دیرباز بعد از «دوئل» در «به نام پدر» نقشی مکمل را بر عهده گرفت و این روزها هم فیلم «اخراجی‌ها» را بر پرده دارد. خودش می‌گوید سخت‌ترین کار برایش در «اخراجی‌ها» بازی کردن در نقش یک آدم واقعی بوده است.
ده‌نمکی حتی در نحوه لباس پوشیدن و گریم دیرباز هم کوشیده تا او نزدیک به مجید سوزوکی واقعی باشد.
دیرباز معتقد است نکته مهم درباره کاراکتر مجید سوزوکی در «اخراجی‌ها» این است که او تحول پیدا نمی‌کند. او می‌گوید: «سوزوکی با آنچه در انتهای فیلم می‌بینیم کاملاً همخوان است. او یک بچه بامعرفت جنوب شهری است که مرامش را تا آخر خط حفظ می‌کند.»
- سه سال پیش وقتی برای «دوئل» سیمرغ بهترین بازیگر را گرفتی، خیلی‌ها پیش‌بینی می‌کردند که مبدل به بازیگر پرکاری شوی، اما این اتفاق نیفتاد.
دلیلش این بود که «دوئل» فرصتی برایم ایجاد کرده بود که نمی‌خواستم با بازی در هر کاری آن را هدر بدهم. به هر حال می‌دانستم که بعد از بازی در فیلمی مثل «دوئل» شرایط تغییر کرده، گرفتن سیمرغ هم مسئولیتم را سنگین‌تر کرده بود.
- ولی تو به عنوان یک بازیگر جوان در بین خیلی از نام‌های آشنا، سیمرغ گرفته بودی. «دوئل» هم فیلم پر سر و صدایی بود و مجموعه اینها امکان دیده شدن تو را فراهم کرده بود.
«دوئل» فیلم شاخصی شد ولی تقریباً هیچ کدام از آدم‌هایی که در این فیلم بازی کردند، بلافاصله در فیلم‌های دیگر حاضر نشدند. از سعید راد گرفته تا پژمان بازغی و خانم نظریه. به نظرم همه متوجه بودند که در چه کاری بازی کرده‌اند و نباید بعد از آن سر از هر فیلمی در بیاورند.در مورد خودم، پیشنهادهایی داشتم که به دلایلی دیدم بهتر است آنها را قبول نکنم.
- مثلاً چه دلایلی؟
مهم‌ترینش فیلمنامه بود. متن‌های پیشنهادی ضعیف بودند و اصلاً جای کار نداشتند.
- حجم نقش‌های پیشنهادی چه؟
اصلاً برایم فرقی نمی‌کند. خیلی وقت‌ها یک نقش کوتاه اما موثر بیشتر از نقش اول به چشم می‌آید. نقش یک یا مکمل.
- برای همین در «به نام پدر» هم نقش مکمل بازی کردی؟
حاتمی کیا کارگردانی است که همیشه دوست داشتم با او کار کنم. «به نام پدر» تجربه خوبی برایم بود. نقش هم با وجود مکمل بودن به نظرم در کلیت فیلم مؤثر بود.
- ولی اگر همین نقش از سوی یک کارگردان نه چندان مطرح پیشنهاد می‌شد، آن را بازی نمی‌کردی؟ درست است؟
بعضی وقت‌ها نقش آن قدر جذاب است که حتی اگر یک کارگردان تازه کار هم آن را پیشنهاد بدهد، بازیگر آن را می‌پذیرد.
- ولی قبول کن که میثم در «به نام پدر» چنین نقشی نبود!
چرا اتفاقاً از این نظر که نقشی کاملاً متفاوت با یحیی در «دوئل» بود، برایم جذاب بود، اما مهم‌تر از آن کار کردن با یک فیلمساز برجسته و یک گروه کاملاً حرفه‌ای بود.
- در این میان البته در «تب سرد» هم یک نقش منفی جذاب را بازی کردی که اتفاقاً خیلی هم گل کرد. بعد از «تب سرد» احتمالاً باید خیلی‌ها برای نقش‌های مشابه به سراغت آمده باشند.
پیشنهادهایی بود ولی تقریباً تمامشان تکراری بودند.
- می‌خواستی در نقش منفی کلیشه نشوی؟
منفی و مثبت بودن نقش اهمیتی ندارد ولی گاهی اوقات با کاراکتری روبه‌رو می‌شوی که درست از روی نقشی که قبلاً آن را بازی کرده‌ای، کپی شده است. برایم ملاک نبوده و نیست. مگر حجم نقش من در «دوئل» چقدر بود؟
- در جایی گفته‌ای که گویا ده‌نمکی به واسطه بازی‌ات در «تب سرد» برای «اخراجی‌ها» انتخابت کرده.
گفتم احساس می‌کنم بازی من را در آن سریال پسندیده و به نظرش آمده که برای نقش مجید سوزوکی مناسبم ولی اینها دو نقش کاملاً متفاوت هستند و ربطی به هم ندارند.
- مستندهای ده‌نمکی را دیده بودی؟
بله به نظرم کارهای متفاوتی بودند و حال و هوایشان با آن چیزی که در اینجا به عنوان سینمای مستند شناخته شده فرق داشتند.
- به‌خصوص این که فیلم‌های پر سر و صدایی هم از کار درآمدند، چون سوژه‌های ملتهبی هم داشتند. اصلاً جار و جنجال ویژگی همه فعالیت‌های ده‌نمکی است. چه در روزهایی که کار مطبوعاتی می‌کرد و چه حالا که به سینما رو آورده است.
من شخصاً ده‌نمکی را از قبل نمی‌شناختم. فقط برخی از کارهایش را دنبال کرده بودم ولی از همان روز اولی که پشت دوربین ایستاد به نظر کارگردانی کاملاً حرفه‌ای آمد. ده‌نمکی این ویژگی را داشت که از توانایی‌های گروهش بهترین بهره را بگیرد.
- نقشی که در «اخراجی‌ها» بازی کرده‌ای گویا مابه‌ازای واقعی داشته. ده‌نمکی در جلسه مطبوعاتی فیلم، عکس مجید سوزوکی واقعی را از جیبش درآورد و به حاضران نشان داد.
مجید سوزوکی بچه محل آقای ده‌نمکی بوده و ماجرایی نزدیک به همین چیزی داشته که در فیلم می‌بینید.
خب در یک جاهایی به خاطر سینمایی شدن کار، تغییراتی داده شده ولی کلیت ماجرا همین بوده است. ده‌نمکی در طول کار خاطرات و نکته‌های زیادی در باره «مجید سوزوکی» به من گفت که به کارم آمد، امثال مجید سوزوکی در جبهه‌ها داشته‌ایم ولی کارگردان‌های ما سراغ این جور شخصیت‌ها نمی‌رفتند.
- چرا؟
شاید فکر می‌کردند که نمی‌شود آدم‌های جنگ را این جوری نشان داد.
- همین الان هم عده‌ای اعتقاد دارند که «اخراجی‌ها» تصویر تحریف‌آمیزی از جنگ ارائه داده است.
سن و سال من به جبهه رفتن قد نمی‌داده ولی خیلی از فرماندهان جنگ هم که فیلم را دیدند گفتند «اخراجی‌ها» بخشی از واقعیت‌های جنگ را به نمایش گذاشته است.
- سرصحنه گویا خیلی راحت بوده‌اید؟
خیلی. البته منظورم جو صمیمانه‌ای است که بر کار حاکم بود، والا «اخراجی‌ها» فیلم خیلی دشواری بود.
- وقتی با پیشنهاد بازی در «اخراجی‌ها» مواجه شدی می‌دانستی که قرار است این همه بازیگر شاخص در آن بازی کنند؟
نه، ولی می‌دانستم که فیلم قرار است با یک گروه کاملاً حرفه‌ای ساخته شود.
- کار انتخاب بازیگران فیلم را محمدرضا شریفی‌نیا انجام داده، ولی گویا تو از قبل انتخاب شده بودی.
فکر می‌کنم انتخاب من حاصل توافق جمعی ده‌نمکی، کاسه‌ساز و شریفی‌نیا بوده.
- برای اولین بار در فیلم سینمایی نقش اول را بازی کردی. آن هم در حالی که اغلب بازیگران مکمل فیلم، هنرپیشه‌های شاخص و با سابقه‌ای بودند.
باعث افتخار من بود. همیشه سعی کرده‌ام از پیشکسوت‌ها درس بیاموزم. البته در «اخراجی‌ها» واقعاً نقش یک و دو معنایی نداشت. فضا آن قدر خوب بود که همه نهایت تلاششان را می‌کردند.
- عده‌ای معتقدند که تو و علی اوسیوند از معدود کسانی هستید که در «اخراجی‌ها» بازی کرده‌اید و بقیه تیپ‌های موفق کارهای قبلی‌شان را تکرار کرده‌اند.
فکر می‌کنم همه تلاششان را کردند که خوب باشند. تمام بازیگران فیلم حرفه‌ای بودند و کارشان را خیلی خوب بلدند. آن قدر که اصلاً نیاز به دفاع من ندارند.به نظرم استقبال فوق‌العاده مردم از فیلم، نشان از موفقیت کل گروه «اخراجی‌ها» دارد.
- کاراکتر مجید سوزوکی را در یک جمله می‌توانی تحلیل کنی؟
آدمی که با وجود لمپن بودن، پاک نهاد است و فطرت درستی دارد.
- از کارهای دیگرت بگو؟
در سریال عظیم «در چشم باد» کار مسعود جعفری جوزانی و «سرگیجه» کار محمد زرین‌دست بازی کرده‌ام.
- دو سال پیش در نمایش «یک زن، یک مرد» کار آزیتا حاجیان بازی کردی. دیگر کار تئاتر نمی‌کنی؟
فرصتش پیش نیامده وگرنه هیچ چیزی به اندازه بازی در یک نمایش خوب بازیگر را اغنا نمی‌کند.
