عزل و نصب‌ها باید حساب کتاب داشته باشد

دولت در برکناری مرضیه وحید دستجردی حاضر شده تبعات این مسئله را نیز بپذیرد که انتقادات از مشکلات وزارت بهداشت در دوره وی گل به‌خودی محسوب می‌شود و این تصور را به‌وجود می‌آورد که دولت خودش را هدف گرفته است. درباره برخی برکناری‌های دولتی و نسبت آن با اخلاق سیاسی اسلام با حجت‌الاسلام حسین ابراهیمی عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز گفت‌وگو کرده‌ایم.

• اخیراً شاهد بودیم که وزیر سابق بهداشت پس از انتقاداتی که نسبت به انحراف در هزینه‌کرد ارز دارو در دولت داشت از سوی رئیس‌جمهور برکنار شد. چنین برکناری‌هایی تا چه حد به اخلاق سیاسی در اسلام نزدیک است؟

حفظ آبروی مؤمن ازجمله موضوعاتی است که در اسلام بر آن تأکید زیادی شده است. ما در روایات داریم که «عرض المؤمن کدمه» یعنی آبروی مؤمن مثل خون او است. حفظ حیثیت مؤمن آنچنان اهمیت دارد که در حدیث دیگری آمده است «المؤمن اعظم حرمه من الکعبه» یعنی احترام مؤمن از کعبه نیز بالاتر است. ریشه اخلاق سیاسی نیز در همین روایات نهفته است و رعایت آن بر همه واجب است.

• معیار عزل و نصب‌ها در دولت را چه می‌دانید؟

عزل و نصب‌ها باید حساب و کتاب داشته باشند. پیامبر(ص) حکومت را به افراد با کفایت می‌سپرد که امانتدار و با معرفت و قدرتمند بودند. ابوذر با همه عظمتی که نزد پیامبر(ص) داشت روزی خدمت ایشان رسید و پرسید آیا به من امارتی نمی‌دهید؟ ایشان در جواب فرمودند: تو ضعیف هستی و این امانت است و در قیامت موجب خوار شدن و ندامت است. نکته مهم اینجاست که در هنگام انتصاب افراد باید صلاحیت و سواد آنان درنظر گرفته شود و در هنگام عزل احترام آنان. باید دقت کرد غالب افرادی که مناصب دولتی همچون وزارت را بر عهده می‌گیرند نیت خدمت دارند، لذا همانطور که آمدنشان با دعوت و براساس احترام انجام می‌شود، در هنگام رفتن نیز باید حرمتشان حفظ شود. ما مجاز نیستیم کسی را که بنا به هر دلیلی از سمتی کنار می‌رود به‌گونه‌ای ضایع کنیم که نتواند جای دیگری خدمت کند. حداقل ماجرا این است که فرد در میان اقوامش آبرو دارد و این آبرو باید محفوظ بماند.

• نقدپذیری مسئولان در فرهنگ دینی ما چه جایگاهی دارد؟

احادیث و روایات به ما می‌گویند دوست آن کسی است که عیب دوست را بگوید، نه آنکه از کنارش عبور کند. المؤمن مرآه المؤمن، یعنی همانطور که آینه به انسان دروغ نمی‌گوید دوست نیز می‌تواند بدی‌های انسان را نشان دهد. نقد و انتقاد حق هر کسی است. از سوی دیگر پذیرش نقد نیز بستگی به سعه‌صدر انسان‌ها دارد. یک عده انتقادپذیر هستند و عده‌ای دیگر از تملق خوششان می‌آید. پیامبر اکرم(ص) در نکوهش چاپلوسی می‌فرمایند: احثواالتراب علی و جوه المداحین؛ به‌صورت چاپلوسان و مداحان خاک بپاشید. انتقاد نیز نباید شخصیت طرف را نشانه بگیرد و او را خرد کند. ما در روایات داریم که بر همه مردم فرض است که دلسوز یکدیگر باشند. واقعیت امر این است که دولت نهم و دهم اگرچه در برخی موارد انتقادپذیر بوده، اما به‌طور عمده تحمل انتقادات را نداشته است.

• اخیراً شاهد بودیم که استاندار سابق خراسان رضوی با یک دلیل عجیب برکنار شد. خانم دستجردی نیز پس از انتقادهایی که به بحث ارز دارو داشت، عزل شد.

قطعاً اتفاق نامیمونی است و می‌تواند فرهنگ سیاسی ما را تنزل درجه دهد. دولت باید از چنین حرکاتی اجتناب کند. واقعیت این است که رفتار دولت در عزل و برکناری‌های اخیر به هیچ وجه اسلامی نبوده است. ما در روایات داریم که الانسان عبید الاحسان؛ انسان بنده و برده نیکوکاری است. اسلام آیین رأفت، مهر، محبت و صمیمیت است. انتظار این است که دولت به انسان‌ها احترام بگذارد. خانم دستجردی شخصیت بالایی داشتند و از خانواده محترمی بودند. ابوی ایشان مزاح می‌کردند و می‌گفتند خانواده ما یک مرد دارد و آن هم مرضیه ماست.