مسئولان شهر اهواز که هفتمین کلانشهر کشور است به‌دلیل وجود ترافیک‌های سنگین و طاقت‌فرسای این شهر چند سال پیش تصمیم گرفتند که با ساخت مترو این مشکل را حل کنند. اما با گذشت حدود4 سال از شروع عملیات اجرایی قطار شهری اهواز، این طرح همچنان در ابتدای راه مانده و پیشرفتی چشمگیر نداشته است. تاکنون عوامل متعددی برای معطل ماندن کار مطرح شده است: مناسب نبودن زمین برای حفر تونل، تغییر مسیر به‌علت قرار‌گیری روی گسل اهواز، بر خورد با سازه‌های تاریخی، بی‌دقتی در انتخاب پیمانکار و همچنین کمبود اعتبارات.
بیش از 100 سال از ساخت نخستین مترو در جهان می‌گذرد. در برخی کشورها سامانه حمل‌ونقل آن‌قدر پیشرفت کرده است که گاه سازه‌های منحصر به فردی برای گسترش حمل و نقل عمومی ساخته می‌شود.
ساخت تونل زیردریایی «مانش» که 2 شهر بندری در فرانسه و انگلستان را به هم پیوند می‌دهد یا ساخت پل روی تنگه جبل‌الطارق که حجم زیادی از بار ترافیک هوایی میان مراکش و اسپانیا کاسته است، 2 نمونه در این زمینه به شمار می‌رود. در ایران با وجود آن‌که براساس تصویب دولت، باید در هر شهر که بیش از یک میلیون جمعیت داشته باشد مترو ساخته شود، هنوز هیچ‌یک از کلانشهرهای ایران به غیر از تهران مترو ندارند.
مدیرعامل قطار شهری اهواز می‌گوید: «عملیات اجرایی قطار شهری اهواز قرار بود در سال 86 آغاز شود اما با فراز و نشیب‌هایی که در تامین اعتبار و فاینانس پیش آمد، ساخت این طرح از سال 87 آغاز شد.»
عباس هلاکویی با بیان این‌که قرارداد فاینانس متروی اهواز از سوی سرمایه‌گذار چینی منعقد شده، اما به مرحله اجرا درنیامد، می‌افزاید: «با توجه به نوسان قیمت یوان (واحد پول چین) در برابر دلار این قرارداد نیازمند اصلاحاتی است.»
به گفته هلاکویی، براساس قرارداد پیشین با تغییرات قیمت یوان در برابر دلار، 25درصد به مبلغ قرارداد اضافه می‌شود که برای جلوگیری از این تغییرات، قرارداد نیازمند اصلاح است. وی تصریح می‌کند: «اکنون توافق نهایی درباره تبادل این تفاهمنامه با بانک مرکزی انجام شده است. قرارداد فاینانس طرح پیش از این براساس دلار منعقد شده بود که پس از اصلاح براساس واحد پول چین (یوان) منعقد خواهد شد و مبلغ قرارداد تغییر نخواهد کرد.»
گویا ایجاد هماهنگی برای مبادله تفاهمنامه ساخت قطار شهری اهواز با سرمایه‌گذار چینی که قرار است مترو اهواز را با مشارکت شرکت‌های نورینکو و کیسون بسازد، کار بسیار دشواری است زیرا امضای آن 4 روز پیش یک‌بار دیگر به تعویق افتاد و این در حالی است که مردم اهواز 4 سالی می‌شود که در انتظار امضای این تفاهمنامه 3 میلیارد یوانی هستند.
هلاکویی پیش‌تر در مورد ساخت ایستگاه‌های قطار شهری اهواز نیز اعلام کرده بود که کار ساخت 3 ایستگاه (سه‌راهی فرودگاه، زیتون و دروازه) به پایان رسیده و سقف آنها نیز تکمیل شده است. وی همچنین گفته بود که کار ساخت و اجرای این طرح با سرعت و طبق برنامه زمان‌بندی در حال انجام است و تنها 20 روز از برنامه فاصله دارد.
به گفته هلاکویی، حداقل 10 کیلومتر از خط یک قطار شهری اهواز در سال 92 راه‌اندازی می‌شود و مابقی آن نیز در فواصل چند ماهه به بهره‌برداری خواهد رسید. همچنین اعلام شده است که کل سازه‌های مترو اهواز در سال 92 تکمیل می‌شود اما نصب تاسیسات، راه‌اندازی و آزمایش آنها در بخش‌هایی از مسیر، به زمان بیشتری نیاز دارد.
مشخصات کلی طرح
شبکه پیشنهادی طرح قطار شهری اهواز شامل ۴ خط با طول تقریبی ۴۶ کیلومتر است:
خط شمال شرقی به جنوب غربی (خط شماره یک)، خط شرقی (خط شماره ۲)، خط شمال غربی به جنوب شرقی (خط شماره ۳) و خط غربی (خط شماره ۴).
خط شماره یک به‌عنوان اصلی‌ترین خط از نیروگاه زرگان واقع در شمال شرقی اهواز شروع می‌شود و پس از عبور از میدان‌های اصلی شهر، در منطقه بقایی در جنوب غربی اهواز به انتهای مسیر خود می‌رسد. طول مسیر خط یک براساس مصوبه شورای‌عالی ترافیک کشور ۲۳ کیلومتر و به‌صورت زیر زمینی طراحی شده است و شامل ۲۴ ایستگاه می‌شود همچنین حداکثر زمان سفر از ابتدا تا انتهای مسیر (با سرعت حداکثر 70 کیلومتر در ساعت) ۴۰ دقیقه برآورد شده است. براساس مصوبه شورای‌عالی ترافیک، نحوه استقرار خط در طول مسیر شمال شرقی به جنوب غربی به این شرح است:
بخش شمال شرقی مسیر: امتداد بلوار پاسداران و میدان فرودگاه، میدان شهید بندر و میدان دروازه به طول 7/5 کیلومتر شامل 4 تقاطع مهم می‌شود که از مجاورت فرودگاه و شرکت نفت عبور می‌کند. در این مسیر 7 ایستگاه در نظر گرفته شده است.
بخش جنوبی مسیر: این مسیر در حد فاصل بلوار آیت‌الله بهبهانی از مقابل مصلی و چهارراه آبادان می‌گذرد.
بخش غربی مسیر: این مسیر در حد فاصل خیابان سلمان فارسی (نادری)، رودخانه کارون تا میدان ساعت ساخته می‌شود.
بخش جنوب غربی مسیر: بخش جنوب غربی حدفاصل میدان ساعت، میدان دانشگاه، بلوار گلستان، میدان کارگر و کارخانه نورد را طی می‌کند.
میزان صرفه‌جویی اقتصادی
براساس مطالعات، منفعت اقتصادی ساخت نخستین خط قطار شهری اهواز حدود ۴۰۰ میلیون دلار خواهد بود. همچنین صرفه‌جویی در سوخت وسایل نقلیه شهری در مسیر این خط حدود ۹/۲ میلیون دلار در سال اول بهره‌برداری پیش‌بینی شده است. انرژی قطار شهری اهواز با برق تولید شده از گاز طبیعی تأمین می‌شود.
مشخصات ناوگان
قطارهای انتخاب شده از نوع سبک LRT و هر قطار شامل 3 واگن است.
