کشف سیاره های شبه زمینی متعدد به ویژه در پروژه کپلر امیدواری‌های زیادی را در میان طرفداران احتمال وجود این حیات به وجود آورده است، با این همه تا‌کنون هیچ مدرک و شاهد قدرتمندی برای اثبات یا رد این پدیده ارائه نشده است.
در این میان، مطالعه جدید و متفاوت محققان دانشگاه پرینستون بر خلاف امیدواری‌هایی که برای کشف حیات بیگانه در سیاره‌های فراخورشیدی وجود دارند، نشان داد تفکر وجود حیات بیگانه در این سیاره‌ها تنها نوعی تفکری خوشبینانه است.
"ادوین ترنر" و "دیوید اشپیگل" دو محققی هستند که با استفاده از تکنیکی آماری به نام "تحلیل بایسیان" به این نتیجه رسیدند احتمال اینکه سیاره زمین یکی از استثناهای طبیعت باشد که حیات در آن با سرعتی غیرعادی شکل گرفته بسیار زیاد است و به صورت میانگین، احتمال وجود حیات در سیاره‌های بیگانه بسیار کم است. این دو دانشمند می‌گویند شواهد فسیلی نشان می‌دهند که حیات بر روی زمین بسیار سریع شکل گرفته است و همین باعث شده افراد گمان ببرند شکل‌گیری حیات در همه جای جهان هستی بسیار رایج است، اما نکته اینجا است که دانش کنونی درباره حیات بر روی زمین، نمی‌تواند حقایق اصلی درباره احتمال وجود حیات در سیاره‌های بیگانه را بازگو کند.
در همین زمینه، "ادوین ترنر" یکی از دو دانشمند دانشگاه پرینستون درباره تحقیقات اخیر خود به پرسش‌های خبرنگار همشهری آنلاین پاسخ داده و جزئیات بیشتری را از مطالعه جدید خود درباره ضعیف بودن احتمال یافتن حیات بیگانه ارائه کرده است.
ترنر پیش از این گفته بود در صورتی که دانشمندان اینگونه فرض کنند که احتمال وجود حیات بر روی سیاره‌های بیگانه مشابه حیات زمین بسیار بالا است در این صورت نتایج آنها به گونه‌ای خواهد بود که از احتمال وجود حیات پشتیبانی خواهد کرد.
- همشهری آنلاین: چه شد که شما و آقای اشپیگل تصمیم گرفتید موضوعی مانند احتمال وجود حیات در سیاره‌های دیگر را بر اساس شیوه‌های آماری بررسی کنید؟ آیا هدف نگاه از زاویه‌ای دیگر به چنین موضوعی بود؟
- ادوین ترنر، پروفسور علوم فیزیک‌کیهانی دانشگاه پرینستون: انگیزه اصلی ما تلاش برای شفاف‌سازی بحثی رایج و جنجالی درباره این موضوع بود که حیات می‌تواند در جهان هستی پدیده‌ای رایج باشد،موضوعی که تا کنون توسط بسیاری از زیست‌اخترشناسان مورد بررسی قرار گرفته است. ایده اصلی این است که حیات در ابتدای تاریخ زمین بسیار سریع به وجود آمده است، یعنی حیات به محض اینکه شرایط مورد نیاز برای به وجود آمدن را به دست آورد،شکل گرفت،این می‌تواند به آن معنی باشد که حیات در برخی از محیطها و شرایط با سرعت و سادگی توسعه پیدا می‌کند.
سپس باید بگوییم درصورتی که چنین محیطهایی در جهان رایج هستند،پس باید حیات فرازمینی متعددی در آن سوی زمین وجود داشته باشد. برخی از متخصصان این بحث را به عنوان بحثی قدرتمند و قانع کننده پذیرفته‌اند،برخی دیگر چندان آن را قبول ندارند. دکتر اشپیگل و من راهی را یافتیم تا با استفاده از آن با کمک تحلیل‌های ریاضی معمولی بتوانیم کمیت آنچه که می‌توان و نمی‌توان درباره این موضوع گفت را تعیین کنیم. ما نتیجه گرفتیم برخلاف اینکه مباحثات مختلف نشان می‌دهند حیات فرازمینی در جهان هستی رایج است، تنها احتمال ضعیفی برای حضور چنین حیاتی وجود دارد و امکان دست یافتن به هیچ نتیجه قطعی درباره این موضوع وجود ندارد.
باید تاکید کنم نتایج بررسی‌های ما نشان نمی‌دهند که حیات فرازمینی پدیده‌ای نادر است، بلکه به سادگی یکی از دلایلی که بر باور رواج حیات فرازمینی تاکید داشت را حذف کرده است.
- شما در گزارش نتیجه مطالعه خود گفته بودید "در صورتی که دانشمندان اینگونه تصور کنند احتمال وجود حیات در سیاره‌ای دیگر، به اندازه زمین بالا است،نتیجه مطالعات آنها به شکلی ارائه خواهد شد که از احتمال وجود این حیات پشتیبانی خواهد کرد". منظور شما این است که تفکر مثبت محققان درباره این موضوع بر روی نتایج مطالعاتشان تاثیر می‌گذارد؟ چگونه؟
این گفته من به بخشی از تجزیه و تحلیل ریاضی باز می‌گردد و نشان می‌دهد همواره تکامل شواهد یا داده‌های علمی تا اندازه ای به چیزی که تا پیش از این باور شده و یا شناخته شده بود، یعنی باورهای قبلی وابسته است. در بسیاری از موارد یا در اغلب موارد این "اتکا بر باور پیشین" در تجزیه و تحلیلها پنهان شده و تلویحی است. من و دکتر اشپیگل از تکنیکی که تجزیه بایسیان نام دارد، تکنیکی که می‌تواند صراحتا نقش باورهای پیشین و داده‌های جدید را در نتیجه‌ای که از داده‌ها به دست آمده از یکدیگر جدا سازد، استفاده کردیم.
ما در بحث حیات اولیه بر روی زمین دریافتیم نتایجی که توسط بسیاری از دیگر دانشمندان به دست آمده‌اند بیشتر تحت تاثیر شدید باورهای پیشینشان قرار دارد تا تحت تاثیر شواهدی که از حیات اولیه حقیقی زمین به دست آمده‌اند.
- چه چیز را به عنوان شاهد قدرتمند علمی که بتواند اثباتی بر وجود حیات فرازمینی باشد قبول دارید؟
در حقیقت تنها راه اثبات وجود چنین پدیده‌ای یافتن و ردیابی آن در دیگر سیاره‌های سامانه خورشیدی و یا در سیاره‌های دیگر سیستم‌های سیاره‌ای است و هیچ بحث تئوری از قبیل بحث درباره حیات اولیه زمین نمی‌تواند به اندازه کافی برای اثبات این موضوع قانع کننده باشد.
- نظر شخصی شما درباره وجود حیات فرازمینی چیست؟ فکر می کنید انسان روزی می‌تواند چنین پدیده‌ای را کشف کند؟
درک،حدس، عقیده یا امید شخصی من این است که حیات بر روی دیگر سیاره‌ها وجود دارد و پدیده‌ای نسبتا شایع است. با این همه یکی از نکات کلیدی در علم، تجزیه دقیق میان این دو نکته است: آنچه دوست دارید درست باشد و آنچه بر اساس شواهد علمی حقیقاتا درست است.
- از دیدگاه شما کدام یک از پروژه‌های کنونی که برای یافتن حیات در دیگر سیاره ها در جریانند تاثیرگذارتر یا موفق‌تر بوده‌اند؟
تا کنون هیچکدام موفق نبوده‌اند،من فکر می‌کنم امیدوارکننده ترین رویکرد موجود برای بشر در این راه، تلاشهایی است که برای یافتن حیات بر روی دیگر سیاره‌ها در سامانه خورشیدی به واسطه جستجوی آنها با کمک کاوشگرها و روباتها انجام می گیرند.
- همشهری آنلاین: پیشنهاد شما برای بهبود این مطالعات چیست؟ دانشمندان چگونه می‌توانند مسیر کنونی مطالعات خود در زمینه حیات بیگانه را به مسیری واقع‌گرایانه‌تر تغییر دهند؟
من واقعا پیشنهادی در این زمینه ندارم، زیرا افراد زیادی هستند که تکنیک‌های هوشمندانه و متفاوتی را در این مطالعات مورد استفاده قرار می‌دهند. فکر می‌کنم ما باید تا حد توان تکنیک‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم نتیجه‌ای قانع کننده به دست بیاوریم.
