یکشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۸۵ - ۰۸:۲۸
۰ نفر

فریبرز بیات: اطلاعات، نه یک کالای صرف که نوعی از خیر و منفعت اجتماعی است.

از این منظر روزنامه نگاران به عنوان کسانی که در کار تولید، پردازش، نشر و انتقال اخبار و اطلاعات هستند نمی  توانند به این حرفه تنها از منظر تأمین منافع شخصی و کوشش برای پیش بردن مقاصد خصوصی و یا حتی تأمین منافع صاحبان و مدیران رسانه نگاه کنند، چراکه در برابر مردم و مصالح و منافع اجتماعی مسئولند.

مسئولیت اجتماعی روزنامه نگاران در قبال اخبار و اطلاعات در زمانه ای که اطلاعات به عنوان منبع و منشاء قدرت شناخته می شود و دارندگان زمین، ابزار و سرمایه در گذشته تلاش می کنند اطلاعات و نشر و پخش آن  را در انحصار خود بگیرند.  ناگزیر روزنامه نگاران را در برابر مراجع قدرت قرار خواهد داد و فعالیت روزنامه نگاری را به سیاست و قدرت پیوند می زند.

مروری بر اعلامیه 1978 یونسکو درمورد حقوق مسئولیت های روزنامه نگار، چالش میان روزنامه نگاری با سیاست و قدرت را بیشتر روشن می کند. در بخشی از این اعلامیه آزادی مبادله اخبار و اطلاعات یک حق اساسی تلقی شده است و خبرنگاران باید تلاش کنند اخبار و اطلاعات معتبر را دقیق، صحیح و بدون خدشه در اختیار مردم قرار دهند و نباید هیچ نوع خبر و اطلاعاتی را از مردم پنهان کنند.

حق مردم در دستیابی به اطلاعات حقیقی و آزادی ارائه نظرات خود از طریق رسانه ها، دادن تصویر عینی و بدون تحریف از وقایع و حوادث، مسئولیت اجتماعی و اخلاقی روزنامه نگار در برابر مردم، شرافت حرفه ای و خودداری از کار برخلاف اعتقاد شخصی، عدم افشای منبع و حق شرکت در روند تصمیم گیری در رسانه ای که برای آن کار می کند، احترام به حریم خصوصی افراد و تعهد اخلاقی نسبت به ارزش های انسانی و پرهیز از هر نوع توجیه و یا تحریک به جنگ و تجاوز، ازجمله اصول مورد توجه منشور اخلاقی روزنامه نگاری است.

اعلامیه یونسکو و منشور اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری بر ابعاد و اجزایی از مسئولیت اجتماعی روزنامه نگاران تأکید می کنند که دقیقا نقطه تلاقی و اصطکاک با قدرت است. این نوع از مناسبات امنیت حرفه ای و روانی روزنامه نگاران را شکننده و به تبع آن فشار و سختی کار در این حرفه را صدچندان می کند.

اگرچه ناامنی و استرس و تنش با قدرت جزئی از ماهیت این حرفه  است، اما در جوامع توسعه یافته با پذیرش نقش رسانه و روزنامه نگار به عنوان نگهبان منافع و مصالح جامعه که به نمایندگی از مردم بر حسن اجرای امور از سوی دستگاه های دولتی نظارت می کند، همچنین وضع و تدوین قوانین حمایتی مناسب و نیز حمایت از تشکل های صنفی تلاش می کنند اندکی از ناامنی و دغدغه خاطر روزنامه نگاران بکاهند.

این نوع از نگاه ها و نهادهای حمایتی در جامعه ما به رغم سابقه نسبتا طولانی در روزنامه نگاری بسیار کم جان و بی رمق است. مسئولیت بخشی از این مشکل به ناپیگیری و اهمال نهادهای قانونی و حکومتی و بخش دیگر به فقدان روحیه جمعی و تعهد صنفی در بین خود روزنامه نگاران برمی گردد. 17 مرداد روز خبرنگار فرصت مغتنمی است که همه به این مشکل جدی تر بیندیشیم.

کد خبر 1849

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار رسانه و روزنامه‌نگاری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز