به گزارش همشهری آنلاین، این ۵۴ کاروانسرا شامل دیرگچین قم، نوشیروان اصفهان، پرند (قلعه سنگی) تهران، رباط شرف خراسان رضوی، سنگی انجیره یزد، جمالآباد آذربایجان شرقی، عباسآباد تایباد خراسان رضوی، فخر داوود خراسان رضوی، شیخعلیخان اصفهان، مرنجاب اصفهان، امینآباد اصفهان، گبرآباد کاشان، مهیار اصفهان، گز اصفهان، کوهپایه اصفهان، مزینان خراسان رضوی، ایزدخواست فارس، فخرآباد خراسان رضوی، سرایان خراسان جنوبی، قصر بهرام سمنان، آهوان سمنان، میامی سمنان، عباسآباد سمنان، میاندشت سمنان، زینالدین یزد، میبد یزد، فرسفرج همدان، خواجهنظر آذربایجان غربی، دهدشت کهگیلویه و بویراحمد، بیستون کرمانشاه، گنجعلیخان کرمان، گویجه بل آذربایجان شرقی، خوی آذربایجان غربی، صائین اردبیل، تیتی گیلان، باغ شیخ مرکزی، زعفرانیه خراسان رضوی، مهر خراسان رضوی، ینگهامام البرز، بستک هرمزگان، برازجان بوشهر، خرانق یزد، آجری انجیره یزد، افضل خوزستان، نیستانک اصفهان، چاه کوران کرمان، چمشک لرستان، رشتی یزد، تاج آباد همدان، ده محمد خراسان جنوبی، خان آذربایجان غربی، چهل پایه خراسان جنوبی، سعدالسلطنه قزوین و رباط قِلی خراسان شمالی است.
این کاروانسراها با مقایسه نقشه ۲۰۰ کاروانسرا انتخاب شدهاند که درباره ویژگی آنها در پرونده موجود در یونسکو آمده است که «هیچیک از آنها نقشه تکراری ندارند، بنابراین مشهود است که کاروانسراها نتیجه و محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است.
همچنین کاروانسراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی، فرهنگی بودهاند، به گونهای که تأثیر آن را در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و همچنین معماری میتوان دید.
سرپرست پیشین پایگاه جهانی کاروانسرای ایرانی و سرپرست فعلی پایگاه میراث ملی کاخ مروارید به بهانه دومین سالگرد ثبت این آثار در برنامه تلویزیون اینترنتی همشهری گفت: کاروانسرا و قنات رازهای ماندگاری ایرانیان در فلات ایران بوده است. کاروانسراها فقط یک بنای تاریخی نیستند و حیثیت و هویت ایران محسوب میشوند و ما هر کاری از دستمان بر بیاید برای حفظ این هویت و حیثیت باید انجام دهیم.
عبدالمهدی همتپور با بیان اینکه ۵۴ کاروانسرا از میان بیش از هزار کاروانسرای ایران انتخاب شدند که بیش از ۷۰۰ مورد از آنها ثبت ملی شدند، افزود: ۵۴ کاروانسرای ثبت جهانی بر اساس نقشه، کارکرد و دوره تاریخی انتخاب شدند و از بقیه کاروانسراها نمایندگی میکنند. در واقع این کاروانسراها ویترینی از کل کاروانسراهای ایران هستند.
او درباره دلیل وجود این میزان کاروانسرا در کشور نیز توضیح داد: وجود این تعداد بالای کاروانسرا در سراسر کشور به رونق راه و تجارت و بازرگانی برمیگردد. در طول تاریخ هر گاه راه رونق داشته بازرگانی هم رونق میگرفته و در ادامه تاسیسات وابسته به آن هم رشد میکرده. برعکس هم بوده و هر وقت تجارت رونق میگرفته راه هم توسعه مییافته است.
سرپرست پیشین پایگاه جهانی کاروانسرای ایرانی و سرپرست فعلی پایگاه میراث ملی کاخ مروارید در بخش دیگری از برنامه تلویزیون اینترنتی همشهری گفت: برای زنده نگه داشتن کاروانسراهای جهانی بهترین راه مشارکت بخش خصوصی است که بر اساس نیازهای مختلف آن را به کاربری اقامتگاه، تور نجوم، رویدادهای هنری و ... تبدیل کند.
همتپور افزود: از ۵۴ کاروانسرای ثبت جهانی ۳۳ مورد در اختیار صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی است. چند کاروانسرای ثبت ملی هم در اختیار این صندوق است و صندوق با مزایدههایی که برگزار میکند برخی از این کاروانسراها را واگذار کرده است. اما برخی از این کاروانسراها هم در اختیار نهادها یا مالک بخش خصوصی است. در این شرایط، ثبت جهانی کمک میکند بر اساس اصول یونسکو دستورالعملهایی بنویسیم و این دستورالعمل را در اختیار نهادها بگذاریم که بدانند برای واگذاری و احیا و حفاظت چه باید بکنند. این، تعهد ما به یونسکو است که این دستورالعمل را با رویکرد گردشگری بنویسیم.
به گفته او، بخشی از این دستورالعملها با کمک نهادهای دانشگاهی آماده شده و بخشی هم در حال انجام است.
همتپور در پایان تاکید کرد که با ثبت جهانی کاروانسراها مقصد گردشگری شدند.
نظر شما