تاریخ عمومی ایران
-
آداب و رسوم خانهتکانی در قدیمندیما | گرفتن گرده دوده و کوبیدن فرش تا صلهرحم
بوی عید خیلی زودتر از خود عید میآید همانطور هول هولکی و سرپایی تک تک کوچهها را سرک میکشد و رد پایش را روی خانهها و محلهها جا میگذارد. از قالی شسته شده روی دیوار بگیر و باغبان دورهگردی که از ورامین کود آورده و در کوچهها داد میزند تا شلوغی خیابانها و بازارها و بساط دستفروشها.
-
دستور ناصرالدینشاه برای توسعه پایتخت | روزگاری عبور از دروازه غار «زهره شیر» میخواست | نقشه نایاب و زیرخاکی تهران قدیم را ببینید
سال ۱۲۴۶ شمسیـ یعنی ۱۵۵ سال پیشـ خیابانی که امروز به نام شوش معروف است، به عنوان خندق انتهایی شهر طهران انتخاب شد تا دروازههای جدید شهر، در قسمت جنوبی پایتخت شکل بگیرند. پس از چند سال، وسعت تهران با گسترش ۱۵۰ درصدی از ۱۲ به ۳۱کیلومتر مربع رسید تا برای سیل مهاجران، جای پذیرایی داشته باشد.
-
روزی روزگاری رختشویی زنان در کوچه و خیابانهای تهران
زمان زیادی از روزهایی نمیگذرد که زنان در کوچه و خیابانهای تهران لب جوی مینشستند و لباس خود و اهل خانه را میشستند. تصویری رایج در دهه ۵۰ که تهرانیهای قدیم با آن خو گرفته بودند.
-
بقعهای به نام نخستین زن فرمانروای ایرانی | ابوعلیسینا در دربار این حکمران بود
زیارتگاه سیده ملکخاتون در خیابان خاوران، محله مینایی، یکی از زیارتگاههای قدیمی تهران است و یادآور کسی است که به ملکه فخرالدوله دیلمی مشهور بوده و سال ۴۱۹ قمری درگذشته است، اما قدمت بقعه او به حدود دو قرن پیش بازمیگردد.
-
رمزگشایی از رابطه فرودگاه مهرآباد و دختر ناصرالدینشاه!
تصور اینکه فرودگاه مهرآبادی که جای نشست و برخاست هواپیماهای غولپیکر مسافربری است، روزگاری جایی بوده که به جای صدای غرش موتور هواپیماها؛ قناریها و پرندگان خوشآواز در میان باغی پر دار و درخت و زیبا چهچه میزدند خیالانگیز است.
-
تصویری قدیمی از جشن نیمه شعبان در دوره قاجار | قاجارها نیمه شعبان را چگونه جشن میگرفتند؟
در ایران نیمه شعبان همواره جشن نور بوده است و پس از انقلاب اسلامی هم که نور علی نور شد. اما در تاریخ که عقب برویم، در دوره قاجار نیز جشنهای بزرگی برای نیمه شعبان برپا میشد و نوشتهاند که: «بسیار بسیار باشکوه جشن گرفته بودند».
-
بازگشایی پرونده قتل کارمند سفارت آمریکا در گذر تقیخان
ماجرای قتل «ماژور رابرت ایمبری»، نایب کنسول سفارت آمریکا، یکی از اتفاقات مهمی است که در گذر تقیخان قدیم، نقطهای که اکنون پایانه اتوبوسرانی شهید فیاضبخش است، رخ داده است.
-
خرج کردن دانگی از کی در تهران رسم شد؟ | مسجد و سهراه دانگی کجاست؟
کوچه دانگی، سهراه دانگی، مسجد دانگی، کاروانسرای دانگی. اینها نامهایی است نشسته بر تن برخی از مکانها و خیابانهای پایتخت، بهویژه جنوب آن.
-
زیر سقف یادگار قوامالدوله در دروازهقزوین چه میگذرد؟
قدمت بازارچه شاپور سابق، شهید طرخانی امروز، به بعد از دوره ناصرالدینشاه و زمان گسترش حصار تهران میرسد. بازارچه طرخانی یکی از معدود بازارچههای محلی باقیمانده از تهران قدیم است که هنوز هم مغازههای محلی در آن به کسب و کار مشغولند. بخش مسقف این بازارچه در ورودی میدان وحدت اسلامی قرار دارد.
-
سقاخانه عزیز محمد؛ از نخستین سقاخانههای شهر تهران
سقاخانه ۱۴۵ساله عزیز محمد یکی از سقاخانههای زیبا و قدیمی تهران به شمار میرود که در دوره قاجار ساخته شده. آجرکاریهای این اثر ارزشمند طی سالیان متمادی، آسیب دیده و زوائد بسیاری بر روی بنا اضافه شده که نیاز به مرمت دارند.
-
بازارچه نایب آقا از دیدنیهای خیابان فروزش | یکی از معروفترین بستنیفروشیهای تهران اینجاست
بازارچه نایب آقا با بیش از یک قرن عمر یکی از دیدنیهای تهران است که از اواخر دوران قاجار در خیابان فروزش به جای مانده است. این بازارچه تمام ویژگیهای یک بازار در دوران قاجار را دارد که از نشانههای آن میتوان به طاقهای ضربی در ۴سوی این بازار اشاره کرد. بازارچه نایب آقا با چوب نخل ساخته شده است.
-
رستم و دیو این دروازه کجاست؟ | تنها بازمانده ۱۸۲ساله حصار ناصری را ببینید
دروازه محمدیه تنها دروازه تهران قدیم است که آثار اندکی از آن باقی مانده و این بازمانده حصار ناصری قدیمیترین بخش بازار تهران را در خود جای داده است.
-
سختگیریهای باورنکردنی خرید رادیو در تهران
از ۴ اردیبهشت سال ۱۳۱۹ که مرکز پخش رادیو به ایران آمد و در تهران، نزدیک پل سیدخندان فعلی که به آن «بیسیم پهلوی» میگفتند، راه افتاد، هرکس قصد خرید رادیو داشت باید به خیابان سعدی یا پشت شهرداری (میدان سپه) میرفت و بعد به اداره نظمیه مراجعه میکرد و برای داشتن رادیو از آنجا جواز میگرفت.
-
خیابانی که در دل ویرانههای باغ لاله رویید | دزدها اینجا آدمها را لخت میکردند
هر خیابان در تهران حکایت و داستان خودش را دارد، اما به واقع خیابان سعدی تهران جزو آن دسته معابری است که تاریخچه و پیشینه جالبی دارد و مورخان و تهرانشناسان درباره آن به نکات جالبی اشاره کردهاند.
-
ماجرای نخستین ملکه قدرتمند ایران و قصابها
نخستین ملکه ایران بانوی قدرتمندی بود، چنان که میتوانست شخصی را به مقامی بگمارد یا از سمتی عزل کند. از انیسالدوله حرف میزنیم، سوگلی ناصرالدینشاه. او ۱۷۰ سال پیش در خانهای زندگی میکرد که امروز یکی از بناهای ارزشمند تاریخی است.
-
حرف و حدیثها درباره مادر این دیکتاتور مشهور | در تشییع جنازهاش هم شرکت نکردم ...
او تا سال ۱۹۳۵ که فهمید حال مادرش خیلی وخیم است و ممکن است دیگر او را نبیند به دیدنش نرفت. او از مادرش پرسید: مادر! چرا مرا آن طور شدید کتک میزدی؟ مادر پاسخ داد: بخاطر همان کتکها بود که تو این طور در زندگی موفق شدهای. راستی جوزف تو الان دقیقا چه کارهای؟
-
مراسم فجیع گردنزنی در تهران میدانی ویژه داشت و آدابی بخصوص
ساکنان قدیمی تهران موقع مرور خاطرات یا نشانیدادن به دیگران همچنان نام قدیمی این میدان را بر زبان میآورند؛ اعدم. و شنونده تصویری از مرگی پرعذاب را به یاد میآورد. اینکه چگونه اینجا چنین شهرتی پیدا کرد و بعدها نام «محمدیه» گرفت، حکایتی دارد که پیش روی شماست.
-
۸۵سال قبل؛ کارخانه برق میدان شهدا
چند دهه از فعالیت نخستین کارخانه برق در خیابان چراغ برق تهران گذشته بود که به دلیل افزایش نیازها و فشار دولتمردان وقت، کارخانه برق دیگری در میدان شهدا (ژاله سابق) راهاندازی و واگذاری اشتراک را آغاز کرد.
-
چرا این محله و خیابان به نام پدر داستان کوتاه ایران خوانده شد؟ | شما جمالزاده را میشناسید؟ خودش میگفت نمیشناسید!
خیابان انقلاب از خیابانهایهای مهم پایتخت به لحاظ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و وجود مراکز مهم و دانشگاهی است. محلهها و تقاطعهای مهمی هم از هر طرف آن را احاطه کرده است. محله جمالزاده یکی از این محلههاست که میخواهیم دربارهاش برایتان بگوییم.
-
قهرمان محله | خانسالاری که جور دیگری زیست | چرا آخرین کدخدای یافتآباد محبوب بود
مرحوم حاج «مهدی کلهر» معروف به «مهدی خان» آخرین خان و کدخدای یافتآباد بودکه چند سال قبل در سن ۹۲ سالگی در حالی به رحمت خدا رفتکه درسلامتکامل به سر میبرد و روی پاهای خودش میایستاد و از انجامکارهای خیرخواهانه نیز غافل نبود.
-
روایت گردشگران از سومین تور مرکز تهرانشناسی همشهری در لالهزار
اعدام شیخ فضلالله نوری در میدان توپخانه
میدان توپخانه در طول حیات خود شاهد وقایع تاریخی زیادی مثل تجمعهای اعتراضی، اعدام و... بوده است. در این بین، به دار آویختن شیخ فضلالله نوری، از مجتهدان و علمای شیعه در تهران و از پیشروان جنبش مشروطه مشروعه، یکی از وقایع غمبار و مشهوری است که در این میدان اتفاق میافتد.
-
بمب گاز خردل در عملیات خیبر چند تن بود؟ | نقش آلمان نازی در ترکیب این بمب
پس از اینکه عراق سلاحهای شیمیایی را به کار گرفت، به دعوت جمهوری اسلامی هیئتی از کارشناسان سازمان ملل متحد از ۲۳ اسفند ۱۳۶۲ بهمدت یک هفته به ایران سفر کرد. این هیئت پس از بررسی و بدون آوردن نام عراق، در ۷ فروردین ۱۳۶۳ کاربرد بمبهای شیمیایی علیه نیروهای ایرانی را در جریان عملیات خیبر تأیید کرد.
-
عکس یادگاری هفت نظامی آمریکایی در میدان توپخانه تهران
تاریخ را که مرور میکنیم میبینیم که آمریکاییها برای ماندن در ایران ادامه چپاول و غارتگری امید زیادی داشتند تا اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، اینها بار و بندیل خود را جمع کردند و از اینجا رفتند.
-
لحظهای که مصدق منتظر ورود شاه و ثریا بود | میخواستند همانجا کلک او را بکنند ...
- ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱، دکتر محمد مصدق از توطئه قتلی جان سالم به در برد که شخص شاه علیه او طراحی کرده بود. گزارش زیر به طور خلاصه از زبان یک شاهد عینی این رخداد بیان میشود. این شاهد عینی دکتر مهدی آذر وزیر فرهنگ دولت مصدق است.
-
هدیه خیرهکننده شاه به قاتل امیرکبیر را در بازار تهران ببینید
تیمچه نامی شناخته شده در بازار تهران است. زیبایی تیمچهها (حیاطی که دورتادور آن مغازه است) به حدی است که امکان ندارد گردشگری به ایران بیاید و سری به بازار تهران و تیمچههایش نزند تا هم از میان کالاهای متنوع آن سوغات راه تهیه و هم ساعتی در فضای اصیل و سنتی آن نفسی تازه کند.
-
اعدام اولین قاتل زنجیرهای ایران در میدان توپخانه
یکی از اعدامهای مهمی که در میدان توپخانه انجام شده و در آن روزگار در خاطر مردم ثبت میشود، اعدام اصغر قاتل است.
-
نگین درخشان تجریش در گذر زمان | از حمله مغولها تا سیل ویرانگر
امامزاده صالح(ع) تهران که درمحدوده شمیران واقع شده بهدلیل نسب ویژه با ائمه اطهار(ع) و قدمت تاریخی در میان زیارتگاههای تهران، جایگاه ویژهای دارد و از مکانهای تاریخی محله تجریش محسوب میشود.
-
قیمت دلار اولین بار کی در ایران جهش کرد و برای همیشه صعودی شد؟
نخستین جهش ارزی ایران کی اتفاق افتاد؟ اولینبار موقع جنگ جهانی دوم بود که قیمت دلار جهش کرد و ناگهان دو برابر شد؛ از ۱۶ ریال رسید به ۳۲ ریال. این اولینبار بود، ولی آخرینبار نبود.
-
ستارخان اینجا تیر خورد | غمبارترین واقعه مشروطه در این خانه رخ داد
در دوره قاجار در یکی از مناطق اعیاننشین آن دوره، یعنی خیابان قوامالسلطنه، عمارتی به دستور اتابک، صدر اعظم ناصرالدینشاه، ساخته شد. پس از مرگ اتابک، وراث عمارت و باغ را به اربابجمشید، از تجار معروف زرتشتی، فروختند.
-
گلستان مرکز زمینخواری پهلویها بود | رضاخان گنبدکاووس را به نام خود سند زد!
پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به میراثداری پهلویها در تصاحب زمین مردم، گفت: در دوران پهلوی استان گلستان (گرگان و دشت سابق) مرکز زمینخواری حکومت پهلوی بود.