کلی ادامه نسخه اصلی آن است با این تفاوت که این بار این اتفاقات در کانادا رخ می‌دهد. اوان کراس(با بازی نیال ماتر) که یک مخترع و مهندس نرم‌افزار است برای نخستین بار این ناهنجاری‌های زمانی را در یک انبار متروکه کشف می‌کند. اما این کشف او باعث کشته شدن نامزدش توسط یک دایناسور می‌شود. بعد از گذشت 6سال این ناهنجاریها بیشتر و قابل پیش‌بینی‌تر اتفاق می‌افتند. کراس تصمیم می‌گیرد تا علت این ناهنجاریها را مشخص کند و شکاف زمان-مکان را ببندد تا وضعیت به حالت عادی بازگردد. دیلان ویر(با بازی سارا کنینگ) که روی رفتار این موجودات تحقیقاتی انجام داده، توبی نانس(با بازی کریستال‌لو) که دستگاهی برای پیدا کردن این ناهنجاریها اختراع کرده و سرهنگ نیروی هوایی کن‌لیدز (با بازی گئوف گوستاوسن) او را در این راه همراهی می‌کنند.
جویی اسلاتون، منتقد آمریکایی، محتوای جذاب این سریال را از علل موفقیت آن می‌داند؛ «چه‌کسی می‌تواند بگوید جنگ دایناسورها جذاب نیست؟ این موضوع ساده محور اصلی فیلم‌های موفقی مثل کینگ‌کنگ و پارک ژوراسیک بوده است و از این به بعد هم ایده بسیاری از فیلم‌های دیگر خواهد بود زیرا مردم از این موجودات می‌ترسند و در عین حال تماشای آنها برایشان جذاب است. هر چند که در نسخه کانادایی صحنه‌های دایناسورها و موجودات زمان آینده کمتر شده است اما باز هم به اعتقاد من موضوع این سریال است که به آن چنین جذابیتی بخشیده است.»
آلیسون کین، منتقد پایگاه اینترنتی هالیوود‌ریپورتر درباره دوران کهن: دنیای جدید می‌گوید: «آنها سعی کرده‌اند گوشه‌ای از هر محتوای ممکن را در این سریال قرار دهند؛ یک درام علمی- تخیلی پر از اتفاقات ماوراءالطبیعه، پلیس‌های قهرمان، فرمانداری ناکارآمد، کینه و انتقام و بازجویی‌های صحنه جرم است؛ موضوعاتی که هر کدام می‌توانند جداگانه محتوای اصلی یک فیلم باشند. گنجاندن چند مبحث مختلف در یک فیلمنامه همانقدر که می‌تواند به آن تنوع ببخشد ممکن است تمرکز روی موضوع اصلی را کاهش دهد.»
نیال ماتر، بازیگر نقش اوان کراس در مورد این شخصیت چنین می‌گوید:«اوان رهبر این گروه است و قصد دارد با کمک دوستانش این موجودات را رام کند. تجربه تلخ او در نخستین قسمت سریال باعث می‌شود تا اوان تصمیم به پیدا کردن راه‌حلی برای برخورد با این موجودات بگیرد و سعی در کمک به مردم بکند. او یک رهبر با ملاحظه و باهوش است».
او که علاوه بر بازیگری به‌کار در دکل‌های نفتی هم مشغول بوده معتقد است که دنیای جدید پروژه موفق‌تری نسبت به دیگر فصل‌های دوران کهن است. او در این‌باره به جلوه‌های کامپیوتری کار اشاره می‌کند؛ «به‌نظر من جلوه‌های ویژه کامپیوتری ما شگفت‌انگیز و بسیار قوی‌تر از قسمت‌های قبل هستند. موجودات بسیار طبیعی‌تر و البته ترسناک‌تر هستند. فضای کلی سریال تاریک‌تر و پر‌هیجان‌تر است. من مطمئن هستم که قسمت‌های جدید بینندگان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.»
وظیفه نویسندگی و تهیه کنندگی این سریال به‌عهده زوجی هنری یعنی جودیت و گارفیلد استیونز- ریوز بوده است. این دو که تمام فعالیت‌های سینمایی‌شان مشترک بوده است نویسنده بیش از 20جلد از مجموعه داستان‌های پرطرفدار استار ترک بوده‌اند. آنها بعد‌ها تهیه‌کنندگی قسمت‌های متعددی از مجموعه تلویزیونی با همین نام را نیز انجام داده‌اند. جودیت و گارفیلد که علاقه خاصی به کارهای تخیلی دارند در سال2012 پروژه دوران کهن: دنیای جدید را روی آنتن بردند.
هر دو نسخه این سریال نامزد جوایز متعددی در جشنواره‌های مختلف شده‌اند اما مهم‌ترین جایزه‌ای که این سریال و دست‌اندرکارانش از آن خود کردند جایزه تلاش برای پیشرفت صنعت فیلم‌های علمی- تخیلی کانادایی بوده است که در سال2012 برای قدردانی از زحمات چند ساله جودیت و گارفیلد استیونز- ریوز به آنها اعطا شد.
