جایگاه ایران بین کشورهای تولیدکننده نفت

براساس گزارش‌های موجود، درآمدهای نفتی کشورمان بین سال‌های 1384-1390تقریبا معادل نصف درآمدهای نفتی 100سال گذشته بوده‌است؛ واقعیتی که هر بار مسئولان دولتی از پذیرفتن ابعاد واقعی آن طفره رفته و آن را به‌واسطه افزایش قیمت کالاها و خدمات در بازارهای جهانی، خنثی‌شده تلقی می‌کنند. با وجود این مقایسه‌های آماری می‌تواند تصویر شفاف‌تری از عملکرد داخلی نشان دهد؛ زیرا سایر کشورهای عضو اوپک نیز با همین افزایش درآمدها و هزینه‌ها مواجه بوده و در جهت اختصاص بهینه درآمدهای نفتی به مصارف مدنظر تلاش کرده‌اند. آری، این مسابقه‌ای است بین تمام کشورها و توجیحات جزءنگر نمی‌تواند مسئولان را از وظیفه پاسخگویی دراین‌باره مبرا سازد.

آخرین گزارش رسمی اوپک که نمایی کامل از وضعیت اقتصادی و تولید نفت کشورهای عضو را به تصویر کشیده است سهم درآمدهای نفتی را در کل درآمدهای صادراتی کشورهای عضو اوپک نشان داده است. نمودار شماره یک مقایسه‌ای ازدرآمدهای نفتی و کل درآمدهای صادراتی ایران را طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد.

ایران؛ دومین تولیدکننده نفت اوپک

آمارها نشان می‌دهد که ایران از سال1960تا 2011 جایگاه خود را از رتبه چهارم اوپک به دوم رسانده است اما در این مدت عربستان سعودی همواره با اختلافی قابل‌توجه در جایگاه نخست ایستاده است. با وجود این، اظهارنظرهای برخی مسئولان نشان می‌دهد که طی یک‌سال گذشته بخشی از تولیدات ایران به‌دلیل تحریم‌ها کاهش یافته اما تا‌کنون آمار رسمی در این خصوص منتشر نشده است.

اروپا؛ مشتری 30درصد از نفت ایران

در سال2011 میلادی، ایران به‌طور متوسط دومیلیون و 537هزار بشکه نفت در روز صادر کرده که از این میزان تنها 741هزار بشکه به سمت کشورهای اروپایی بارگیری شده است و این یعنی حداکثر 30درصد از نفت صادراتی ایران در سال مذکور وارد پالایشگاه‌هایی شده که امروز ایران را تحریم کرده‌اند. این میزان نفت معادل یک‌پنجم کل مصرف اروپا بود.

افزایش پنج برابری قیمت نفت در 10سال

شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های گزارش اوپک جداولی باشد که سیر قیمت‌ها در سال‌های گذشته را نشان می‌دهد. مقایسه قیمت‌ها بیانگر آن است که قیمت نفت خام در سال 2011 نسبت به سال 2001 معادل 7 /4برابر شده و این یعنی درآمدهای کشور نیز از این محل با احتساب نرخ ثابت دلار، به همین میزان افزایش یافته است. جدول شماره 2، رشد این بخش از درآمدها را برای ایران و سایر کشورهای تولیدکننده نفت نشان می‌دهد.

جدول شماره 1 - ارزش صادرات نفتی کشورهای عضو اوپک (میلیون دلار)

جدول شماره 2 - قیمت نفت خام (دلار / بشکه)