بر مبنای این گزارش ها، برخی از کشاورزان و باغداران، به دلیل افزایش قیمت سموم مجاز و برای رسیدن به سود بیشتر، از سموم شیمیایی غیر استاندارد چینی استفاده می‌کنند . همچنین دیده شده است که آنان در مصرف سموم شیمیایی مجاز نیز زیاده روی می‌کنند که این کار، سلامت کسانی را که از این محصولات تغذیه می‌کنند، با خطر جدی روبه رو می‌کند و سبب بروز بیماری های گوارشی به ویژه سرطان می‌شود. برای بررسی صحت و سقم این خبر سراغ منور صفایی نیا ، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویر احمد رفتیم تا اصل ماجرا را از وی جویا شویم .
- این خبر که در مزارع و باغ های استان کهگیلویه و بویر احمد از سموم غیر مجاز استفاده می‌شود ، درست است؟
این خبر غیر کارشناسی است و سازمان جهاد کشاورزی استان آن را رد می‌کند .
- سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد بر توزیع سموم در فروشگاه های عرضه محصولات کشاورزی نظارت دارد ؟
با اطمینان کامل اعلام می‌کنم که در استان حتی یک فروشگاه هم سم غیر مجاز عرضه نمی‌کند . اکنون حدود 25 فروشگاه عرضه محصولات کشاورزی در استان فعال است که تحت نظارت و بازرسی دائم ما قرار دارند و سموم عرضه شده در آنها مطابق فهرست سموم مجازی است که از سوی اداره حفظ نباتات اعلام شده است . این نظارت یکی دو بار در ماه انجام می‌شود .
- اهرم قانونی شما برای نظارت بر این فروشگاه ها چیست؟
از 2 سال پیش تفاهمنامه‌ای بین سازمان حفظ نباتات کشور و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی منعقد شده است که بر این اساس واگذاری مجوز گیاه پزشکی بر عهده سازمان نظام مهندسی کشاورزی، اما نظارت بر آنها با سازمان جهاد کشاورزی است و متقاضیان تأسیس فروشگاه های گیاه پزشکی نیز باید از سوی ما تأیید صلاحیت شوند . خوشبختانه کلینیک های گیاه پزشکی با فروشگاه ها تعامل خوبی دارند و مدیران آنها را مجاب کرده اند که یک نفر مسئول فنی با مدرک کارشناسی کشاورزی را در فروشگاه خود به کار بگیرند .
- سموم چینی هم در این فروشگاه ها عرضه می‌شوند؟
چین اکنون 90 درصد نیاز بازار جهانی به سم را تأمین می‌کند و اولویت ما بر قاچاق نبودن سم است . از سوی دیگر ، امکان تولید برخی از سموم در داخل کشور وجود ندارد ، بنابراین شرکت ها فرمول های مجاز را از خارج و از کشورهایی مانند مالزی ، پاکستان و چین وارد می‌کنند . سموم وارداتی هم به محض رسیدن به گمرک ، نمونه‌برداری می‌شود و مورد بررسی سازمان حفظ نباتات کشور قرار می‌گیرد .
- گفته می‌شود افزایش قیمت سموم سبب گرایش برخی کشاورزان به آفت کش های غیر استاندارد شده است . قیمت سموم مجاز در 2 سال اخیر چه تغییری داشته است؟
قیمت سم در 2 سال گذشته از 3هزار تومان به 8هزار تومان در لیتر رسیده است . با حذف یارانه دولتی از سم ، بازار آفت کش ها رقابتی شد و سموم با کیفیت‌تر، بازار بهتری پیدا کرد که به همین دلیل میزان استفاده کشاورزان از سموم کاهش یافت.
- در نظارت های اداره حفظ نباتات بر فروشگاه های عرضه محصولات کشاورزی ، تاکنون مواردی از فروش سم های غیر مجاز یا غیر استاندارد دیده شده است ؟
ممکن است گاهی تخلف و گرانفروشی کنند ، اما با تذکر ما رفع شده است . در 2 سال اخیر استفاده از برخی سموم با «کارنس» ( دوره باقی ماندگی روی محصول ) طولانی را برای سبزی ها و صیفی ها ممنوع کرده‌ایم؛ برای نمونه قارچ کش « بنومیل » وحشره‌کش آندو‌سولفان به دلیل اینکه مدت زیادی روی محصول باقی می‌مانند ، در سبزی کاری و صیفی کاری که
تازه خوری می‌شوند ، ممنوع شده است .
- میزان استفاده از سم در استان کهگیلویه و بویراحمد چقدر است؟
نمی‌توانم به شما آمار مشخصی ارائه کنم ، اما این استان در ردیف کمترین استفاده کنندگان از سموم قرار دارد . اکنون گردو ، بادام دیم ، جو آبی و دیم تولید شده در استان ، کمترین میزان استفاده از سموم را دارند و به همین دلیل موفق به دریافت گواهی محصولات سالم شده اند .
- سموم باقیمانده روی محصولات کشاورزی با شست وشو از بین می‌روند ؟
هیچ سمی‌با شست وشو از بین نمی‌رود ، زیرا پس از سمپاشی جذب محصول می‌شود . به همین دلیل محصول باید پس از پایان دوره کارنس برداشت شود . این دوره کارنس بسته به نوع سم متفاوت است و کشاورز باید با توجه به آن ، سم را در زمان مناسب مصرف کند تا هنگام برداشت محصول ، اثری از آن باقی نمانده باشد .
- استفاده از روش های بیولوژیک و غیر شیمیایی کنترل آفات ، چه میزان در مزارع و باغ های استان اجرا شده است؟
در 2 ، 3 سال اخیر برای کنترل بیولوژیک و غیرشیمیایی آفات در استان تلاش زیادی کرده ایم. مبارزه با شپشک مرکبات با استفاده از کفشدوزک کریپتولموس در مساحت 700 هکتار ، مبارزه با کرم سیب و کرم گلوگاه انار در مساحت 3 50 هکتار و استفاده از زنبور ترایکوگاما و کنترل آفت هلیوتیس با استفاده از زنبور براکون از کارهای انجام شده در این مدت است .
- برای افزایش آگاهی کشاورزان جهت کاهش استفاده از سموم چه اقدامی‌کرده اید؟
اداره آموزش مدیریت هماهنگی ترویج ، دوره های آموزشی را در قالب طرح «مدرسه در مزرعه » برگزار می‌کند . در این دوره ها مدیریت مزرعه به کشاورز آموخته می‌شود که مبارزات بیولوژیک از این موارد است . در سال گذشته 5 سایت مدرسه در مزرعه در شهرستان های دنا برای محصول انگور ، بویر احمد برای محصول سیب ، گچساران برای گندم ، کهگیلویه و بهمئی برای مرکبات برگزار و به 240نفر آموزش داده شد . کسانی که در این دوره ها آموزش می‌بینند به عنوان تسهیل گر به سایر کشاورزان و باغداران نیز آموزش می‌دهند .
- چرا دستگاه تعیین کننده باقیمانده سموم در پایانه‌های فروش میوه و تره بار نصب نمی‌شود ؟
قیمت این دستگاه حدود 4 تا 5میلیون تومان است و استفاده از آن به کارشناس زبده نیاز دارد . خرید و نصب این دستگاه بر عهد ه وزارت بهداشت است ، اما با همکاری دانشگاه علوم پزشکی استان یک دستگاه تعیین کننده باقیمانده سموم خریداری شده که اکنون در مصارف عمده استان به کار گرفته می‌شود.
