در این جلسه طولانی که در پایگاه نیروی دریایی آمریکا در گوانتانامو در کوبا برگزار شد، مظنونان تفهیم اتهام شدند، اما آنان از پاسخ دادن به اتهام‌ها سر باز‌زدند و دادگاه نظامی را به چالش کشیدند. به گزارش خبرگزاری‌ها، خالد‌شیخ محمد و 4نفر از همدستان وی که به طراحی حملات 11سپتامبر متهم هستند، از پاسخ دادن به پرسش‌های مکرر سرهنگ جیمز پول‌قاضی دادگاه در طول 9 ساعت دادرسی خودداری کردند.
خالد‌شیخ‌محمد که طراح اصلی حملات 11سپتامبر به‌شمار می‌رود، در سال2003 در پاکستان بازداشت و 3 سال بعد به گوانتانامو منتقل شد. پاسخ وی به قاضی که از وی می‌پرسید آیا سؤال‌ها را می‌فهمد، فقط خاموشی بود. در خلال سال‌هایی که متهمان در خارج از آمریکا در بازداشت سیا بودند، بارها در معرض روش‌های بازجویی خشن مانند غرق مصنوعی که عملا نوعی شکنجه است، قرار گرفتند.
خالد‌شیخ‌محمد در دوران بازجویی‌اش، 183بار با شیوه غرق مصنوعی شکنجه شده است. قاضی دادگاه کوشید مقدمات دادرسی را فراهم کند و به همین منظور برای این متهمان وکیل تسخیری معین کرد که پنتاگون پول آنها را می‌دهد. این افراد متهم هستند که 19 هواپیماربای دخیل در حملات 11سپتامبر را آموزش دادند، راهنمایی و هزینه آنان را تأمین کردند. این 19نفر که همگی کشته شدند، 4هواپیما را ربودند. 2فروند از آنها به ساختمان‌های مرکز تجارت جهانی برخورد کرد، یک فروند در پنتاگون سقوط کرد و چهارمی در پنسیلوانیا سرنگون شد. در مجموع این حملات 2976کشته بر جا گذاشت.
این جلسه نخستین حضور متهمان پس از روی کار آمدن باراک اوباما بود. در آخرین سال زمامداری جورج دبلیوبوش، این متهمان در کمیسیون‌های نظامی حاضر شدند اما با روی کار آمدن اوباما این رویه متوقف شد. اوباما ابتدا کوشید پرونده را در نیویورک به جریان بیندازد اما به‌دلیل نگرانی‌های امنیتی و واکنش خشم‌آلود کنگره از این کار منصرف شد. جلسه دوم دادرسی اواخر خرداد برگزار خواهد شد.
فضای دادگاه
در دادگاه خالد شیخ‌محمد در حالی که به ریش‌های انبوه حنازده‌اش دست می‌کشید، ساکت به جلو زل زده بود. نگهبانان ساعت 9 صبح ولید‌بن‌عطاش، متهم دیگر را در حالی به دادگاه آوردند که به صندلی بسته شده بود. قاضی گفت که رفتار وی بیرون دادگاه باعث شده بود که نگهبانان وی را به صندلی ببندند.
وی به عطاش گفت اگر قول دهد دادگاه را مختل نکند، دستور می‌دهد وی را باز کنند اما عطاش به وی پاسخ نداد. پس از آنکه وکیل وی خواستار باز شدن عطاش شد، او را بازکردند. مارک مارتینس، دادستان نظامی و دیگر دادستانان اتهام‌نامه 87صفحه‌ای را قرائت کردند. مترجم عربی حاضر بند به بند این متن را ترجمه می‌کرد، زیرا متهمان از گذاشتن گوشی برای شنیدن ترجمه همزمان خودداری کرده بودند.
در این جلسه، قاضی 3بار به آنان اجازه نمازخواندن داد، اما در چند مورد دیگر که آنان نماز خواندند، مانع این کار نشد. در یک مورد، رمزی‌بن‌الشیبه که سازمان‌دهنده گروه القاعده در هامبورگ به‌شمار می‌رود، از صندلی برخاست و دست بر سینه شروع به نماز خواندن کرد و به زانو نشست. این متهم در دادگاه به قاضی گفت که با آنها در زندان بدرفتاری می‌شود.
او گفت این احتمال وجود دارد که همه آنها در زندان کشته شوند و این واقعه به صورت خودکشی اعلام شود. علی عبدالعزیز‌علی یکی دیگر از متهمان نسخه‌ای از نشریه اکونومیست به همراه داشت که می‌خواند و بعدا آن را به مصطفی الهوساوی، متهم دیگر داد. خانم چریل بورمن، وکیل عطاش به سبک زنان مسلمان لباس پوشیده بود که جز صورت تمام بدنش را پوشانده بود. وی از خانم‌های حاضر در گروه دادستانان خواست لباس مناسب‌تری بپوشند تا متهمان به خاطر احتمال گناه، از نگاه کردن به آنان خودداری نکنند.
