به گزارش همشهری آنلاین، اصل هفتادوششم قانون اساسی، مجلس را واجد حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور میداند. ماده 198 آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی هم این اجازه را میدهد که هرگاه نمایندهای، تحقیق و تفحص در هر یک از امور کشور را لازم بداند، تقاضاى خود را بهصورت کتبی به هیئترئیسه مجلس تسلیم کرده و هیئت رئیسه ظرف 48 ساعت آنرا به کمیسیون تخصصى ذىربط جهت رسیدگى ارجاع میکند.
ماده 199 نیز مهلت انجام تحقیق و تفحص را 6 ماه اعلام کرده و زمان آغاز بررسیهای هیئتهای تحقیق و تفحص را از زمان تاریخ صدور ابلاغ اعضای هیئت توسط رئیس مجلس اعلام میکند.
بررسی اجمالی عملکرد مجلس هشتم در مورد تحقیق و تفحصها نشان میدهد که تاکنون هنوز کار تعدادی از این هیئتهای تحقیق و تفحص به اتمام نرسیده و وکلای ملت در این موضوعات همچنان "پیگیر" هستند.
نمایندگان ملت در ادوار مختلف مجلس با ضرورتهای مختلف از این حق خویش استفاده کرده و بر عملکرد دستگاههای مختلف نظارت داشتند اما نبود سازوکارهای مناسب برای پشتیبانی کارشناسی از این پروندهها و پیگیری مناسب در مراجع اداری و قضایی گاه موجب عدم حصول مجلس به نتایج مورد نظر بوده و البته گاهی هم این کوتاهی از سوی مجلس صورت گرفته است.
وضعیت اجمالی 57 پرونده تحقیق و تفحص مصوب مجلس هشتم به نقل از فارس در جدول زیر آمده است:
| ردیف | عنوان | وضعیت اجمالی پرونده |
| ۱ | عملکرد سازمان تعاون روستایی کشور و ادارات تابعه استانی وابسته به جهاد کشاورزی | مختوم |
| ۲ | سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری | مختوم |
| ۳ | عملکرد شرکت مخابرات ایران | مختوم |
| ۴ | عملکرد سازمان تربیت بدنی کشور | مختوم |
| ۵ | عملکرد شوراهای اسلامی شهر و شهرداریهای شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت سراسر کشور | جاری |
| ۶ | وضعیت صندوق ذخیره ارزی | مختوم |
| ۷ | جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران | مختوم |
| ۸ | نحوه تامین منابع مالی روزنامه خورشید وابسته به سازمان تامین اجتماعی | مختوم |
| ۹ | مصوبات سفرهای استانی دولت | مختوم |
| ۱۰ | عملکرد صندوق بازنشستگی صنعت فولاد کشور از ابتدا تاکنون | مختوم |
| ۱۱ | نحوه توزیع آگهیهای دولتی و یارانهها در امر مطبوعات کشور | مختوم |
| ۱۲ | عملکرد نظام بانکی کشور | جاری |
| ۱۳ | عملکرد دستگاههای ذیربط در اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی | مختوم |
| ۱۴ | حادثه انفجارمعادن باب نیزو در استان کرمان | مختوم |
| ۱۵ | وزارت کشور در خصوص عملکرد استانداران و شوراهای برنامهریزی و توسعه استانها | مختوم |
| ۱۶ | عملکرد دولت در ارتباط با برنامه چهارم توسعه اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران | جاری |
| ۱۷ | نتایج و دستاوردهای مصوبه شورای عالی اداری در زمینه انحلال سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور بویژه عملکرد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری | مختوم |
| ۱۸ | امور مربوط به مناطق آزاد (تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی) کشور | جاری |
| ۱۹ | وضعیت بازداشتگاههای کشور | مختوم |
| ۲۰ | واگذاری و پرداخت سود سهام عدالت | جاری |
| ۲۱ | بنیاد مستضعفان | مختوم |
| ااا۲۲ |
واردات برنج | مختوم |
| ۲۳ | سازمان تامین اجتماعی و سازمان بازنشستگی کشور | جاری |
| ۲۴ | سازمان حج و زیارت | مختوم |
| ۲۵ | عملکرد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران | مختوم |
| ۲۶ | عملکرد شوراها و شهرداریها | مختوم |
| ۲۷ | عملکرد دولت در خصوص واردات کالاها و اقلام | مختوم |
| ۲۸ | عملکرد دستگاههای ذیربط در حوزه آرد و نان | مختوم |
| ۲۹ | عملکرد ردیفهای بودجهای سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ توازن منطقهای و اعتبارات مناطق محروم کشور | مختوم |
| ۳۰ | سازمان حفاظت محیط زیست کشور(۱) | جاری |
| ۳۱ | عملکرد وزارت نیرو | مختوم |
| ۳۲ | عملکرد ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز | جاری |
| ۳۳ | عملکرد وزارت راه و ترابری در خصوص خرید و اجاره هواپیما و لوکوموتیو | مختوم |
| ۳۴ | چگونگی عضویت و میزان حضور و سهم تاثیر جمهوری اسلامی ایران در سازمانها و مجامع بینالمللی با توجه به منافع ملی | جاری |
| ۳۵ | عملکرد صندوق بیمه محصولات کشاورزی | جاری |
| ۳۶ | علل واردات دام زنده به کشور | جاری |
| ۳۷ | عملکرد سازمان ملی جوانان | مختوم |
| ۳۸ | احداث خط لوله اتیلن غرب و پتروشیمیهای واقع در مسیر آن | مختوم |
| ۳۹ | عملکرد دیوان محاسبات کشور در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی | مختوم |
| ۴۰ | عملکرد وزارت امور خارجه در خصوص پیگیری دریافت غرامت جنگ تحمیلی از عراق | مختوم |
| ۴۱ | عملکرد وزارت راه و ترابری | مختوم |
| ۴۲ | وضعیت شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور | جاری |
| ۴۳ | شرکت ملی نفتکش ایران | مختوم |
| ۴۴ | عملکرد وزارت نیرو | مختوم |
| ۴۵ | مشکلات موجود در آزمون وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۸۹ | مختوم |
| ۴۶ | عملکرد صنایع پتروشیمی ایران | جاری |
| ۴۷ | سازمان اوقاف و امور خیریه | مختوم |
| ۴۸ | عملکرد شهرداری تهران | جاری |
| ۴۹ | حادثه منجر به فوت و جرح عدهای از کارگران در کارخانه ایران خودرو | جاری |
| ۵۰ | نحوه واگذاری شرکت سایپا | جاری |
| ۵۱ | عملکرد سازمان دامپزشکی | جاری |
| ۵۲ | شرکت ملی صنایع مس ایران | مختوم |
| ۵۳ | عملکرد وزارت کشور در خصوص عزل و نصب مدیران ستادی و استانی | جاری |
| ۵۴ | سازمان محیط زیست کشور (۲) | جاری |
| ۵۵ | وزارت نفت و برخی از شرکتهای تابعه در خصوص خرید لولههای انتقال گاز | جاری |
| ۵۶ | شرکت عمران شهرهای جدید | جاری |
| ۵۷ | علل، میزان و چگونگی واردات کالاها و محصولات کشاورزی در دولت دهم | جاری |
