اما آیا مرسی می‌تواند گام مؤثری در بهبود روابط با ایران بردارد؟ حجت‌‌الله جودکی رایزن سابق ایران در مصر به این سؤال پاسخ می‌دهد.
- آیا انتخاب مرسی موجب بهبود روابط ایران با مصر می‌شود؟
روابط ایران و مصر در آینده نزدیک به همین شکل موجود باقی خواهد ماند؛ بعید است در کوتاه‌مدت تحولی در این روابط به‌وجود آید. دلیل این امر هم این است که قدرت در مصر در حال حاضر در اختیار دو گروه است. گروه اصلی نظامیان هستند که خواهان روابط با ایران نیستند و گروه بعدی هم، اخوانی‌ها هستند که آنها هم برای روابط با ایران شرط قائل شده‌اند. شرط آنها این است که تا زمانی که ایران از دولت اسد در سوریه حمایت می‌کند با ایران روابط برقرار نخواهند کرد. ضمن اینکه نگرش اخوانی‌های اسلامگرا با اسلامگرایان ایرانی متفاوت است. اسلامگرایان شمال آفریقا طیف‌های مختلفی از لیبرال تا نزدیک به تفکر القاعده را شامل می‌شوند که با تفکرات اسلامگرایانه جمهوری اسلامی ایران مرزبندی دارند.
- با توجه به اینکه گفته می‌شود مرسی به عربستان هم گرایش دارد آیا احتمال تیره شدن روابط وجود دارد؟
مرسی به سمت عربستان گرایش ندارد. او ناچار است با عربستان روابط حسنه داشته باشد. دلیل آن هم این است که چند میلیون مصری در کشور‌های عربی حوزه خلیج‌فارس به‌ویژه عربستان شاغل هستند و آقای مرسی کاملا واقف است که این نیرو‌های کار چقدر برای مصر درآمد ارزی دارند و در شرایط فعلی اگر مرسی با سیاست‌های این کشور‌ها مخالفت کند، هم این درآمد قطع می‌شود و هم آن نیروی کار به‌عنوان نیروی بیکار وارد مصر می‌شوند که هزینه سنگینی برای اقتصاد این کشور محسوب می‌شود. درنتیجه تلاش دارد سیاست خودش را با آنها متوازن کند. این به‌معنای این نیست که نسبت به این کشور‌ها گرایش دارد.
- آیا درایت و برنامه‌ریزی مناسبی در دستگاه دیپلماسی کشورمان در جهت نحوه ارتباط برقرارکردن با مصر وجود دارد؟
دستگاه دیپلماسی ایران اساسا فاقد هرگونه شناخت عمیق و درست از مسائل مصر است و همین موضوع باعث می‌شود که نتواند تصمیمات درستی بگیرد. طی سال گذشته صدها مصری به ایران دعوت شده‌اند بدون اینکه حتی دو نفر ایرانی به مصر دعوت شده باشند. اینها در مناسبات بین‌المللی دارای پیام و تعبیر و تفسیر است. اتفاقا آنها از ایران شناخت کامل‌تری دارند و جریان ایران شناسی در مصر فعال است.
یکی جریان الاهرام که با 40استاد ایران‌شناس در موضوعات ایرانی مطالعه می‌کنند و حاصل تحقیقات آنان مجله «مختارات الایرانیه» است و جریان‌های دیگری هم گزارش سالانه استراتژیک در رابطه ایران را منتشر کنند. گروهی دیگر هم تحت نظر مصطفی لباد، کارشناس سیاسی و ایران شناس برجسته مصری فعالیت و نشریه‌ای به نام شرق‌نامه را منتشر می‌کنند. این مطالعات در سایر بخش‌ها هم انجام می‌شود و بیش از 250 استاد زبان و ادبیات فارسی در این کشور فعالیت می‌کنند.
- به‌نظرتان راهکار بهبود روابط دو کشور چیست؟
مهم‌ترین راهکار، افزایش شناخت از مصر است. وقتی شناخت وجود نداشته باشد شما پا در تاریکی می‌گذارید. اگر شناخت درستی از نظامیان و اخوانی‌ها و مردم مصر داشته باشیم در رفتار و اظهاراتمان این موضوع را لحاظ می‌کنیم و راه برقراری ارتباط با آنها را بهتر می‌یابیم. ضمن اینکه متأسفانه مسئولان سیاست خارجی ما زیاد در این خصوص حرف می‌زنند که بیشتر اینها مصارف داخلی دارند و این خودش عامل بروز اشتباهات بیشتر از جانب ایران است. به جای این اظهارات بهتر است مسئولان با دوراندیشی و نگاه استراتژیک در رابطه با بهبود روابط ایران و مصر عمل کنند.
