در این همایش شهردار تهران و رئیس کمیسیون اجتماعی فرهنگی شورای شهر بر ضرورت برنامه‌ریزی و سیاستگذاری جامع برای توسعه فرهنگی شهرها تاکید کردند. محمدباقر قالیباف در این همایش در 2بخش به تشریح اهمیت و نقش امور فرهنگی در جامعه و ارتباط فرهنگ با مدیریت شهری پرداخت.شهردار تهران در تعریف فرهنگ گفت: فرهنگ همان رفتاری است که از نسل گذشته به ارث رسیده و با گذشت زمان در ذهن و رفتار ما رسوب کرده است و صرف‌نظر از خوب یا بد بودن به هر حال نتیجه تعامل انسان‌ها و محیط، جغرافیا و مردم است و در کشور ما نیز به‌دلیل اهمیت‌دین در زندگی پس فرهنگ‌مان متأثر از دین است.
قالیباف با اعلام اینکه در جامعه ما اهمیت فرهنگ مضاعف است چون انقلاب اسلامی ما نه سیاسی که فرهنگی است گفت: دلیل اهمیت فرهنگ در این است که هر جامعه‌ای ذلت و عزت، پیشرفت و عقب‌ماندگی، دینداری یا بی‌دینی، تحت سلطه بودن یا ظلم‌ستیزی‌‌اش همه ریشه در فرهنگ آن جامعه دارد. از نظر شهردار تهران باورهای فرهنگی و اندیشه‌های ما در بقیه شئونات زندگی مثل اقتصاد نیز مؤثر است. به‌عنوان نمونه، وقتی اسراف در جامعه باشد یا وقتی وجدان‌کاری نباشد همه اینها در اقتصاد یک کشور اثر‌گذار خواهد بود.
وی افزود: اینکه سیاست ما عین دیانت، صداقت و کمال ما باشد یا برعکس دغل، نهایت هدف و آرزوی ما باشد این نقش فرهنگ در سیاست است. یا بداخلاقی، بدرفتاری، بی‌حرمتی، قدرنشناسی و رفتارهایی از این دست در عرصه‌های اجتماعی نیز نشان‌دهنده نقش فرهنگ در موضوعات اجتماعی است.شهردار تهران در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: تداوم استقلال ما در سایه پیروزی انقلابی که مبنای فرهنگی دارد در گرو پیشرفت صنعتی و نظامی نیست بلکه آزادی ما و استقلال سیاسی و پیشرفت وقتی تضمین می‌شود که از استقلال فرهنگی برخوردار باشد.
به گفته شهردار تهران وقتی مقام معظم رهبری از تهاجم، ناتو و شبیخون فرهنگی می‌گویند، یعنی اینکه استقلال و انقلاب کشور در خطر است بنابراین همه ما در برنامه‌ها و رویکردهای خود باید متوجه امور فرهنگی باشیم.وی توضیح داد: در دهه سوم و چهارم دیگر جوانان امروز که نه‌جنگ و نه انقلاب را دیده‌اند راندمان کار و عملکرد ما را ارزیابی می‌کنند و این حرف‌ها هم به گوششان نمی‌رود آنها کشور ما را با کشورهای هم‌وزن خود حداقل با آسیا قیاس می‌کنند و از ما کارنامه قابل‌قبول می‌خواهند این درحالی است که به‌نظر می‌رسد ما کارنامه قابل‌دفاعی در حوزه فرهنگی و اقتصادی نداشته باشیم.
این در حالی است که از نظر قالیباف انسان هم مهم‌ترین موضوع و هم هدف پیشرفت و توسعه است از سوی دیگر برای کارآمد کردن دین از هر منظر چون موضوع انسان مهم است باز موضوع فرهنگ برای کارآمدی دین در اداره جامعه اهمیت پیدا می‌کند.
بخش دیگری از اظهارات دیروز شهردار تهران اختصاص به مهم‌ترین دغدغه‌های فرهنگی کشور داشت و در این باره گفت: بسیار اهمیت دارد که بدانیم کدام معضل فرهنگی را هدف قرار دهیم که با حل آن معضلات بسیار دیگری نیز برطرف شود. وی در ادامه از تفاوت دنیاداری و دنیاگرایی سخن گفت و مصداق آن را دوران دفاع مقدس دانست. وی اظهار داشت: ما از قرآن و اهل‌بیت(ع) این‌گونه آموختیم که در حوزه دنیاداری رشد همه جانبه داشته باشیم و امام‌حسین(ع) نیز خوب زندگی کردن و خوب مردن را به ما یاد داد.وی گفت: صداقت، صبر و شکیبایی مصداق دنیاداری و عصبانیت و بی‌حوصلگی مصداق دنیاگرایی است بنابراین از آنجایی که به‌نظر می‌رسد ما به سمت دنیاگرایی و پول‌دوستی و زراندوزی در حرکتیم باید در کار فرهنگی هدف ما اعمال دقیق روش‌های دنیاداری در همه شئونات زندگی باشد.
شهردار تهران در توضیح چالش‌هایی که باعث شد تا کشور در حوزه فرهنگی نتواند کارنامه قابل‌قبولی ارائه دهد به نبود تعامل پویا در نظام برنامه‌ریزی فرهنگی و نبود پشتوانه واحد و رویکرد مشخص و پراکندگی سازمان‌های متولی فرهنگ اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از بزرگ‌ترین اشتباهات ما این است که در هنگام سخنرانی به انتقال محفوظات خود بپردازیم یعنی در حوزه فرهنگی فقط حرف می‌زنیم اما در خلوت کار دیگری می‌کنیم و ریاکاری و نفاق و دروغ را چه در مقیاس خانواده و چه مقیاس‌های بزرگ‌تر یاد می‌دهیم در حالی که اگر خلاف مسیر سنت‌های الهی حرکت کنیم خدا به ما رحم نخواهد کرد. امر به معروف و نهی از منکر از دیگر محورهای سخنرانی دیروز قالیباف در نخستین همایش تبیین راهبردهای توسعه فرهنگی و اجتماعی بود. وی در این باره از اصلاح ذهنیات، نگرش‌ها و رفتارهای ما در امر به معروف و نهی از منکر سخن گفت و در توضیح اصلاح این رویکرد گفت: مثلا دروغ و تهمت در جامعه بلامانع باشد اما اگر یک ذره موی بیرون باشد اشکال داشته باشد یا اینکه در دهه4 اقتصاد هنوز ندانیم اقتصاد اسلامی چیست؟ و یا گره خوردن مسائل فرهنگی با سیاست که وامصیبتاست.
قالیباف همچنین از مدیران اجرایی خواست تا واقع‌بین باشند، خارج از واقعیت تصمیم نگیرند ولی آرمان‌گرا، نظم‌پذیر، خلاق، نوآور بوده در اموراتشان بینش، بصیرت و سرعت‌العمل داشته باشند.
شهردار تهران در خاتمه سخنرانی‌‌اش تأکید کرد که شهرداری‌ها از یک سازمان خدماتی به نهاد اجتماعی تبدیل شوند. البته این به معنی تضعیف وظایف خدماتی اعم از رفت‌وروب، توسعه فضای سبز، فعالیت عمرانی، نظارت‌پذیری، و شفافیت مالی و... نیست.
از دیگر سخنرانان دیروز همایش تبیین راهبردهای توسعه فرهنگی و اجتماعی، مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران و رئیس شورای‌عالی شهرستان‌ها بود.
وی گفت: حیفم می‌آید که در آغاز سخنم از یک حماسه مهم فرهنگی که در 9 دی محقق شد حرفی نزنم به گفته چمران 9دی یک حرکت فرهنگی در ا‌متداد عاشورا، کربلا و شهادت حسینی بود زیرا مردم زمانی که مطمئن شدند دستاوردهای فرهنگ عاشورایی مورد هتک قرارگرفته احساس کردند باید با این حرکت فرهنگی آن را خنثی کنند لذا با حضور زیبای فرهنگی خود در 9دی نشان دادند این ملت رهرو حسین است. چمران گفت: یاد و نام حسین(ع) شور و عشق حسین و استمرار راه او و پیوند با مکتب حسین بود که توانست ما را از آن نگرانی‌ها برهاند و به همه بفهماند اینجا ایران اسلامی است و ما پیرو مکتب پیامبر و ائمه اطهار هستیم و نمی‌توانیم مکتب اسلام را کنار بگذاریم.
مرتضی طلایی رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر و رئیس مجمع مشورتی کمیسیون‌های فرهنگی اجتماعی کشور نیز طی سخنانی از لزوم سیاستگذاری‌های فرهنگی در رأس ساختار و تشکیلات مدیریتی کشور سخن گفت و ادامه داد: فرهنگ باید در خدمت جامعه و جامعه در خدمت فرهنگ باشد زیرا اینها لازم و ملزوم یکدیگرند.به گفته طلایی ما خواهان فرهنگی هستیم که مبتنی بر تربیت اسلامی و قرآنی و فرهنگ اهل‌بیت باشد که ضامن بقا، دوام و سربلندی ماست.وی با اشاره به شرایط فعلی فرهنگی کشور و جنگ نرم در همه ابعاد فرهنگی گفت: شرط موفقیت ما در جبهه فرهنگی بعد از اینکه اخلاص و رضای خدا را مبنای عمل خود قرار دادیم این است که باید دارای نقشه راه فرهنگی باشیم و سند توسعه فرهنگی در قیاس منطقه‌ای تهیه کنیم.طلایی در این باره از لزوم مشارکت‌جویی و واگذاری امور فرهنگی به دست مردم اشاره کرد و گفت: در یک نظر‌سنجی صورت گرفته 34درصد شهروندان نخستین اولویت‌ها و خواسته‌هایشان از مدیریت شهری، مسائل فرهنگی و اجتماعی بود.
محمدهادی ایازی معاون اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران از دیگر سخنرانان همایش دیروز بود. وی یکی از نتایج برپایی چنین همایشی که در آن مسائل مبتلابه فرهنگی و اجتماعی در میان تمام شهرهای کشور به بحث و بررسی گذاشته می‌شود را تبادل تجربیات دانست و گفت: تمهیداتی اندیشیده شده است تا ماحصل جلسات کارگروه‌های 9گانه ثبت و ضبط شده به‌صورت مکتوب به تمامی معاونین فرهنگی و روسای کمیسیون‌های اجتماعی سراسر کشور داده شود تا زمینه اجرایی آن را در شهرهای خود فراهم سازند.
وی ادامه داد:در جلسه‌ای با دبیرکل UCLG که شامل کلانشهرهای خاورمیانه و غرب آسیا می‌شود آنچه مورد توجه دبیرکل قرار گرفت فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران بود و قرار شد برخی اقدامات شهرداری تهران تبدیل به سند شده به تمام 15 کشور عضو به‌منظور اجرا ارائه شود.به گفته ایازی وقتی به‌عنوان نمونه کلیپ برنامه‌ای که به مناسبت روز جهانی دیابت به دبیرکلUCLG نشان داده شد، دبیرکل باور نمی‌کرد که در مسیری به طول بیش از 5 کیلومتر 8هزار نفر دیابتی شرکت کردند و یا سفره سلامتی به طول 6کیلومتر تدارک دیده شود و مورد استقبال صدها‌هزار نفر قرار گیرد.سرای محلات، جشنواره شسمه و راه‌اندازی خانه ریاضیات نیز به گفته ایازی از نمونه‌های خوب فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران است.
