با آنکه نمایندگان مجلس در نامه خود یادآور شدهاند این طرح توسط کارشناسان و اساتید طی ماه‌های متوالی بررسی و جمع بندی شده است اما رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران با توجه به حیاتی بودن این طرح معتقد است که به‌منظور پیشگیری از خطاهای سهوی، بررسی بند بند این طرح از سوی نهادهای تخصصی منابع طبیعی به‌ویژه استادان دانشگاه و صاحب‌نظران امری اجتناب‌ناپذیراست.
واژه جنگل را حذف نکنید
دکتر هادی کیادلیری، با تأکید بر ضرورت بازبینی این طرح به همشهری گفت: طرح جامع منابع طبیعی و آبخیزداری مربوط به مجلس هفتم است و از آن زمان تاکنون شرایط و مقتضیات جامعه تغییر کرده؛ براین اساس پیش از هرچیز باید مفاد طرح با توجه به این تغییرات، اصلاح و به روز شود. نکته دیگر اینکه درماده یک این طرح پیشنهاد تغییر نام «سازمان جنگل‌ها ، مراتع و آبخیزداری کشور» به «سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور» مطرح شده است. این تغییر نام سبب می‌شود منابع طبیعی مشتمل بر محیط‌زیست و شیلات هم بشود درحالی‌که این نهادها از سازمان جنگل‌ها و مراتع جدا هستند. وی با تأکید بر اینکه تغییر نام پیام‌های مهمی دارد که باید درنظر گرفته شود افزود: آبخیزداری یکی از کارکردهای جنگل است به همین دلیل افزودن آبخیزداری به منابع طبیعی سنخیتی ندارد زیرا آبخیزداری جزء لاینفک جنگلداری است و این شیوه نامگذاری وجاهت علمی ندارد.
این عضو هیأت علمی خاطرنشان کرد: وقتی اسم جنگل و مرتع از عنوان سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور حذف شود بحث حفاظت از جنگل هم رنگ می‌بازد. وجود واژه جنگل در عنوان سازمان جنگل‌ها نشان از اهمیت ویژه‌ای دارد که برای صیانت از جنگل‌ها قائل شدهاند. این واژه نوعی تبلیغ و یادآوری ضرورت حفظ جنگل است. به‌عبارت دیگر، تثبیت نام جنگل در عنوان سازمانی که مهم‌ترین وظیفه آن حفاظت از رویشگاه‌های جنگلی است نوعی معارف‌سازی بوده است؛ به‌خصوص در کشوری که جنگل‌های آن شکننده است و بیش از 92درصد عرصه‌های آن خشک ونیمه خشک است و با خوش‌بینی هفت درصد مساحت آن پوشیده از جنگل است. کیادلیری گفت: برخی بر این تصورند که جنگل فقط انبوه درختان است درحالی‌که جنگل فقط درخت نیست بلکه یک اسم عام است که تمام موجودات اعم از گونه‌های مختلف جانوری، گیاهی، حشرات و سایر زیستمندان را شامل می‌شود و عملکردهای متفاوتی دارد که آبخیزداری یکی از آنهاست. به همین دلیل حذف واژه جنگل از عنوان سازمان جنگل‌ها تبعات بسیار ناگواری دارد و سبب تضعیف فرهنگ حفاظت و صیانت از رویشگاه‌های جنگلی می‌شود.
جرایمی که بازدارنده نیستند
وی در ادامه بر بازنگری برخی بندهای طرح جامع منابع طبیعی و آبخیزداری اشاره کرد و گفت: برای نمونه در مواد چهار و پنج این طرح ، درختان ، محصول اصلی و سایر محصولات، فرعی عنوان شدهاند درحالی‌که از نظر علمی ، محصول اصلی و فرعی وجود ندارد. این نگرش با توسعه پایدار در تضاد است زیرا وقتی درخت را محصول اصلی بدانیم همه برنامه‌ها روی درخت متمرکز می‌شود درحالی‌که ممکن است محصول اصلی، آب یا کربن باشد. کیادلیری با تأکید بر ضرورت بازنگری در بندبند این طرح تصریح کرد: ماده 20طرح جامع منابع طبیعی و آبخیزداری به شخم زدن اراضی زراعی شیبدار پرداخته است که این خود جای سؤال دارد زیرا اگر این اراضی زراعی است دیگر مربوط به جنگل نیست و جای بحث ندارد؛ درحالی‌که این اراضی عرصه‌های جنگلی است که برخلاف معیارهای علمی در آنها کشت و زرع می‌شود.
رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران افزود: دراین طرح ماده بسیار خوبی هم گنجانده شده مبنی براینکه در عرصه‌هایی که رانش یا پدیده بیابان‌زایی و فرسایش وجود دارد بهره‌برداری ممنوع است. در عین حال در همین ماده، قید بهره‌برداری با مجوز سازمان جنگل‌ها آورده شده که متأسفانه مجال سوءاستفاده را فراهم می‌سازد و این ماده ارزشمند را خدشه‌دار می‌کند. این ضعفی است که باید برطرف شود. وی از میزان جرایم درنظر گرفته شده در این طرح نیز انتقاد کرد و گفت: مواد مربوط به تعیین جرایم نیز نیاز به بازنگری دارد زیرا برای قطع یک درخت 200تا 500هزار تومان جریمه تعیین شده است. آیا واقعا ارزش یک درخت 500ساله 200یا حداکثر 500هزارتومان است؟ بدیهی است که این جریمه اندک نه‌تنها بازدارنده نیست که به تخریب رویشگاه‌های جنگلی دامن می‌زند؛ همچنان‌که برای کسانی که سهوا اراضی جنگلی حاشیه باغات را تخریب می‌کنند جریمه درنظرگرفته شده اما میزان این جریمه مشخص نیست.
وی از دیگر موارد جای بحث در طرح جامع منابع طبیعی و آبخیزداری را نبود ناظر فنی خارج از تشکیلات سازمان جنگل‌ها بر اجرای طرح‌های در دست اجرای این سازمان عنوان کرد و گفت: برای نمونه، سازمان جنگل‌ها در طرح‌های بهره‌برداری هم مجری است و هم ناظر که این یک ضعف بزرگ است. به گفته وی این موارد بیش از هر چیز ضرورت بررسی دقیق و موشکافانه طرح منابع طبیعی و آبخیزداری را پیش از قرار گرفتن در دستور کار مجلس، خاطرنشان می‌سازد.
