سه‌شنبه ۷ تیر ۱۳۹۰ - ۱۲:۲۷
۰ نفر

آتوسا رقمی: قرار است بروی موزه و چیزهایی را که در موزه نگهداری می‌کنند، تماشا کنی. اما وقتی به ساختمان موزه می‌رسی، موضوع عوض می‌شود.

هفته‌نامه دوچرخه شماره 608

می‌مانی بایستی و زیبایی‌های ساختمان را نگاه کنی یا بروی سراغ همان چیزهایی که به خاطرشان به این‌جا آمده‌ای!

تصمیم می‌گیری اول ساختمان موزه و جزئیاتش را خوب نگاه کنی و بعد وارد شوی. همین‌کار را هم می‌کنی و فکر می‌کنی مشکل را حل کرده‌ای. اما وقتی وارد موزه می‌‌شوی، می‌فهمی که موضوع به همین سادگی‌ها هم نیست.

همۀ موزه‌هایی که «ضحی حدید»-همان معمار معروف عراقی تبار که در انگلستان زندگی می‌‌کند- طراحی کرده همین ویژگی را دارند. دلیلش ساده است، چون خود آن ساختمان‌ها آثار هنری‌اند؛ آثاری که هیچ‌کدامشان معمولی نیستند.

طرحی خاص و منحصر به‌فرد دارند و پیچیدگی‌های همراه با سادگی‌شان، توجه بیننده‌ها را جلب و وادارشان می‌کند اول آنها را تماشا کنند.

هر وسیلۀ نقلیه‌ای که فکرش را بکنی، در این ساختمان پیدا می‌شود، از ماشین‌هایی که برای برداشت محصول استفاده می‌شده‌اند تا ماشین‌های سواری. اما ماجرا همین‌جا تمام نمی‌شود:اسکیت‌بورد، کالسکه بچه، و حتی بعضی از انواع کفش‌ها هم به عنوان وسیله نقلیه در این موزه به نمایش درآمده‌اند و ضحی حدید برای هر کدامشان جایی مخصوص پیش‌بینی کرده.

حدید در این فضا یک پل هوایی درست کرده. روی قسمتی از پل که از زمین جدا می‌شود و با سطحی شیب‌دار بالا می‌رود، اتومبیل‌ها قرار دارند و روی قسمتی از آن که به‌شکل دایره در مرکز فضا قرار دارد، دوچرخه‌ها. در پس‌زمینۀ این فضای جذاب، فضای پر از قوس‌های سه‌بُعدی خود ساختمان دیده می‌شود. حدید بین زیبایی‌های ساختمان و فضای نمایش وسایل نقلیه، به‌خوبی ارتباط برقرار کرده.

این مسئله‌ای است که همۀ هنرمندهای معمار با آن روبه‌رو هستند. از طرفی قرار است ساختمانی طراحی کنند که در آن آثار هنری یا چیزهای ارزشمند دیگر به نمایش دربیایند. پس باید ساختمان را طوری طراحی کنند که فضاهایی مناسب و متناسب با آن چیزهای ارزشمند داشته باشند، طوری که آن چیزها آن‌طور که باید و شاید به چشم بیایند و دیده شوند.

ساختمان موزۀ حمل‌ونقل گلاسکو با وجود بلندی و وسعت زیاد، ستونی ندارد. زیگزاگ‌هایی که در سقف ساختمان دیده می‌شود، نمای بیرونی و نیز فضا و نمای داخلی سقف را زیبا کرده. اما نقش این زیگزاگ‌ها تنها به‌وجود آوردن زیبایی نیست؛ این فرم به ساختار ساختمان کمک کرده بتواند وزن سقف را بدون هیچ ستونی تحمل کند و نگذارد فرو بریزد.

از طرفی هم به‌هرحال ساختمانی که قرار است خانۀ آثار هنری یا چیزهای ارزشمند باشد، باید درخور این آثار ارزشمند باشد. (تصورش را بکنید که قرار باشد آثار هنری یا چیزهای ارزشمند در یک ساختمان معمولی یا زشت به‌نمایش دربیایند!)

خب پس هنرمند معمار  باید برای موزه، ساختمانی طراحی کند که هم کاربردی باشد، هم زیبایی خاص داشته باشد و هم زیبایی‌اش در خدمت کاربردش باشد تا آن را تحت‌الشعاع قرار ندهد. به‌نظر کار ساده‌ای نمی‌آید. حالا فکرش را بکنید که ضحی حدید تا به‌حال چندبار این کار را کرده!

البته خیلی وقت‌ها هم منتقدهای هنری از کارهایش انتقاد کرده‌اند، اما همین که در خیلی از کشورهای دنیا وقتی می‌خواهند موزه بسازند، از او می‌خواهند که طراحی ساختمانش را برعهده بگیرد یا حتی وقتی طراحی ساختمان موزه را به ‌مسابقه می‌گذارند و آخرش باز ضحی حدید برنده می‌شود، نشان می‌دهد که او در این کار تخصص دارد.

پس عجیب نیست که آخرین ساختمانی هم که حدید طراحی کرده، یک موزه باشد. موزه حمل و نقل در «گلاسکو»ی اسکاتلند که در ساحل رودخانۀ این شهر قرار دارد و 21ژوئن (۳۱ خرداد) افتتاح شده.

موضوع موزه به‌نظر کاملاً بی‌ارتباط با هنر معماری و زیبایی‌های آن می‌آید، اما ضحی حدید ساختمان آن را طوری طراحی کرده که این ارتباط به‌خوبی برقرار شده است. فضاهای داخلی موزه، علاوه بر این که متفاوت و جالب‌اند، کاملاً هم کاربردی‌اند و مناسب برای به‌نمایش گذاشتن وسایل حمل‌ونقل بزرگ و کوچک؛ وسایلی که هر کدام تاریخ خاص خودشان را دارند و در ذهن مردم اسکاتلند خاطراتی جذاب را زنده می‌کنند.

ضحی حدید سال‌هاست که در انگلستان زندگی می‌‌کند و ساختمان‌های مهم و بزرگ زیادی در جاهای مختلف دنیا ساخته است، اما ساختمان موزه حمل‌ونقل گلاسکو اولین ساختمان بزرگ و مهمی است که در انگلستان ساخته و این موضوع، توجه همه را جلب کرده؛ به خصوص که قرار است «ساختمان آبی»، یکی از مهم‌ترین ساختمان‌های مربوط به المپیک ۲۰۱۲ میلادی انگلستان را هم او طراحی کند و حالا همه منتظرند ببیند شاهکار بعدی حدید چه‌شکلی خواهد بود.

«گْلِن‌لی» کشتی بزرگی است که اواخر قرن نوزدهم میلادی ساخته شده و حالا به‌عنوان یک موزه در ساحل رودخانۀ گلاسکو قرار دارد، درست مقابل موزة حمل‌ونقل؛ کشتی‌ای که نقش مهمی در تاریخ حمل‌ونقل گلاسکو داشته و بدون آن، موزۀ حمل‌نقل، بخش مهمی از معنایش را از دست می‌دهد.

کد خبر 138849
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز