کارشناسان، تبلیغات و قدرت بازاریابی کشورهای همسایه را مهم‌ترین عامل برای جذب گردشگران ایرانی برشمرده‌اند.احمدروستا، کارشناس ارشد تبلیغات و بازاریابی بین‌المللی با اشاره به اینکه کشورهای همسایه با شناخت مخاطبان و سرمایه‌گذاری در مقاصد توریستی اقدام به بازاریابی و جذب گردشگر بیشتر می‌کنند، می‌گوید: درحال حاضر بسیاری از افراد ،گردشگران دینی و مذهبی هستند که به سوریه و عراق مراجعه می‌کنند. همچنین گروه‌های مختلف و بسیاری از جوانان به کشورهایی چون ترکیه و ارمنستان گرایش به سفر دارند و برخی نیز آسیای میانه را که در برگیرنده گردش‌های ارزان است انتخاب می‌کنند.به گفته وی، واقعیت این است که گردشگر شرایط سفر را از ابعاد مختلف بررسی می‌کند و بعد اقدام به سفر می‌کند.
به‌دلیل ارزان بودن سفر و مجموعه عواملی که درترکیه برای گردشگر مهیاست گردشگر داخلی ترجیح می‌دهد آنجا را انتخاب کند تا سفر داخلی که نه تنها ارزان نیست بلکه خدمات مناسب و ایده‌آل هم عرضه نمی‌شود.وی رقابت در زمینه گردشگری در میان کشورهای همسایه را بسیار ضروری عنوان کرده و می‌گوید: در حال حاضر مسئله‌ای که به‌شدت در میان کشورهای همسایه به چشم می‌خورد از قافله رقابت عقب‌نماندن است، طوری که ارتباط با مشتری بنا به نوع مخاطبان و انواع تفریح برای گردشگران در یک مسیر، رقابتی مهیا می‌کند و این امکان را به گردشگر می‌دهد تا داوطلبانه شرایط را ارزیابی و انتخاب کند.در حال حاضر بسیاری از گردشگران داخلی سفر به کشورهای همسایه از جمله ترکیه، سوریه، عراق، ارمنستان و امارات را به سفرهای داخلی ترجیح می‌دهند، به‌گونه‌ای که در ایام پیک سفر به‌دلیل ارزان و به صرفه بودن سفر، هتل‌های داخلی با تمام ظرفیت کار نکرده و بخش اعظم گردشگران ایرانی به کشورهای همسایه سفر می‌کنند.
مسیر واحد گردشگر خارجی
بسیاری از شهرهای ایران از پتانسیل و جاذبه‌های متنوعی برخوردارند. به‌رغم این موضوع، اما تورهای ورودی تنها از یک مسیر واحد که آژانس‌داران تعریف کرده‌اند استقبال می‌کنند. این درحالی است که هیچ تعریفی از مقاصد گردشگری در ایران ارائه نشده و گردشگر ورودی با انتخاب مسیری جز آنچه وجود دارد بلاتکیف خواهد ماند چرا که برنامه‌ریزان بسته‌های سفر معتقدند نبود بسترسازی و ارائه خدمات به گردشگران باعث می‌شود گردشگران ورودی در فرصت محدودی که دارند تنها نقاط عطف و شهرهای تاریخی با فرهنگ توریست‌پذیر را ببینند.آنطور که سایت میراث‌خبر درج کرده است، ضعف تبلیغات منظر در بازار گردشگری، تورهای ورودی را مجاب می‌کند که تنها از یک مسیر استقبال کنند به‌طوری که با یک‌بار آمدن و دیدن فراموش می‌کنند ایرانی با جاذبه‌های متنوع نیز وجود دارد که نمی‌توان ندید؛ به‌طوری که ایران از لحاظ پرنده‌نگری در دنیا مقام اول را دارد اما از لحاظ درآمدزایی مقام آخر. این درحالی است که به گفته کارشناسان این صنعت، عدم‌تعریف مسیرهای گردشگری و نوسان توریست در ایران به پررنگ شدن دیگر مقاصد توریستی کمکی نمی‌کند.
برنامه‌ریزی با توجه به امکانات
محمد یزدان‌پناه، عضو انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران، درباره نبود بسته‌های سفر و معرفی نکردن مقاصد گردشگری در ایران گفت: ما این‌قدر مهمان نداریم که بخواهیم سفره‌مان را رنگین کنیم. از جمله علت‌هایی که باعث می‌شود تورهای متنوع در نقاط مختلف کمتر دیده شود نبود بستری مناسب و هماهنگ در شهرهاست به‌طوری که آژانس‌داران امکانات موجود را می‌بینند و با توجه به سرویس‌دهی و ارائه خدمات برنامه‌ریزی می‌کنند و برای گردشگران ورودی سفر تعریف می‌کنند.وی با اشاره به اینکه بستر بازاریابی بین‌المللی در ایران دچار مشکل است و هنوز به‌صورت زنجیروار استراتژی مشخص و بازاریابی بین‌المللی وجود ندارد، ادامه داد: در حال حاضر توریست‌ها ما را پیدا می‌کنند و به‌دلیل نبود بازاریابی بین‌المللی و استراتژی مشخص، گردشگر ورودی باتوجه به زمان محدود مسیری را انتخاب می‌کند که نقاط عطف ایران محسوب می‌شود؛ بنابراین تا بسترسازی سیستماتیک انجام ندهیم روی بازار هدف نمی‌توان تبلیغ کرد.
مسیرهای جدید و سرمایه‌گذاری ملی
از آنجا که در کشورهای همسایه به‌خصوص ترکیه که از حجم گردشگر بالایی برخوردار است، مسیرهای گردشگری متفاوتی تعریف شده است، گردشگر ورودی به‌طور ناخودآگاه و کاملا هدفدار به انتخاب مسیرهای موجود می‌پردازد.یزدان‌پناه در این رابطه معتقد است: در وهله اول باید امکانات مسیر و شناسایی مخاطب بررسی و به‌دنبال آن به آماده‌سازی توقعات و انتظارات گردشگر پاسخ داده شود. به‌گونه‌ای که قبل از طراحی برنامه سفر، پتانسیل‌های منطقه و برآورده کردن نیازهای گردشگران کاملا سنجیده شود که این مرحله نیازمند سرمایه‌گذاری ملی است چراکه بخش خصوصی درآمدی ندارد که بخواهد سرمایه‌گذاری کند.وی افزود: پیش از این تورهای قشم را برای گردشگران پرتغالی شروع کردیم اما با مشکلات عدیده‌ای از نحوه پذیرایی تا خدمات و سرویس‌دهی رستوران و ترانسفورت گردشگران مواجه شدیم؛ نبود بسترسازی در این منطقه باعث لغو این تور شد. این درحالی است که هنوز توری که مشتری به طراحی آن بپردازد و به‌صورت گروهی باشد وجود ندارد اما طراحی اختصاصی برای گردشگر انفرادی امکانپذیر است.
لزوم تعریف مسیر جدید
کشورهایی که توسعه صنعت گردشگری را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند، مسیرهای ویژه‌ای را برای بازدیدکنندگان از کشور خود طراحی کرده‌اند و حتی با برنامه‌ریزی دقیق در تفکیک سنی و همچنین هدف بازدیدکنندگان از سفر به کشور خود به طراحی مسیرهای ویژه برای ورود گردشگران به کشورشان می‌پردازند. در این تعریف مسیری که برای بازدید یک تور دیپلمات انتخاب می‌شود کاملا با آنچه ورزشکاران ورودی یک رشته خاص ورزشی برای اقامت چند‌روزه در یک کشور دارند متفاوت است. بدین ترتیب ایجاد بسترهای ویژه برای تعریف مسیرهای متنوع خاص گردشگری در کشور امری است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق در جذب سرمایه‌گذاران و همچنین عزم ملی در ایجاد چنین مسیرهایی است تا گردشگران بتوانند به‌دلیل علاقه به بازدید از دیگر مسیرهای گردشگری بار دیگر به یک کشور سفر کنند نه آنکه تصور کنند مسیر گردشگری کشوری همچون ایران تنها همان مسیر مشخص شده است که ارزش بازدید برای بار دوم را ندارد. کشورهای توسعه‌یافته در امر گردشگری به خوبی به تأثیر این موضوع و طراحی مسیرهای نو برای گردشگران واقف شده‌اند؛ اینکه ایجاد مسیرهای نوین در نقشه گردشگری‌شان تا چه اندازه بر مسافرت
مجدد گردشگران به کشورشان و همچنین علاقه آنها برای اقامت بیشتر در کشور مقصد گردشگری تأثیر مثبت می‌گذارد.
