همشهری- زینب زینال زاده: تهران امروز با مشکلات و چالشهای عدیدهای چون آلودگی هوا، ترافیک، کمبود پارکینگ، مسائل زیستمحیطی و... دستبهگریبان است. ازاینرو تشکیل کارگروه ملی نجات تهران توسط مهدی اقراریان رئیس کمیته حقوقی شورا در صحن پارلمان شهری مطرح و با حمایت رئیس شورای شهر تهران مواجه شد. در واقع قرار است این کارگروه به یک پویش و کمپین همگانی تبدیل و نجات تهران به یک مطالبه اصلی شهروندان تبدیل شود تا مسئولان پایکار بیایند. این عضو پارلمان شهری در بازدید خود از مؤسسه همشهری، در گفتوگو با خبرنگاران سرویس شهری، ضمن تشریح ابعاد مختلف ضرورت تشکیل کارگروه نجات ملی تهران، تأکید کرد که حل مشکلات پایتخت بدون مشارکت شهروندان امکانپذیر نیست.
استفاده از زیرساخت قانونی
تمرکززدایی از تهران، مهمترین راهکار حل چالشها است. قانون امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران مصوب مجلس است و بر اساس آن میبایست شورای ساماندهی مرکز سیاسی و اداری کشور تشکیل میشد. اگر همین زیرساخت قانونی موردتوجه قرار میگرفت حتماً امروز بخشی از مشکلات تهران حل میشد.
ساماندهی اقمار تهران
در تهران علاوه بر تمرکززدایی، میبایست به ساماندهی شهرهای اقماری تهران هم توجه شود. چرا که شهر تهران با شهرها اقماری مانند کرج، پردیس، اسلامشهر، شهر قدس و... پیوستگی اجتماعی و اقتصادی دارد. البته ساماندهی اقمار تهران از اختیارات شورای شهر و شهرداری تهران خارج است و ضرورت دارد دولت و استانداری تهران به این حوزه ورود کنند.
جلسه تاریخی با استاندار تهران
جلسه اعضای شورای شهر تهران با استاندار درباره چالشهای پایتخت برای اولینبار رخ داد و یک نشست تاریخی بود. چرا که دغدغهها مطرح و قرار شد بهصورت منظم و با دستور جلسات مشخص، این نشستها ماهیانه برگزار شود. در واقع میتوان از این جلسات برای بیان مطالبات شهر و شهروندان استفاده کرد.
بایدها و نبایدها
وقتی درباره نجات تهران صحبت میکنیم، باید بپذیریم که با بایدها و نبایدها مواجه هستیم. بخشی از این نبایدها خارج از اختیارات مدیریت شهری، شورا و شهرداری است. بهعنوانمثال تردد خودروهای پلاک شهرستان در تهران که مشغول جابهجایی بار و مسافر هستند، نباید اتفاق بیفتند؛ اما شهرداری بهتنهایی نمیتواند این پدیده را مدیریت و ساماندهی کند.
همکاری برای حل بحرانها
اکنون تهران با ۴۰ مسئله و چالش مختلف از جمله آلودگی هوا، ترافیک و... مواجه است. معتقدم باید برای تهران کارهای جدی انجام شود که قطعاً از عهده شورا و شهرداری خارج است. البته ما مسئولیتهای خود را میپذیریم و به آنها عمل میکنیم؛ اما نجات تهران نیازمند مطالبهگری مردم از دیگر دستگاهها و سازمانها است.
فاصله با دغدغه ملی
کارگروه ملی نجات تهران، مطالبه جدی است که بهصورت یک پویش آن را دنبال میکنیم. مسئله دریاچه ارومیه وقتی به یک دغدغه ملی و مطالبه اصلی مردم تبدیل شد، نهادها و سازمانهای متولی پای کارآمدند و موضوع پیگیری و حل شد. از این تجربه موفق میتوان برای حل چالشهای تهران استفاده کرد؛ اما با تبدیلشدن معضلات تهران به دغدغه ملی فاصله داریم.
تغییر شیوههای حکمرانی
امروز مسئله کارآمدی در مدیریت شهری مطرح است. باید بپذیریم در شرایط کنونی شیوههای حکمرانی تغییر کرده و یکی از این شیوهها، حکمرانی مسئلهمحور است. شیوهای که روی یک موضوع خاص تمرکز میکند و به حل آن میپردازد. نجات تهران هم بر اساس حکمرانی مسئلهمحور تعریف شده است و امیدواریم به مطالبه اصلی شهروندان تبدیل شود.
قرارگرفتن شهر در شرایط اورژانسی
باید پذیرفت که در اداره شهر تهران شکست خوردهایم و باید شجاعت بیان آن را داشته باشیم. این مریضی (شهر) که اکنون در شرایط اورژانسی قرار گرفته، نیازمند مداخلات جدی است. چرا که با برخی اقدامات کوچک امکان احیا و بازگشت آن وجود ندارد و باید برای نجات تهران به فکر راهکارهای جدی و مؤثر بود.
حالت خوب نیازمند همکاری جمعی
حال خوب تهران زمانی محقق میشود که تمامی مجموعهها و دستگاهها بهصورت یکپارچه و هماهنگ عمل کنند. شورایی ساماندهی مرکز سیاسی و اداری کشور که رئیسجمهور یا معاون اول رئیسجمهور ریاست آن را بر عهده دارد، باید بهعنوان پایهگذار این مسائل عمل کند. باید بهصراحت به شهروندان بگوییم که بدون مشارکت فعال آنها، هیچ اتفاقی نمیافتد.
الگو موفق برای سایر شهرها
اگر مسئله آلودگی هوای تهران را حل کنیم، میتوانیم از این تجربه برای حل مشکلات مشابه در شهرهای دیگر نیز بهرهبرداری کنیم و تهران میتواند به یک الگو در حوزه حکمرانی و حل مسائل زیستمحیطی تبدیل شود. نخبگان کشور و بهترین دانشگاهها در تهران قرار دارند و از این ظرفیتها میتوان برای برونرفت از چالشهای تهران استفاده کرد و آن را به سایر استانها تعمیم داد.
نجات تهران اولویت سیاستگذاران
شهروندان نباید منتظر دستگاهها باشند. دستگاهها وظایف خود را انجام میدهند، اما اگر قرار بود اقدامات آنها کافی باشد، مشکلات امروز تهران وجود نداشت. مطالبهگری مردم میتواند باعث شود که موضوع نجات تهران در اولویت سیاستگذاران قرار گیرد؛ بنابراین، تنها با همدلی و همکاری همهجانبه میتوان به حل مشکلات تهران امیدوار بود.
نسخهای خاص برای تهران
تهران بهعنوان مرکز حکومت، وزارت کشور، استانداری و فرمانداری را در خود جایداده است. ما در شهری زندگی میکنیم که یکی از بزرگترین پایتختها و متأسفانه یکی از آلودهترین شهرهای جهان است؛ بنابراین نمیتوانیم؛ مانند سایر شهرها (مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) برای آن تصمیمگیری کنیم. زیرا معتقدم تهران نیازمند نسخهای خاص است.
اهم چالشهای تهران
آلودگی هوا
بحران آب
تخریب فضای سبز
آلودگی صوتی
ترافیک
ناکافی بودن حملونقل عمومی
کمبود زیرساختهای پیادهروی و دوچرخهسواری
مدیریت ناکارآمد پسماند
شکاف جدی میان شمال و جنوب تهران
مدیریت بحران و خدمات بهداشتی
چالشهای اقتصادی و معیشتی
فقر شهری و وابستگی اقتصادی
چالشهای فرهنگی و آموزشی
مهاجرت بیرویه به اطراف تهران
بیانیه کارگروه ملی نجات تهران
با رونمایی از بیانیه کارگروه ملی نجات تهران، مأموریتها، اهداف، چشماندازها و... در راستای حل چالشهای تهران به طور مشخص تبین شدند.
مأموریت کارگروه
تبدیل تهران به شهری پایدار، سالم و قابلزندگی برای همه شهروندان
ارائه راهحلهای نوآورانه، عملی و مشارکتی برای مقابله با چالشهای کلانشهر تهران مانند آلودگی هوا و...
حفظ محیطزیست، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ایجاد آیندهای روشن برای نسلهای فردا
چشماندازی پیشبینیشده
تهرانی سبز، پویا و هوشمند که در آن شهروندان در محیطی سالم و پایدار زندگی میکنند
از منابع طبیعی بهصورت مسئولانه استفاده میشود
همکاری بین دولت، بخش خصوصی، جامعه و حلقههای میانی به شکوفایی اقتصادی و اجتماعی منجر میشود
ارزشهای مدنظر
پایداری محیط زیستی: تعهد به حفظ و احیای منابع طبیعی و کاهش آلودگیها.
مشارکت مردمی: باور به نقش کلیدی شهروندان در تصمیمگیری و اجرای پروژهها.
شفافیت و پاسخگویی: انجام فعالیتها با شفافیت کامل و پاسخگویی به جامعه.
نوآوری و فناوری: استفاده از فناوریهای نوین و راهحلهای خلاقانه برای حل مشکلات.
عدالت اجتماعی: تلاش برای ایجاد فرصتهای برابر و بهبود کیفیت زندگی برای همه شهروندان.
همکاری بینبخشی: تقویت همکاری بین دولت، بخش خصوصی، دانشگاهها و سازمانهای مردمی.
اهداف کلیدی
کاهش آلودگی هوا و توسعه حملونقل پاک
مدیریت پایدار منابع آب و حل بحران آب
بهبود سیستم حملونقل عمومی و کاهش ترافیک
اجرای برنامههای جامع مدیریت پسماند و بازیافت
افزایش فضای سبز و احیای محیطزیست شهری
ارتقای مشارکت شهروندان و سازمانهای مردمی در مدیریت شهری
استفاده از فناوریهای نوین برای ایجاد شهر هوشمند
نظر شما