همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: درحالیکه بیشتر موجودات زنده در برابر گرما بسیار شکنندهاند و دمای بالا میتواند در چند دقیقه ساختارهای حیاتی آنها را نابود کند، گروهی از پژوهشگران موجودی را یافتهاند که انگار از قوانین این جهان پیروی نمیکند. آمیبهایی که در دمایی زنده میمانند که برای بسیاری از جانوران و حتی باکتریها مرگآور است. این کشف نهتنها دریچه تازهای به درک ما از حدود تحمل حیات باز میکند، بلکه سؤالی بزرگ ایجاد کرده: آیا حیات در سیارات داغ یا محیطهای سوزان زمین هم میتواند شکل بگیرد؟
این میکروب از دلِ آتش برمیخیزد
دانشمندان بهتازگی موجود تکسلولی شگفتانگیزی را شناسایی کردهاند؛ آمیبی که توانایی زندهماندن در دمای ۶۳ درجه سانتیگراد را دارد. برای درک بهتر این عدد باید گفت که چنین دمایی برای بیشتر میکروبها کاملاً مرگبار است و پروتئینهای آنها را ظرف چند دقیقه تخریب میکند. اما این موجود عجیب نهتنها از بین نمیرود، بلکه رفتار طبیعی و فعال از خود نشان میدهد.
بیشتر بخوانید :
تاکتیک حمله آمیبها لو رفت
آشنایی با تاریخچه زمین
مرزهای تازهای از تحمل حیات
در زیستشناسی، همیشه محدودههایی برای بقا تعریف شده است؛ از جمله حد بالای دمایی که در آن یک سلول زنده میماند. اما این کشف جدید، مرزهای قبلی را به چالش کشیده است.
پژوهشگران در بررسیهای خود متوجه شدند که این آمیب دارای غشاهای سلولی بسیار مقاوم و سامانههای ترمیمی قدرتمندی است که از آن در برابر آسیبهای ناشی از گرما محافظت میکند. در نتیجه، وقتی در محیطهای فوقالعاده گرم قرار میگیرد، همچنان ساختار سلولی خود را حفظ کرده و حتی به تکثیر ادامه میدهد.
زندگی در جایی غیرقابلتصور
کشف این موجود میتواند توضیح دهد چگونه حیات اولیه زمین میلیاردها سال پیش در شرایط بسیار گرم شکلگرفته است. همان زمانی که سطح زمین بهمراتب داغتر از امروز بوده.
از طرف دیگر، این کشف، فرضیهای را تقویت میکند که میگوید حیات میتواند در سیارات بسیار گرم هم وجود داشته باشد.
برای مثال:
سیاراتی نزدیک به ستارة میزبان خود
ابر زمینهای داغ
یا حتی لایههای زیرین قمرهای فعال آتشفشانی در منظومه شمسی
اگر یک آمیب ساده بتواند چنین گرمایی را تحمل کند، پس شاید «زندگی» بسیار مقاومتر و انعطافپذیرتر از چیزی است که تصور میکنیم.
جلوگیری از تخریب ساختارهای سلولی
در نگاه نخست، شاید این یافته فقط یک خبر علمی ساده به نظر برسد؛ اما تأثیرات احتمالی آن بزرگ است. دانشمندان حالا در حال بررسی این هستند که چگونه ساختارهای سلولی این آمیب از تخریب جلوگیری میکنند. اگر بتوان سازوکار این مقاومت را شناسایی کرد، شاید بتوانیم:
داروهای مقاوم به گرما بسازیم
آنزیمهای صنعتی پایدارتر تولید کنیم
یا حتی به شبیهسازی شرایط حیات در سیارات دیگر کمک کنیم
این کشف بهخصوص برای اختر زیستشناسان بسیار ارزشمند است، زیرا به آنها کمک میکند بفهمند زندگی چگونه میتواند در محیطهای غیرقابلتصور دوام بیاورد.
این آمیب اثبات میکند طبیعت همیشه فراتر از انرژی و محدودیتهایی است که ما برایش تعریف کردهایم. حیات نهتنها انعطافپذیر است، بلکه توانایی سازگاری با محیطهایی را دارد که حتی تصورش هم سخت است.
نظر شما