-
دره گاومیشی تفرجگاه نوروزی تھرانیھا بود
یوسف آباد که امروز در محاصره خودروھا قرار دارد و یکی از شلوغ ترین محله ھای مرکز پایتخت به شمار می رود تا چند دھه قبل مملو از باغ ھای سرسبز بود و بسیاری از مردم برای گردش و تفرج نوروزی به این منطقه می آمدند.
-
ماجرای نخستین مجله رنگی تهران | از نشریه بلدیه تا همشهری
مجله بلدیه با جلد رنگی و در ۱۰۰ صفحه از سال ۱۳۰۰ شمسی منتشر شد که میتوان از آن به عنوان نخستین مجله رنگی تهران نام برد.
-
ترنابازی شبانه تا سحر | بازی متفاوت تهرانیها در شبهای ماه رمضان
اکنون «ترنابازی» برای تهرانیها نامی غریب و یک بازی ناشناخته است. اما چند دهه پیش و روزگاری که قهوهخانههای تهران قدیم رونق داشت، ترنا بازی یکی از محبوبترین بازیهای مردم تهران به شمار میرفت. در ادامه به ویژگیهای این بازی متفاوت که تهرانیها در شبهای ماه رمضان انجام میدادند پرداختهایم.
-
رسم کیسهدوزی زنان تهرانی در ماه رمضان | زنان برای تهیه افطار و سحر جایزه میگرفتند
نقش زنان در برپایی آیین ماه رمضان در تهران قدیم بسیار پررنگ بود. آدابی که مختص به زنان بوده و آنها با شروع ماه مبارک رمضان خود را به انجام آنها موظف میکردند.
-
چرا نام این محله کامرانیه است؟ | رد پای پسر ناصرالدین شاه در کامرانیه
روزگاری نه چندان دور، کامرانیه آبادی کوچکی بود چسبیده به آبادی کهن حصاربوعلی؛ محلهای سرسبز با باغهای انبوه که روزگاری میزبان پسر ناصرالدینشاه و رجال آن روزگار بود. داستان خواندنی نامگذاری این محله و ارتباط آن با پسر ناصرالدینشاه قاجار را در ادامه بخوانید.
-
فیلم | اینجا خانه سوگلی ناصرالدین شاه است
خانه مهربان حوالی گذر میرزامحمود، از خانههای تاریخی و پرماجرای محله عودلاجان است.
-
سلطان غذاهای قاجار در تهران قدیم چه بود؟ | این غذا چگونه پخته میشد؟
خوردن غذا درجشن ها وعیدها از مهمترین تفریحات تهرانیها بود. برای همین برای هر جشنی غذای خاصی میپختند. در این میان غذاهای نوروزی بسیار پرطرفدار بود و بهروشهای مختلف طبخ میشد.
-
آوای خوش چهلتاج سفید در سحرهای رمضان
در تهران قدیم چند روز مانده به ماه رمضان، مردم با حال خوش سراغ میزبانی از ماه رمضان میرفتند؛ از شستن و تمیز کردن حمامهای عمومی گرفته تا رفت و روب کوچه و خیابان. تهرانی ها نذهای خاصی داشتند که در ماه رمضان ادا می کردند.
-
مراسم ویژه رمضان در تهران قدیم | اجرای تعزیه به مناسبت شهادت حضرت علی(ع) و تولد امام حسن(ع)
اجرای نمایش تعزیه یکی از برنامههای رایج اهالی تهران قدیم در ماه مبارک رمضان بود که البته به نسبت ماه محرم و صفر عمومیت کمتری داشت و اجرایش مقطعی بود. اما به دلیل ارادت کامران میرزا به امام حسن مجتبی(ع) مراسم نمایش تعزیه در تکیهآقا حصاربوعلی در ماه مبارک رمضان در دوره ناصری اجرا میشد.
-
شیخ جعفر شوشتری و باشکوهترین مجالس ماه رمضان در تهران | ناصرالدینشاه با لباس مبدل به مجلس شیخ میرفت
مجالس ماه رمضان شیخ جعفر شوشتری از باشکوهترین مجالس روضهخوانی و سخنوری در تهران عهد قاجار محسوب میشود. مردی که مجالسش آنقدر شلوغ میشد که میگویند ناصرالدینشاه با لباس مبدل در آن شرکت میکرد.
-
دستکاری ترازوهای بازار | روایتی از راه و روش کاسبی بازاریان در ماه رمضان
مغازهداران و کاسبان بازار تهران در ایام ماه رمضان بیشتر مراقب بودند که حقالناس و حقالله برگردنشان نیفتد و برای اینکه مو لای درزش نرود، راه و روشی را در روزهای پایانی ماه شوال انجام می دادند.
-
فیلم | هدیه خزانهدار فتحعلیشاه به دختر گلش!
حوالی گذر میرزا محمود و در محله عودلاجان، خانه تاریخی و پر ماجرایی قرار دارد.
-
عاشق بدشگون ونکیها و قصه باغچهبیدی
یکی از درخت های معروف پر آوازه تهرانی که در ادبیات و اشعار به ویژه شعرهای عاشقانه که از آن زیاد یاد می شود، درخت بید از نوع مجنون آن است. درخت بیدی که برای ونکی ها چندان خوشیمن نبود قصه جالبی دارد که خواندن خالی از لطف نیست.
-
کسادی بازار نان خراسانی و بربری | رونق کماج طرشتی در رمضان تهران قدیم
گندم قوت لایموت ساکنان تهران قدیم بود و فقط در نانواییها نان سنگک و تافتون پخته میشد. در ماه مبارک رمضان تقاضا و مصرف بیشتر از هر زمان دیگر بود.
-
رمضان در سفرنامههای جهانگردان اروپایی
یکی از مهمترین ماههای عبادت و راز و نیاز با خدا در میان مسلمانان، بهویژه ایرانیان، ماه مبارک رمضان است. ماهی که مسلمان تا ساعت ها دست از خوردن و آشامیدن با میل اراده شان می کشند. این ماجرا مورد توجه جهانگردانی قرارگرفته که در این ایام به ایران سفر می کردند و روایت های جالبی داشتند.
-
تفسیر موضوعی آیات قرآنی در طرح ملی مسطورا
۳۰ فراز جزءمحور انس و الفت آیههای قرآنی با زندگی امروز
همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان طرح ملی مسطورا با هدف ایجاد انس الفت بیشتر قرآن با زندگی امروز از سوی دبیرخانه حرکت همافزایی ملی زندگی با آیهها اجرا میشود که تفسیر موضوعی آیات قرآنی یکی از برنامههای جالب دیدنی و شنیدنی آن است.
-
ماماشملی؛ سرآشپز سمنوپزون نوروزی | کاسه اول، سهم سادات محله | آشتیکنان همسایهها کنار دیگ سمنو
«ماماشملی» تنها فردی بود که در دوران قاجار از نخستین مراحل آمادهسازی تا طبخ سمنو حضور داشت و ذکر میگفت و بر مراحل پخت نظارت میکرد و سایر افراد با رخصت او پای دیگ میآمدند.
-
آیات قرآنی در دل و جان شهر
برای ایجاد همدلی و ترویج فرهنگ دین باوری میان شهروندان به ویژه نسل جدیدطرح تبلیغات محیطی شامل نصب بنر آیات مهم قرآنی با معنای فارسی بر روی پلها، عرشهها و تابلوهای تبلیغاتی با عنوان مسطورا به مناسبت ماه مبارک رمضان درحال اجراست. در این بخش نگاهی به جزئیات اجرای این طرح داریم.
-
افطار و سحر تهرونیهای قدیم چه بود؟ |حکایت توپ افطار قزاقخانه و آبجوجه ضعفا
ماه رمضان در تهران از دیرباز تاکنون با حال و هوای متفاوتی همراه بوده است و نهتنها فضای زندگی شهری، بلکه سبک زندگی مردم تهران را نیز دستخوش تغییر میکرد.
-
کدام مشاغل طهران در رمضان تعطیل میشد؟ | رونق برخی کسب و کارها در شب
مشاغل در ماه مبارک رمضان در تهران قدیم دو دسته میشدند. مشاغلی که رونق میگرفتند و مشاغلی که تا آخر این ماه تعطیل بودند. حتی ساعت فعالیت کاسبان هم در این ماه تغییر میکرد و برخلاف امروز، مغازهداران روز استراحت و شب کار میکردند.
-
یاداشت | نصرالله حدادی، تهرانشناس
لذت فرششویی کف خیابان بعد از چله کوچیکه | سرمای تهران و حکایت کُتِ «ممد ریش»
طهرانیها سرمای اسفندماه را چندان به حساب نمیآوردند و اصطلاحا خانمها به آن "ماه بشور بشور" میگفتند.
-
رمزگشایی از چنار سر مقبره | چرا به این میدان گلندوئک میگویند؟
اکنون دیگر خبری از روستای زیبای گلندوئک نیست، اما نامش روی یکی از میدانهای بزرگ لواسان نقش بسته. موسفیدان لواسان وقتی از میدان گلندوئک میگذرند، یاد آن روستای باصفا میافتند؛ یاد چنار سر مقبره و البته نام متفاوت روستای گلندوئک که کمتر کسی از دلیل این نامگذاری باخبر است.
-
ماجرای هجوم دستفروشها به مسجد سپهسالار و امامزاده زید(ع)
بازارگردی و خرید از دستفروشها در ماه رمضان در تهران قدیم رایج بود و مردم، بهخصوص طبقه اعیان، بعد از نماز ظهر و عصر برای گذراندن وقت به بازار میرفتند و در بیشتر موارد با دست پر به خانه برمیگشتند.
-
تولید ۳۰ پادکست قرآنی ویژه طرح ملی مسطورا | این آیات از کدام سورهها انتخاب شدند؟
تهیه و آماده کردن بیش از 30 فراز از آیات قرآنی در قالب پادکست یکی از تولیدات رسانه ای طرح ملی مسطورا برای در دسترس قرار گرفتن ساده و بی واسطه آیات قرآنی در اختیار روزه داران،قرآن پژوهان و محققان دینی است . در این بخش توضیح کوتاهی درباره اهمیت کوش دادن به پادکست و آیاتی که تبدیل به پادکست شدند،داریم.
-
کشف سابقه بامیه در تهران | قدیمیترین زولبیا فروشی در پایتخت کجا بود؟ | انتظار ۳ شاه برای آمدن رمضان و خوردن بامیه
در تهران قدیم زولبیا و بامیه، این شیرین های خوش طعم، فقط در ماه رمضان و با ظاهری متفاوتتر از آنچه امروزه میبینیم پخته و به فروش میرسید.
-
فیلم | گشت و گذار در عمارت دیدنی ویکتوریا
روایتهای مختلفی درباره این عمارت وجود دارد. مشهورترین آن تعلق داشتن این خانه به صدراعظم قاجار، امیرکبیر است.
-
استقبال از ماه رمضان با موسیقی | غمزده به مهمانی نمیرفتند
ساکنان قدیم تهران با موسیقی به استقبال ماه رمضان میرفتند. آنها خوشذوق بودند و برای استقبال از رمضان و نیز پیشواز افطار و سحر، موسیقی رمضانی داشتند.
-
رویت هلال ماه رمضان در طهران چگونه بود؟
در تهران قدیم، روزگاری که خبری از تکنولوژی و دوربینهای پیشرفته نبود، استهلال یا همان رویت هلال ماه شرایط خاص خود را داشت. تهرانیها هم به هنگام رویت هلال ماه رمضان آداب و رسوم متفاوتی داشتند؛ از جمله اینکه با آب و آینه به پشت بام خانهها میرفتند.
-
رسم نظافت ماه رمضان در تهران قدیم | «چوبک» آلودگی را پاک می کرد
بسیاری از سنتهای مختص ماه رمضان در تهران قدیم با گذشت زمان فراموش شده اما از حافظه تهران نشینهای قدیم محو نشده است. نظافت و رفت و روب خانهها و اماکن عمومی یکی از همین سنتهایی بود که از چند روز مانده به شروع ماه رمضان مردم را به تکاپو میانداخت.
-
شیوههای عجیب برای انتخاب وقت افطار در تهران قدیم | از چشم خروس تا کاه زردی
در دوره قاجار که هنوز رادیو و تلویزیون شروع به کار نکرده بود و صدای اذان از مناره و ماذنه مساجد پایتخت پخش نمیشد، شیوههای سنتی برای بیدار کردن مردم در سحرگاه و آگاه شدن از آنها از موعد افطار رایج بود.