قطارهای فرسوده را نوسازی کنید

همشهری آنلاین_مهدی اسماعیل پور، تریبون آزاد تلویزیون همشهری به متروی تهران رسید و مسافران و شهروندان شهر زیرزمینی پایتخت، سؤال‌ها، پیشنهادها و انتقادات خود را درباره ساخت و تجهیز این بخش مهم از حمل‌ونقل عمومی مطرح کردند. در ادامه نعمت‌الله فرزان‌پور، مدیرعامل شرکت متروی تهران، با حضور در استودیوی تلویزیون همشهری ضمن پاسخ به پرسش‌های مردمی، خبرهای خوبی هم برای تهرانی‌ها داشت. شرح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.

چرا سال‌هاساخت متروی تهران- پاکدشت و پردیس، بلاتکلیف مانده است؟
متروی پاکدشت، ورامین، پردیس و دیگر خطوط خارج از محدوده شهر تهران، با نظر دولت از حیطه اختیارات و وظایف شرکت متروی تهران خارج شده است. البته قرار است تشکیلات و شرکتی به نام متروی حومه‌ای برای ساخت این متروها ایجاد شود. براساس اطلاعاتی که دارم تشکیل این شرکت در حال نهایی‌شدن است. شرکت متروی حومه‌ای قرار است زیرنظر وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران فعالیت کند. وظیفه این شرکت سرویس‌دهی به متروی شهرهای حومه کلانشهرهای کشور ازجمله تهران است. شرکت متروی تهران هم برای انجام هرگونه همکاری با این شرکت اعلام آمادگی کرده است.
متروی تهران- پرند چه زمانی تکمیل می‌شود؟
در سال‌های گذشته دولت ساخت متروی شهرهای اقماری را به شرکت متروی تهران واگذار کرده بود که متروی تهران- پرند را هم شامل می‌شد. این خط مترو را به سرانجام رساندیم و اکنون در حال تکمیل نواقص و ۲ایستگاه باقیمانده آن هستیم که شامل ایستگاه‌های واوان و فرودگاه امام‌خمینی(ره) می‌شود. به‌تازگی هم شهرداری رباط‌کریم به‌دنبال این است که برای داشتن یک ایستگاه در این مسیر مجوز شورای‌عالی ترافیک را دریافت کند. این پروژه دولتی است و بودجه ساخت و ناوگان موردنیاز آن باید از طریق دولت تامین شود که از طریق پیگیری و رایزنی با دولت و نمایندگان مجلس به‌دنبال این موضوع هستیم. به محض تامین بودجه، باتوجه به قرار داشتن مسیر و ایستگاه‌های آن روی زمین و نیاز نداشتن به احداث تونل در یک‌سال خط متروی تهران- پرند تکمیل می‌شود. طبق قول‌هایی که به ما داده‌اند قرار است بخشی از این بودجه امسال و بخشی از آن هم در سال آینده تامین شود.
در برخی مناطق مانند ۹، ۲۱ و ۲۲مشکل کمبود مترو وجود دارد.
ما هم به کمبود ایستگاه مترو در محدوده غرب تهران و مناطقی مانند ۹، ۲۱ و ۲۲و نیاز مردم اذعان داریم. به صراحت می‌گوییم که این تعداد ایستگاه و شبکه پاسخگوی نیاز تمام مردم نیست و باید هم خطوط و هم ایستگاه‌ها افزایش پیدا کند. درخصوص منطقه ۹‌ موضوع توسعه جنوبی متروی فرودگاه مهرآباد را دنبال می‌کنیم و مطالعات و امکان‌سنجی مربوط به آن آغاز شده و در حال انجام است تا از طریق خط۴بخشی از نیاز مردم این منطقه به مترو برطرف شود. در خطوط جدید مترو به‌ویژه خطوط ۱۰و ۱۱نیز مناطق‌ کمتر برخوردار مترو ازجمله مناطق ۹ و ۲۱هم دیده شده است. همچنین ۲خط سریع‌السیر یا همان اکسپرس هم برای شهر تهران تعریف شده و در حال انجام مطالعات است که از طریق آن ‌ می‌توانیم بخشی‌هایی که مشکل دسترسی به مترو دارند را پوشش دهیم.
چه زمانی شاهد ورود واگن‌های جدید خواهیم بود؟
ناوگان متروی تهران فرسوده است و نیاز به بازسازی بموقع دارد و باید با ورود واگن‌های جدید تعدادآن را افزایش دهیم. چون با افزایش ناوگان، میزان بهره‌وری از خطوط هم بیشتر می‌شود. برای حل این مشکل چند کار همزمان شروع شده است؛ یکی بازسازی ناوگان فعلی است که توسط شرکت بهره‌برداری متروی تهران با همکاری شرکت واگن‌سازی‌ تهران انجام می‌شود و مورد دوم هم ساخت واگن در داخل کشور است که ساخت نخستین رام ۷واگنه از تولید انبوه ۱۱۳واگن ملی مترو به پایان رسیده و تست‌های مربوط به آن هم انجام و در حال دریافت مجوز سیر است. امسال حداقل ۲رام قطارملی مترو وارد ناوگان خواهد شد. همچنین مورد سوم هم برطرف کردن بخشی از نیاز متروی تهران به واگن از طریق خرید واگن‌های خارجی است که در این بخش هم قرارداد ۷۹۱واگن با طرف چینی نهایی شده است و امسال شاهد ورود نخستین رام آن هستیم. البته برای کاهش سرفاصله حرکت قطارها و افزایش سطح بهره‌برداری، حدود ۸۰۰واگن جدید نیاز داریم تا بتوانیم سرفاصله حرکت را به حدود ۴دقیقه برسانیم.
خطوط جدید مترو چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسند؟
حفاری خط۱۰ در حال انجام است و از میدان دریاچه شهدای خلیج‌فارس حدود ۹۰۰‌متر حفاری انجام شده است. دستگاه تی‌بی‌ام دوم خط ۱۰متروی تهران هم در نیمه دوم سال از جنت‌آباد شروع به‌کار می‌کند. تکمیل این خط ۶سال زمان می‌برد که فاز اول آن تا ۳سال دیگر به بهره‌برداری خواهد رسید. خط ۸هم تجهیز کارگاه شده و قرار است ۶ساله انجام شود. خط ۹نیز درمدت ۷سال اجرا می‌شود و اکنون حفره ورود دستگاه تی‌بی‌ام اجرا شده است. عملیات اجرایی خط ۱۱هم امسال آغاز می‌شود.
صنعت مترو در کشور را بومی‌سازی‌ کنید.
درحال حاضر شرکت متروی تهران به نقطه‌ای رسیده است که در بحث تجهیزاتی ۷۰درصد به‌ خودکفایی رسیده و بومی‌سازی‌ صورت گرفته است. در بخش برق‌رسانی به قطار با ریل سوم‌نیزساخت ریل و تجهیزات برقی ۱۰۰درصد بومی‌سازی‌ صورت گرفته است. در بخش ساختمانی و مهندسی و طراحی هم ۱۰۰درصد به‌ خودکفایی رسیده‌ایم. ساخت ناوگان هم با قطار ملی مترو ۸۵درصد بومی‌سازی‌ شده و تقریبا به‌خودکفایی رسیده‌ایم و با حمایت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های دولت و شهرداری تهران در آینده‌ای نه‌چندان دور تمام نیاز متروی کشور به واگن از طریق تولید داخل تامین خواهد شد. در ساخت مترو و تامین ناوگان، برنامه حمایت از تولید و توان تولیدکنندگان داخلی است.
خطوط هفت‌گانه مترو و خطوط توسعه‌ای چه زمانی تکمیل می‌شوند؟
۴ایستگاه باقیمانده از بخش اصلی مترو تا شهریور امسال به بهره‌برداری می‌رسند. برای خط ۶مترو در بخش جنوبی شهر تهران ۱۰کیلومتر خط توسعه‌ای داریم. امیدواریم امسال بتوانیم ۵کیلومتر از این مسیر را کامل کنیم. ان‌شاالله تست گرم مسیر توسعه جنوبی خط ۶تا ایستگاه میدان حرم شاه عبدالعظیم را امسال انجام می‌دهیم و این بخش را راه‌اندازی می‌کنیم. همچنین توسعه خط ۷را داریم که در بخش توسعه شمالی آن از ایستگاه میدان کتاب به سمت دانشگاه علوم تحقیقات می‌رویم. برنامه امسال ما این است که امسال تست گرم این مسیر را از میدان کتاب تا ایستگاه چهاردیواری انجام دهیم و ۳تا۴‌ماه بعد از آن هم افتتاح ایستگاه را خواهیم داشت. همچنین توسعه شرقی خط ۲مترو را داریم تا به پردیس مسافری شرق برسد. اینها اولویت‌های اصلی ما در خطوط توسعه‌ای برای امسال هستند. علاوه بر اینها توسعه شرقی خط ۴به طول ۱۲کیلومتر و ۱۰ایستگاه را داریم که تلاش می‌کنیم عملیات اجرایی این خط توسعه‌ای هم امسال آغاز شود.
چرا در ایستگاه‌های مترو سرویس بهداشتی وجود ندارد و تعداد صندلی‌های داخل سکوها کم است؟
ساخت سرویس بهداشتی و نصب صندلی به تعداد زیاد در ساخت ایستگاه‌های مترو مرسوم نیست. مسافران معمولا در شعاع ۲۰۰متری از ایستگاه‌ها در سطح شهر به سرویس بهداشتی دسترسی دارند. از آنجا که قرار نیست مسافر در ایستگاه معطل بماند، نصب صندلی به تعداد زیاد توجیه فنی ندارد. از طرف دیگر نصب صندلی زیاد باعث گرفته شدن فضای سکو می‌شود. با وجود این در هر ایستگاهی که کمبود صندلی وجود دارد، این آمادگی را داریم تا مشکل را برطرف کنیم.