آیا رفتارهای خشن دیگران، افزایش جنایات یا بی‌تفاوتی نسل جوان شما را نگران می‌کند؟ شاید از سلامت کافی برخوردار نیستند، مشکلات مالی دارید و از بی‌احترامی دیگران رنج می‌برید.
با مشکلات فراوانی که دست و پنجه نرم می‌کنید، آیا شادبودن را رؤیا یا هدف دست‌نیافتنی می‌دانید؟
آیا می‌دانید که نحوه تفسیر و نگرش به رویدادها و حوادث باعث ناراحتی ما می‌شود، نه صرفاً رویدادها و حوادث؟ در طی 50 سال گذشته متفکران برجسته بر این امر تأکید کرده‌اند. سرزنش رفتارهای دیگران، یکی دیگر از علل ناراحتی ما به شمار می‌آید. این روش گریز از مسئولیت‌پذیری، دفاع از خود نامیده می‌شود.
اگر مسئولیت‌پذیر باشیم، می‌توانیم دلایل رفتارمان را تحلیل کنیم و به دنبال راه‌هایی برای اصلاح آن باشیم.اگر می‌دانید که نگرش ما موجب می‌شود که دائماً شاکی و ناراضی باشیم و دنیا و رویدادهای آن در این امر نقشی ندارند، پس چرا همچنان به ناراحت کردن خود ادامه می‌دهید؟
ناتوانی در کاربرد آنچه که آموخته‌ایم وعادت به رفتارهای دائمی باعث ناراحتی ما می‌شود. این نوید را به شما می‌دهم که ما می‌توانیم عادات بد را کنار بگذاریم و در جاده شادمانی گام بر‌داریم.هر روز که از خواب برمی‌خیزید، به خود بگویید، «افراد و رویدادهای مختلف باعث ناراحتی من نمی‌شود، بلکه من «ناراحت بودن» را انتخاب می‌کنم. پس از امروز می‌کوشم آگاهانه شادبودن را انتخاب کنم».
نگرش آگاهانه به رفتارتان داشته باشید و از سرزنش کردن دیگران بپرهیزید. همواره یک دفترچه کوچک با خود همراه داشته باشید. در طول روز عوامل و رویدادهایی را که ظاهراً تصور می‌کنید عامل ناراحتی و اضطراب شماست، یادداشت کنید. روزانه، حداقل درج 3 مورد ضروری است. هر روز زمانی را برای بررسی یادداشت‌های خود اختصاص دهید. موارد زیر به شما کمک می‌کند افکار نادرست خود را اصلاح کنید.
- مسئولیت‌پذیری نسبت به خود
- بررسی عللی که باعث می‌شود احساس ناخوشایندی نسبت به خود داشته باشید.
- بررسی انتخاب‌های دیگر
مثال 1:
وقتی خسته از سرکار برمی‌گشتم، در اتوبوس شلوغ خسته بودم. یک آقایی دو صندلی را اشغال کرده بود. در حالی که روی یک صندلی نشسته بود، ساکش را روی صندلی دیگر گذاشته بود. گرچه من در کنار او ایستاده بودم، او به من اعتنایی نکرد و ساکش را روی زمین نگذاشت.
اصلاح گفتار، نخستین اقدام است
به جای آن که بگویید «او مرا عصبانی کرد» بگویید «من عصبانی بودن را انتخاب کردم».
در پی پذیرش مسئولیت رفتارهایتان، می‌توانید با تحلیل افکار خودعلل خشم‌تان را مشخص کنید.برای مثال شاید تصور می‌کنید که آن مسافر باید ملاحظه شما را می‌کرد و وقتی مردم بی‌ملاحظه هستند، عصبانی می‌شوم.
اگر زندگی مطابق میل‌تان نیست و همواره عصبانیت و ناراحتی را برمی‌گزینید، شما محکومید که هر روز رنجش و مشکلات پایان‌ناپذیری را به جان بخرید.به جای آن که بگویید «چرا باید این مشکلات در زندگی من رخ دهد»؟ بگویید «چگونه می‌توانم مشکلات را حل کنم»؟ مشکلات و سختی‌ها به شما فرصت می‌دهد شاد و قوی باشید.
با اشاره به مثال مسافر بی‌ملاحظه اتوبوس، در برابر چنین فردی چه اقدامی را باید انجام داد؟
1) ما می‌توانیم «قضاوت نکردن» را تمرین کنیم.
شاید مسافر آنقدر درگیر مشکلات و ناراحتی‌های خود بوده است که متوجه حضور شما در کنار خود نشده است.
2) ما می‌توانیم «پذیرش» را تمرین کنیم.
اگر مسایل را همانطور که هست بپذیریم و توقع و انتظاری نداشته باشیم، به آرامش می‌رسیم.
3) ما می‌توانیم «صبوری» را تمرین کنیم.
شاید مسافر یک یا چند ایستگاه بعد پیاده شود.
4) ما می‌توانیم «قاطعیت» را تمرین کنیم.
مؤدبانه و با آرامش می‌توانید بگویید، ببخشید من می‌خواهم روی صندلی خالی بنشینم، لطفاً ساک‌تان را بردارید.
مثال 2:
«وقتی لورا در میهمانی به من کم محلی کرد، خیلی عصبانی شدم».
ابتدا مسئولیت رفتارتان را بر عهده بگیرید و گفته‌تان را تغییر دهید. بگویید: وقتی لورا به من کم‌محلی کرد، ناراحت بودن را انتخاب کردم».
سپس دلایل احساس ناخوشایند خود را پیدا کنید. برای مثال از خود بپرسید: «چرا من چنین احساسی دارم؟ آیا من احساس امنیت نمی‌کنم؟ آیا وقتی کسی به من توجه نمی‌کند، اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهم؟
حال انتخاب‌های دیگر شما کدام است؟
1 - می‌توانید در کلاس‌های قاطعیت شرکت کنید، یا کتاب‌هایی در این زمینه مطالعه کنید.
2 - می‌توانید «بخشندگی» را تمرین کنید.
شاید سر لورا خیلی شلوغ بود و متوجه نشد. در غیر این صورت به من بی توجهی نمی‌کرد.
3 - «سنجیده رفتار کردن» را تمرین کنید.
به جای آن که منتظر لورا باشید که به سراغتان بیایید، می‌توانستید شما پیشقدم شوید.
4 - «جسور بودن» را تمرین کنید.
می‌توانید با میهمانان دیگر آشنا شوید و سر صحبت را باز کنید.
5 - «همدردی» را تمرین کنید.
با معرفی خود به افراد تنها و خجالتی در جمع، باب صحبت را باز کنید
اکنون به این نتیجه رسیده‌اید که هیچ کس جز شما باعث ناراحتی‌تان نمی‌شود. پس ما مایل نیستیم فرصت‌هایی که باعث می‌شود قوی و شاد باشیم نادیده بگیریم و شاد بودن را انتخاب نکنیم.
مهمترین امر آن است که آگاه شویم دیگران را سهواً عامل ناراحتی خود می‌دانیم. افکارمان را تغییر و مسئولیت رفتارمان را بپذیریم. سپس دلایل احساس ناخوشایند خود را شناسایی کنیم. با انتخاب یک یا چند رفتار مثبت در جهت بهتر شدن شرایط بکوشیم.
