تنیسورها، روبات نیستند

پیروزی نواک جوکوویچ برابر اندی ماری در فینال اوپن استرالیا در چهار ست، قطعا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین فینال‌های تاریخ تنیس به یاد نخواهد ماند. آخرین نمایش دنیای سطح بالای تنیس بیش از دو ساعت طول کشید، بالا و پایین‌های زیادی داشت و البته با افت در ست‌سوم و چهارم هواداران را ناامید کرد. به این خاطر هرگز نمی‌توان از صفت «کلاسیک» برای این بازی استفاده کرد. اینکه البته به این بازی نمی‌توان این صفت را داد به‌خاطر سطح تازه‌ای است که تنیس اخیرا توسط بازیکنان سطح بالایش به‌دست آورده است. با این حال این فینال کماکان دیدار جذابی بود و البته نکته همین‌جاست. ما آنقدر به جذابیت و سطح بالای بازی‌ها عادت کرده‌ایم که گاهی به این یادآوری نیاز داریم که تنیس جدا از اشتباه‌های انسانی و شکنندگی فیزیکی بازیکنانش نیست. اگر هر دیدار تنیس کلاسیک باشد ما قطعا بدعادت می‌شویم. ما تلویزیون را روشن می‌کنیم و انتظار داریم که بهترین را ببینیم یا بشنویم اما وقتی که این اتفاق نمی‌افتد ناراحت می‌شویم و حس کودکی را می‌گیریم که 9هدیه گرفته است و از نگرفتن هدیه دهم ناراحت است.

در انتهای فینال، ماری مانند یک ورزشکار شکست خورده بود، تقریبا همانطور که راجر فدرر در بازی نیمه نهایی به آرامی محو شد (فدرر در نیمه‌نهایی مغلوب ماری شد). انتظار این را کشیدن که بازیکنان در انتهای چهار ساعت رقابت ورزشی سنگین خسته نشوند در واقع مثل این است که فکر کنیم آنها روبات هستند.

در تای برک ست دوم، ماری به‌خاطر یک پر که روی زمین افتاده بود، بین سرویس اول و دومش بازی را قطع کرد، پر را از روی زمین برداشت و سرویس دومش را هم از دست داد. آیا این واکنش طبیعی یک انسان به یک اتفاق غیرمنتظره در جریان بازی نیست؟

بعد از شروع قدرتمند، بازی ماری افت پیدا کرد و برخی می‌گویند همین «اتفاق پری» باعث شکست ماری شد اما اینطور نیست؛ از دست دادن سرویس دوم در یک تای برک حیاتی که البته ماری بازنده آن بود کاملا تعیین‌کننده بود اما این مسخره است که فکر کنیم این یک امتیاز، که از دست رفتن آن هر دلیلی می‌تواند داشته باشد حتی یک پر مزاحم، باعث باخت ماری در فینال شد.
حتی تاولی که باعث اذیت ماری شد و رسانه‌های انگلیسی آنقدر به آن اهمیت داده‌اند را هم نباید چنان تعیین‌کننده دانست. او مسلما به‌خاطر این تاول اذیت می‌شد اما این درد باعث نشد که او مثل روزهای دیگر ندود.

نواک جوکوویچ، برنده چهار دوره اوپن استرالیا - که سه تای آنها متوالی بوده است و یک رکورد به شمار می‌رود- یک قهرمان واقعی است و بدون هیچ تردیدی مرد شماره یک تنیس جهان باقی می‌ماند. او یک پای جذاب‌ترین بازی این تورنمنت بود، دیدار با استانیسلاس واورینکا که چهار ساعت طول کشید و بعد در بازی نیمه نهایی، با بی‌رحمی تمام داوید فرر را درهم کوبید. عملکرد او در این بازی به قدری استثنایی بود که خودش بعد از بازی گفت که فکر می‌کند بهترین بازی عمرش را برابر حریف اسپانیایی انجام داده است.

اندی ماری هم در 6‌ماه اخیر آنقدر پیشرفت داشته است که بعد از این بازی باید تنها کمی ناراحت باشد. او در این مدت برای نخستین بار به فینال ویمبلدون رسید، مدال طلای المپیک را کسب کرد و برای نخستین بار قهرمان اوپن آمریکا شد و برای سومین بار به فینال اوپن استرالیا رسید.

او وقتی که بعد از بازی در کنفرانس خبری روی صندلی خود نشسته بود، به‌خوبی احساسش را بیان کرد: اما دیگر از آن حس دلسردی خبری نبود؛ حسی که نه‌تنها می‌شد درصورت خودش تشخیص داد که هوادارانش هم به آن عادت کرده بودند. اما او پیشرفت زیادی داشته است و آنقدر توانایی‌های ذهنی‌اش بالا رفته که بتواند حتی با شکست در فینال اوپن استرالیا اینقدر حرفه‌ای کنار بیاید. او ملبورن را با پیروزی در یک بازی پنج سته برابر فدرر (مرد شماره دو تنیس جهان) که نخستین پیروزی‌اش برابر تنیسور سوئیسی در یک گرند اسلم بود ترک کرد و بعد از شکست در فینال خیلی راحت و آرام بود؛ چیزی که شاید یک سال پیش حتی تصور آن هم مشکل بود.

بسیاری از کارشناسان بین‌المللی حالا معتقدند که ماری بهترین تنیسور شماره دو جهان است. رنکینگ جهانی فعلا این موضوع را نشان نمی‌دهد اما صعود او به جایگاه دوم مسئله‌ای است که تنها به کمی زمان نیاز دارد.

زندگینامه نواک جوکوویچ
ملیت: صربستان
تولد: 11‌ماه می 1987
قد: 188سانتی‌متر
وزن: 80کیلوگرم
شروع فعالیت حرفه‌ای: 2003
سبک بازی: راست دست (بک‌هند با هر دو دست)
مبلغ کلی جایزه‌های کسب شده: 48246016دلار
قهرمانی در اوپن استرالیا: 2008، 2011، 2012، 2013
قهرمانی در ویمبلدون: 2011
قهرمانی در اوپن آمریکا: 2011

نظرکار

 نظر کارشناسان در مورد فینال ملبورن

بوریس بکر- قهرمان شش دوره گرند اسلم: تنیسور بهتر بازی را برد. وقتی که جوکوویچ ست دوم را برد شروع کرد بازی را در سطحی بالاتر پیگیری کردن. او هجومی‌تر بود، ریسک‌بیشتری کرد و شانس بیشتری داشت.
این درسی است که از این بازی گرفتیم: جوکوویچ در مواقع ضروری می‌تواند یک سطح بالاتر داشته باشد. او بنا به موقعیت سطحش را بالاتر برد و بازی را بهتر ادامه داد. ماری باید به این فکر کند: چطور می‌توانم جلوی این موقعیت را بگیرم؟ چطور می‌توانم پیشرفت کنم؟ او البته در 18‌ماه گذشته پیشرفت بسیار زیادی داشته است. او به اندازه کافی آماده است اما باید چند نکته تاکتیکی را تغییر بدهد. که خیلی هم نیستند. نتیجه بازی را جزئیات مشخص می‌کنند. او خیلی بهتر شده است اما جوکوویچ هم بهتر شده است. در ست چهارم، ماری به اندازه کافی سریع نبود.

جان لوید- فینالیست سابق اوپن استرالیا: واقعا یک بازی کاملا تماشایی بود. جوکوویچ توپ را از جاهایی برگشت می‌داد که آدم را به فکر می‌انداخت. او یکباره یک دنده بالاتر رفت و یکباره شتاب بیشتری گرفت اما ماری نتوانست پا به پای او پیش برود. به‌نظر من جوکوویچ بعد از بازی می‌توانست برای پنج ساعت دیگر هم بازی کند. به‌نظر می‌رسید که ماری هرچه به انتهای باز‌ی نزدیک‌تر می‌شدیم بیشتر دچار مشکل می‌شد. من مطمئنم که پاها خسته شده بودند اما این نباید بهانه باشد. راجر فدرر خط مرز توانایی‌ها را بالاتر برد، نادال به او ملحق شد و حالا جوکوویچ هم سطح تازه‌ای از بازی را به ما معرفی کرده است.ماری هم باید کارهای کوچک بیشتری انجام بدهد. او باید زودتر خود را به توپ‌ها برساند و آنها را برگرداند چون این کاری بود که جوکوویچ در ست سوم و چهارم انجام داد.

پت کش- قهرمان سابق ویمبلدون: وقتی جوکوویچ ریتمش را به‌دست بیاورد تقریبا نمی‌شود او را متوقف کرد و ماری بدشانس بود که جوکوویچ در ست سوم و چهارم به این ریتم رسید. جوکوویچ در تای‌برک عالی بود، خیلی خوب کنترل بازی را به‌دست گرفت و هیچ اشتباهی مرتکب نشد. این بازی به ما نشان داد که بازی کردن برابر چهار تنیسور برتر جهان چقدر می‌تواند سخت باشد. ماری احتمالا در حال حاضر دومین بازیکن برتر جهان است. او به‌صورت مرتب در حال رشد کردن است و چیزهای زیادی وجود ندارند که باعث ترس او شوند. من همچنان فکر می‌کنم ماری می‌تواند تنیسور شماره یک جهان شود و گرنداسلم‌های بیشتری را ببرد. او همینطور بالا می‌رود و من فکر می‌کنم برنده ویمبلدون هم خواهد شد.

جرمی بیتس- شماره یک سابق انگلیس و کارشناس تنیس: برای دو ست بازی واقعا تماشایی بود اما جوکوویچ نشان داد که چرا شماره یک جهان است. او به خوبی توانست خود را با شرایط بازی وفق بدهد و بازی را به نفع خودش پیش ببرد. ماری هم تمام تلاش خود را کرد. تلاش واقعا خوبی بود، مثل هر دیداری که این دو نفر مقابل هم قرار می‌گیرند. ما می‌توانیم یک قهرمان بزرگ را در وجود اندی ماری ببینیم.

تحلیل آندره آغاسی درباره دنیای فعلی تنیس؛ تاریخ، نسلی طلایی را مشاهده می‌کند

آندره آغاسی تنیسور ایرانی‌تبار که پیش‌تر مرد شماره یک تنیس جهان بود، در این دوره از اوپن استرالیا، میهمان ویژه بود. او سطح تنیسورهای فعلی جهان را بالاتر از چیزی که پیش‌تر در میان ورزشکاران این رشته وجود داشت می‌داند. یکی از سؤال‌هایی هم که از او شد این بود که آیا فکر می‌کند جوکوویچ را ببرد؛ «احتمالا قبل از بازی با او در رختکن مبارزه می‌کردم. احتمالا آنجا شانس بردن داشتم.» او یکی از کسانی است که معتقد است سطح این ورزش مدام درحال بالا رفتن است؛ «دیدن صعود مداوم استانداردها در این ورزش واقعا شگفت‌انگیز است. واقعا گاهی از خود این سؤال را می‌پرسید که چطور ممکن است با این روند به پیشرفت خود ادامه بدهند. تنیس آنها یک استاندارد کاملا متفاوت دارد. وقتی که کسی کارهایی را انجام بدهد که آنها می‌توانند بکنند، می‌تواند استراتژی‌های کاملا متفاوتی را در پیش بگیرد.»

آغاسی که هشت بار برنده رقابت‌های گرند اسلم شده است، با فروتنی اعتراف می‌کند که برای رقابت با تنیسورهای امروز، باید تنیسور دیگری می‌بود؛ «من باید آدم دیگری می‌بودم. باید بدن دیگری می‌داشتم تا بتوانم با این تنیسورها رقابت کنم. فد (راجر فدرر) سطح بازی را بالاتر برد، (رافائل) نادال به او رسید و او هم سطح را بالاتر برد. (نواک) جوکوویچ هم در همین زمان کوتاهی که داشته آن‌را بالاتر برده است. به‌نظر می‌رسید که سال گذشته تنیس به یک ثبات رسیده باشداما حالا یکباره (اندی) ماری هم به سطح آنها رسیده است. وقتی که به سه تنیسور برتر جهان نگاه می‌کنم، به این نتیجه می‌رسم که چیزی که تاریخ به یاد خواهد آورد نسلی طلایی از بازیکنان تنیس است. شما احتمالا درباره بهترین تنیسورهای تاریخ صحبت می‌کنید.»

او درباره تفاوت‌هایی که ورزشکاران امروزی با ورزشکاران دوره خودش دارند می‌گوید: «حالا ورزشکاران محاسبه‌گران بهتری هستند. آنها آرام‌تر بازی می‌کنند و به همین‌خاطر شش ساعتی که آنها بازی می‌کنند شش ساعتی نیست که من بازی می‌کردم. اما باید گفت که آنها ورزشکاران بهتری هستند. به‌نظر می‌رسد که آنها در پایین تنه خیلی قوی‌تر از چیزی هستند که من بودم. البته در بالاتنه خیلی تفاوت وجود ندارد. سبک بازی من اینطور نبود که از پاهایم استفاده کنم تا به توپ برسم. من بیشتر سعی می‌کردم توپ را بچرخانم تا خودم را به گوشه‌ها برسانم.»

آغاسی در ملبورن درباره پیامدهای اعتراف لنس آرمسترانگ، دوچرخه‌سوار هموطنش به دوپینگ اشاره کرد و گفت که این موضوع باعث شده است تمامی ورزش‌ها ازجمله تنیس تحت‌تأثیر قرار بگیرند. او طرفدار سخت‌تر شدن قوانین مربوط به دوپینگ است چون معتقد است اگر داروهایی که در زمان او ممنوع نبودند غیرمجاز اعلام می‌شدند، می‌توانست چند سال دیگر بازی کند؛ «اگر قوانین سختگیرانه‌تر بودند من چند سال از زندگی‌ام را از دست نمی‌دادم.»

او نظر مساعدی با سختگیرانه‌تر شدن کنترل آزمایش‌های دوپینگ دارد؛ «تا آنجا که به من مربوط است هرچه بیشتر باشد بهتر است. یا بهتر است بگویم هر چه سختگیرانه‌‌‌تر باشد بهتراست. چیزی که من یاد گرفته‌ام این است که تشریح کردن یک مشکل خیلی بهتر از حل کردن آن است.»