اینکه مثل شاهکار کوروساوا یک داستان واحد با هر بار روایت از زاویه دید یکی از کاراکترها شکل و شمایل متفاوت پیدا می‌کند را باید به حساب پیچیدگیهای سینمای ایران گذاشت یا انبوه دعواها و سوءتفاهمهای تمام نشدنی اش؟ درحالی‌که زمان زیادی تا رسیدن به موعد اکران نوروزی باقی نمانده، شورای صنفی نمایش لوکیشن تازه دعواهای اهالی سینما شده است.
وظیفه شورا، بسترسازی مناسب برای اکران
برخی از اهالی سینما که قبلا در شورای صنفی نمایش مسئولیت داشتهاند، اخیرا اعلام کرده‌اند که وظیفه این شورا تنها ثبت قرارداد فیلمهاست و ترکیب اکران براساس توافق میان صاحبان فیلم‌ها با سینماداران باید تعیین شود. حبیب کاوش، سخنگوی شورای صنفی نمایش در توضیح این مطلب گفت: چنین نیست که شورای صنفی نمایش تنها وظیفه ثبت قراردادها را داشته باشد بلکه در کنار آن وظیفه اصلی‌اش تکمیل و تنظیم وضعیت اکران است. امسال «اینجا بدون من» که فیلم بسیار زیبایی بود با اکران مناسب توانست حدود یک میلیارد تومان فروش داشته باشد که اگر همین فیلم سال گذشته اکران می‌شد موفقیت کنونی را به دست نمیآورد؛ چراکه فیلم تجاری و گیشه نبود، اما با ایجاد بسترسازی مناسب در اکران توانست به‌خوبی دیده شود. شورای صنفی وظیفه‌اش بسترسازی مناسب برای اکران فیلمهاست.
تعدادی از سینماگران عنوان کرده بودند که شورای صنفی نمایش در عمل مجری سیاست‌های اداره نظارت و ارزشیابی شده است؛ به‌خصوص اینکه شخص مدیرکل اداره نظارت نیز از دخالت و اعمال نظر در حوزه اکران سخن گفته است. سخنگوی شورای صنفی نمایش در این باره توضیح داد: این مسئله یک درصد هم صحت ندارد. این صحبتها قطعا توهین به جمع هفت، هشت نفره شورای صنفی نمایش است و باید براساس استدلال بیان شود. حتی من می‌توانم نسبت به این جریان و تفکرات شکایت کنم. چرا دولت باید به ما مسائل را دیکته کند و چه نفعی می‌تواند برای ما داشته باشد؟ در هر زمینه‌ای خصوصا در سینما نمی‌شود مخفی‌کاری کرد. برخی از افراد زمانی که منافع‌شان به خطر بیفتد یا می‌خواهند منافع جدیدی به‌دست آورند، خود را سکوی پرتاب دیگران می‌کنند و وابستگی نشان می‌دهند؛ وگرنه اتهام زدن معنی ندارد. چگونه است که ما تا ماه گذشته آدمهای خوبی بودیم و حالا دولتی شده‌ایم؟! قطعا دوستان دارند منافع جدیدی را برای خودشان تعریف می‌کنند. آقای اسعدیان اگر چنین بیان کرده‌اند که در حال حاضر شورای صنفی نمایش مجری عوامل دولت است و... برای من باورپذیر نیست؛ چراکه با شناختی که از ایشان دارم و با توجه به دانایی و توانایی‌شان در کارگردانی این صحبتها را از جانب ایشان بعید می‌دانم؛ هرچند جمعه شب در برنامه «هفت» گفت‌وگویشان را دیدم. واقعا برایم تعجب‌آور بود زیرا آقای اسعدیان در اکران «سعادت‌آباد» که تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده داشت هم در آغاز اکران و هم در پایان اکران به شورای صنفی آمد و از عملکرد شورای صنفی نمایش تشکر کرد، طی یک ماه چه اتفاقی روی داده که نظرش تا این حد تغییر کرده است؟ معتقدم این روزها مسائل شخصی و مادی باعث شده که متأسفانه جماعتی گاهی دچار توهم شوند و خیال می‌کنم که ایشان در شرایط مناسبی نبوده، زیرا این دیالوگها متعلق به شخصی که من می‌شناسم نیست.
طی روزهای گذشته راجع به اکران نوروزی حرف و حدیثهای زیادی پیش آمد و فهرستی نیز در رسانه‌ها منتشر شد، کاوش ضمن تکذیب صحت این فهرست اظهار داشت: شورای صنفی به تعدادی از فیلم‌های متقاضی اعلام می‌کند که آماده باشید ممکن است اکران نوروزی داشته باشید، اما این بدین معنی نیست که همه اکران خواهند شد بلکه فقط احتمال این امر وجود دارد. به‌طور مثال وقتی در جشنواره‌ای 5 فیلم کاندیدا می‌شود تنها یک فیلم جایزه اصلی را به دست می‌آورد، نه تمام کاندیداها. اسامی فیلم‌های اکران نوروزی احتمالا امروز (دوشنبه) مشخص می‌شود و به‌طور رسمی نیز اعلام خواهد شد.
دولت نباید در اکران فیلم‌ها دخالت کند
یکی از موارد اختلاف نظر میان سینماگران وظیفه شورای صنفی نمایش است که آیا تنها به ثبت قرارداد فیلم‌ها براساس توافق میان سینماگران و سینماداران منتهی می‌شود یا وظیفه‌ای هم در تعیین ترکیب اکران از میان گزینه‌های متقاضی دارد؟ رضاسعیدی‌پور در این‌باره تصریح کرد: شورای صنفی محلی است مانند دبیرخانه که فقط باید قراردادهای بین سینماداران و پخش‌کنندگان را به ثبت برساند. اگر از طرف اداره کل نمایش وظیفه‌ای برای شورا تعیین شده باشد، می‌تواند ترکیب اکران را نیز تعیین کند که در چنین شرایطی خودبه‌خود در آیین‌نامه گنجانده می‌شود و قابلیت اجرا پیدا می‌کند اما در حال حاضر شورای صنفی حق دخالت در ترکیب فیلم‌ها را ندارد و سینماداران با پخش‌کنندگان قرارداد می‌بندند. شورای صنفی می‌تواند این قراردادها را پیگیری کند و بر رعایت کردن آنها نظارت داشته باشد که سینمادار یا پخش‌کننده تخلفی را انجام ندهند.
مدیر سینما آزادی دخالت اداره نظارت و ارزشیابی در حوزه اکران را چنین ارزیابی می‌کند: در آیین‌نامه سال 90 چنین امری مشاهده نشده ولی اگر بخواهند در آیین‌نامه سال 91 این مسئله را بگنجانند طبیعتا جزو بندهای لازم‌الاجراست و در حال حاضر فقط پیش‌بینی و رایزنیهایی در این زمینه صورت گرفته است. جمعه شب گذشته در برنامه هفت رئیس شورای صنفی نمایش اعلام کرد که 5 فیلم توسط سینماداران برای اکران نوروزی معرفی شده که این فهرست نیز تکذیب شد، سعیدی پور در توضیح این مطلب گفت: اگر به سایت سینما آزادی مراجعه کنید خواهید دید که این سایت برنامه عید نوروز خود را فیلم «بوسیدن روی ماه» اعلام کرده؛ چراکه این فیلم متعلق به شهرداری است و با سرمایه آن ساخته شده است. با توجه به اینکه 50درصد سهام سینما آزادی نیز متعلق به شهرداری است، بنده و صاحب فیلم توافق کردیم که درصورت گرفتن پروانه نمایش بوسیدن روی ماه این گزینه را برای اکران نوروزی در سینما آزادی قرار دهیم. اگر این فیلم موفق به دریافت پروانه نمایش نشود مسلما نمیتوان آن را جزو گزینه‌های نوروزی قرار داد. اگر وزارت ارشاد یا شورای صنفی گزینه‌های دیگری معرفی کنند، طبیعتا باید به‌دنبال فیلم‌های دیگری باشم تا با آنها قرارداد ببندم. در رابطه با سایر فیلم‌ها هم سرگروه‌های دیگر به توافقاتی رسیده و اعلام کرده‌اند. وی همچنین گفت: دولت نباید در این مورد دخالت کند؛ چه در اکران نوروز و چه بعد از آن. بهتر است آقای میرزایی به‌عنوان نماینده دولت در شورای صنفی به توافقات میان سینماداران، سینماگران، کارگردانان، پخش‌کنندگان و... تنها نظارت داشته باشد. اگر دولت بخواهد دخالت کند همه چیز به هم می‌ریزد. ما سینماداران به‌دنبال این هستیم که خودمان قراردادها را ببندیم و کسی این را برای ما دیکته نکند.
شورای صنفی، حق آرایش اکران را ندارد
همایون اسعدیان نیز درباره اکران نوروزی و اینکه شورای صنفی نمایش حق آرایش اکران فیلم‌های نوروزی را نداشته و ندارد، گفت: ترکیب متنوع فیلم‌ها بهترین ترکیب برای اکران عید نوروز است؛ اینکه بگوییم عید به فیلم‌های مفرح نیاز دارد کاملا اشتباه است و این حرف ناشی از اشتباه گرفتن مدیوم تلویزیون و سینماست. طبیعی است که تلویزیون موظف است در ایام تعطیلات نوروز فیلم‌های مفرح پخش کند اما سینما اینگونه نیست. فیلم‌هایی که در اکران نوروزی نمایش داده می‌شوند بین ٢ تا ٥/٢ ماه روی پرده می‌مانند و قرار نیست این فیلم‌ها تنها برای ایام تعطیلات عید برنامه‌ریزی شوند. بیشترین فروش فیلم‌ها پس از ایام تعطیلات نوروز است. وی در پایان سخنانش تاکید کرد: اینکه برخی افراد روی چینش فیلم‌ها در این ایام اصرار دارند، بزرگ‌ترین تخلف از ذات وظایف شورای صنفی نمایش است.
