«در حال حاضر به دلیل کاهش بیش از حد آب دریاچه ارومیه میزان شوری آب این تالاب به 340 گرم در لیتر رسیده است.»
این را مدیر کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی می‌گوید. اظهارات حسن عباس نژاد البته به هیچ وجه تازگی ندارد. تمام دوستداران محیط زیست که وضعیت این دریاچه را دنبال می‌کنند، سالهاست که می‌دانند، بزرگترین دریاچه داخلی ایران حال و روز خوشی ندارد.
در چنین شرایطی است که عباس نژاد از کاهش 5/6 متری سطح آب دریاچه ارومیه در مقایسه با 14سال گذشته خبر می‌دهد: « تراز ارتفاع فعلی آب دریاچه ارومیه از سطح دریاهای آزاد یک هزار و 271 و 48 صدم متر است که این میزان نسبت به تراز اکولوژیکی نیز 5/2 متر کاهش یافته است.»
کاهش نزولات جوی، کاهش روان‌آبهای سطحی و استفاده بی‌رویه از آبهای زیر‌زمینی از مهمترین علت‌هایی است که کارشناسان محیط‌زیست برای کاهش میزان آب دریاچه ارومیه و افزایش شوری آب این دریاچه عنوان می‌کنند. وضعیتی که باعث شده میانگین نمک در آب دریاچه ارومیه که در شرایط عادی بین 180 تا 220 گرم در لیتر است، در حال حاضر به میزان فوق اشباع (بیش از 340 گرم در هر لیتر) برسد. این وضعیت حیات آرتمیا تنها موجود زنده این زیست بوم را با تهدید جدی مواجه کرده است.
اما علاوه بر این مسائل، برخی کارشناسان ساخت پل شهید کلانتری بر روی این دریاچه و همچنین ساخت و سازهای صنعتی در اطراف این دریاچه را از عوامل آسیب دیدن دریاچه ارومیه می‌دانند: « چرخش آب دریاچه ارومیه به صورت پاد‌ساعتگرد است، اما پل شهید کلانتری که از سمت غرب حدود 12 کیلومتر و از سمت شرق حدود 3/2 کیلومتر خاکریزی شده مانع چرخش طبیعی آب است. این پل در یکی از کمترین فاصله‌های گلوگاهی دریاچه ارومیه احداث شده و در واقع مانند یک طناب بر گردن این دریاچه چرخش آب را خفه کرده است.»
با وجود اعتراض‌های مکرر کارشناسان محیط‌زیست نسبت به تاثیرات مخرب این پل بر زیست‌بوم دریاچه ارومیه، مسوولان وزارت راه طرح‌هایی برای گسترش میانگذر دریاچه ارومیه دارد. تبدیل این میانگذر به یک اتوبان دوبانده و گذشتن یک خط آهن از میان دریاچه از جمله این طرح‌هاست.
عدم صدور مجوز استحصال نمک از دریاچه ارومیه از دیگر مواردی است که برخی کارشناسان معتقدند در این شرایط به آسیب بیشتر به این دریاچه می‌انجامد. اقدامی که مورد مخالفت سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور قرار دارد: دریاچه ارومیه به‌عنوان یک پارک ملی شناخته می‌شود و طبق قوانین سازمان حفاظت محیط‌زیست امکان هیچ نوع بهره برداری از آن وجود ندارد و تاکنون مجوز و پروانه رسمی از طرف این سازمان به بهره‌برداران نمک صادر نشده است.
کاهش مداوم آب دریاچه و افزایش میزان نمک موجب شده در حال حاضر 200 تا 250 هزار هکتار از زمین های اطراف دریاچه ارومیه به شوره زار تبدیل شود. اما اگر این روند همچنان ادامه یابد و دریاچه ارومیه خشک شود، مشکلاتش تنها گریبانگیر ارومیه نخواهد بود و به‌دلیل وجود 8 میلیارد تن نمک در دریاچه، پس از خشک شدن، با وزیدن بادهای فصلی تمامی زمین‌های استان آذربایجان غربی و 5 استان همجوار آن به شوره زار تبدیل می‌شود. در این صورت حتی ممکن است دامنه تأثیرات پخش این مقدار نمک به زمین‌های کشورهای اطراف نیز خسارات جبران ناپذیری وارد کند.
مدیر کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی، انتقال آب از حوزه های اطراف، بارور کردن ابرها، افزایش راندمان آبیاری، بهبود الگوی کشت و رعایت حق آب دریاچه ارومیه را از مهمترین برنامه‌ها برای بر‌طرف کردن بحران آب دریاچه ارومیه در سالهای آینده عنوان می‌کند
