از میدان شوش 200 قدم که به طرف میدان راه‌آهن بروی، ابتدای کوچه شهید قربانعلی رهکویی راهنمایی است که همه را به جایی که روزی بچه‌ها آرزویش را داشتند، می‌کشاند. مدیران شهری در این مورد دست و دلبازی به خرج داده‌اند و حالا 5 هزار و 500 متر فضا در اختیار کودکانی است که راننده‌های فردا هستند.
با این همه مهجور بودن و محدود بودن برنامه‌های این فضای آموزشی تفریحی بود که ما را روبروی «اصغر ناصری» قرار داد تا پاسخگوی سؤال‌هایمان درباره پارک ترافیک باشد، پارکی که فکر می‌کردیم فعالیت‌هایش خیلی کند پیش می‌رود.
- بیایید برگردیم به یک سال و 6 ماه پیش، چه شد که مدیران شهری به فکر احداث پارک ترافیک افتادند. تعارف چرا؟، خیلی‌ها فکر می‌کنند این فضا با این مساحت برای اهالی محور خیابان شوش می‌توانست کارآیی بیشتری داشته باشد و تبدیل به درمانگاه، مدرسه یا فضای سبز و کتابخانه شود؟
آنهایی که 2 سال پیش و قبل‌تر به این محل سر می‌زدند و با اینجا آشنایی دارند، حتماً به یاد می‌آورند که پیش از احداث این پارک اینجا مکانی بود که به آن «گود عرب‌ها» می‌گفتند. از سویی ناحیه 4 که این فضا در آن قرار گرفته از بیشترین میزان مهاجرت بین نواحی دیگر برخوردار است.
کارشناسان هم وجود خانه‌های بسیار فرسوده و ارزان قیمت و نزدیکی به ترمینال جنوب و ایستگاه راه‌آهن را از مهم‌ترین دلایل ازدیاد مهاجرت به این محدوده از منطقه می‌دانند. «گود عرب‌ها» محله آسیب‌خیزی بود و مشکلات حاشیه‌ای بسیاری داشت. به همین دلیل خانه‌های فرسوده ساکنان آن را خریداری و تصمیم بر این شد که این مکان تبدیل به پارک ترافیک شود.
- این که شهرداری یکسری خانه قدیمی را خریده خیلی خوب است، اما سؤال من این است که چرا پارک ترافیک برای کودکان؟ واقعاً نیاز مهم‌تری نداشتیم؟
فکر می‌کنم همان‌قدر که به ساخت مدرسه، درمانگاه، کتابخانه یا فضای سبز نیاز بود، احداث چنین فضایی هم اولویت داشت. در ابتدای تأسیس، چند مکان برای احداث این پارک در نظر گرفته شده بود. اما باید به این توجه داشته باشیم که اجرای هر پروژه‌ای مراحلی دارد.
یکی از ابتدایی‌ترین مراحل زمانی است که کارشناسان در محلی که قرار است فضایی عمومی در آن ساخته شود نیازسنجی می‌کنند. الان در محور خیابان شوش هم درمانگاه هست، هم کتابخانه و مدرسه و فضای سبز. خوب است که شما به قول خودتان بی‌تعارف سؤال می‌پرسید، بگذارید من هم شفاف پاسخ بدهم.
ما می‌دانیم، شما می‌دانید، شهروندان هم به خوبی می‌دانند که چند هزار متر فضای سبز در محور خیابان شوش داریم، اما متأسفانه به دلیل وجود انواع آسیب‌های اجتماعی به مکان‌هایی آلوده تبدیل شده‌اند. خانواده‌ها اصلاً روی این مکان‌ها به عنوان مرکزی برای تفریح حساب نمی‌کنند.
آنها به این پارک‌ها نمی‌آیند، چون امنیت ندارند. البته پس از اجرای طرح انضباط اجتماعی این وضعیت خیلی بهتر شده، اما زمان زیادی می‌خواهد تا پای خانواده‌ها به این بوستان‌ها باز شود. می‌خواهم به این برسم که اگر این 5 هزار متر هم به دلیل کمبود فضای سبز در منطقه تبدیل به بوستان می‌شد سرنوشتی مانند دیگر بوستان‌ها پیدا می‌کرد.
ضمن اینکه این دید باید عوض شود. آموزش هم یک مقوله مهم است. ترافیک هم اصلی‌ترین مشکل پایتخت در الان و آینده است. اینکه ما برای این موضوع سرمایه‌گذاری کنیم، به بیراهه نرفته‌ایم.
- فکر نمی‌کنید اگر این فضای آموزشی تفریحی در نقطه دیگری از منطقه احداث می‌شد، اهالی استقبال بیشتری می‌کردند؟
نه، اینکه تا به حال آن‌طور که باید از اینجا استقبال نشده دلایل دیگری دارد. شاید باورتان نشود اما کافی است یک روز پیش از ساعت 8 صبح سری به اینجا بزنید. ساعت شروع به کار ما 8 صبح است. همین‌طور که داریم خودمان را به پارک می‌رسانیم، بچه‌های قد و نیم‌قد را می‌بینیم که با لباس‌ها و سر و وضع نه چندان مرتب راهی پارک ترافیک هستند. یعنی حاضرند صبحانه نخورند و جوراب نپوشند، ولی بیایند و 10 دقیقه بیشتر ماشین و دوچرخه سوار شوند.
- یعنی می‌گویید اینجا بیشتر سرقفلی بچه‌های خیابان شوش است تا اینکه سهم سایر کودکان منطقه باشد؟
ما می‌خواهیم همه بچه‌های منطقه از این فضا استفاده کنند. حتی گاهی دعوتنامه برای مراکز آموزشی خارج از منطقه هم ارسال می‌کنیم تا بیایند و از این فضا استفاده کنند. اما اگر اینجا برای کودکان محور خیابان شوش سرزمین بازی‌های کودکانه و رؤیایی‌شان باشد خودمان بیشتر خوشحال می‌شویم.
- چرا، این بچه‌های چه ویژگی‌ای دارند که این طور واضح از آنها طرفداری می‌کنید؟
راستش را بخواهید در این مدتی که اینجا کار کرده‌ایم، از نزدیک معضل‌های خانمان ویران‌کن زیادی در خانواده‌های این کودکان را هم دیده‌ایم. ببینید ممکن است کودکی که در دروازه شمیران، خیابان ایران، میدان شهدا و بهارستان زندگی می‌کند بتواند در هفته از یک مرکز تفریحی به همراه خانواده‌اش استفاده کند.
اما تفریح در خانواده‌های این کودکان بی‌معنی به نظر می‌رسد. یعنی جزو نیازهای دسته ششم و هفتمشان است. این کودکان به دلیل فقر، اعتیاد پدران، شاغل بودن مادران در خیابان و کوچه‌ها به حال خود رها شده‌اند. اگر پارک ترافیک بتواند مأوای خوبی برای تفریح، آموزش، تربیت و اجتماعی‌شدنشان باشد، به نظرم می‌آید که ما توانسته‌ایم رسالتمان را انجام دهیم.
در تعریف وظایف اجرایی یک پارک ترافیک چه مواردی مطرح است؟آیا پارک ترافیک خیابان شوش استانداردهای لازم را دارد؟ مثلاً قابل قیاس با پارک ترافیک سرخه‌حصار هست؟
وظیفه آموزش و تردد کودکان از منزل به مدرسه و بالعکس، آموزش هنجارها و ناهنجاری‌های تردد از خیابان‌ها، برگزاری کلاس‌های تئوری درباره مفاهیم ابتدایی آموزش ایمنی در خیابان، راهنمایی و رانندگی، آموزش به وسیله فیلم‌های کارتونی از مواردی است که در پارک ترافیک به دنبال آموزش‌شان هستیم.
اما درباره اینکه این پارک استاندارد هست یا نه، باید بگویم که تمام آنچه در یک پارک ترافیک باید وجود داشته باشد داریم. در مورد پارک ترافیک سرخه‌حصار هم فراموش نکنید که این مجموعه هزینه نسبتاً زیادی از کودکان می‌گیرد. این در حالی است که خدمات مجتمع آموزشی تفریحی ما به کودکان رایگان است.
- اینکه استفاده از پارک ترافیک رایگان است، چقدر باعث جلب بیشتر کودکان و خانواده‌ها شده. اگر مشتری‌هایتان بیشتر شد و پارک هم بزرگ‌تر، باز هم استفاده از پارک رایگان می‌ماند؟
اگر خدمات پارک ترافیک رایگان نبود، حداقل کودکان همسایه‌مان دیگر نمی‌توانستند هر روز و مرتب به ما سر بزنند. بضاعت مالی خانواده‌های آنها اندک است و صرف نیازهای اولیه‌شان که اجاره‌بهای خانه، تهیه غذا و پوشاک است می‌شود. این روند هم به قوت خود باقی است و کسی نمی‌تواند به بهانه ورود امکانات جدیدتری به پارک ترافیک از بچه‌ها هزینه‌ای دریافت کند.
- از دارایی‌های پارک ترافیک منطقه بگویید. وسایل بازی و آموزش باب میل بچه‌ها هست یا نه؟
امکانات پارک ترافیک شامل سالن نمایش با گنجایش 50 نفر، 30 دستگاه ماشین برقی کوچک، 30 دستگاه دوچرخه، محوطه خط‌کشی شده همراه با تابلوهای راهنمایی و رانندگی است. جلوی در ورودی دفتر نظرسنجی داریم که بچه‌ها خواسته‌هایشان را در آنها می‌نویسند. این نوشته‌ها نشان می‌دهد، آنها رضایت زیادی از امکانات پارک ترافیک دارند و پیداست اینجا به بچه‌ها خوش می‌گذرد.
- بجز این مواردی که به آنها اشاره شد بچه‌ها از بودن در پارک ترافیک چه چیزهایی را تجربه می‌کنند؟
در پارک ترافیک سعی می‌شود به کودکان روحیه اعتماد به نفس بالا داده شود. رفتار تمامی مربیان با کودکان دلسوزانه است و هیچ بچه‌ای بدون آموزش‌های ابتدایی رانندگی اینجا را ترک نمی‌کند.
- روزانه میزبان چند کودک هستید؟
زمانی که مدیر اینجا شدم، به نظرم پارک ترافیک خیلی سوت و کور آمد. ریشه‌یابی که کردیم متوجه شدیم آن‌جور که باید برای چنین مرکزی اطلاع‌رسانی نشده است. حتی برخی از کارکنان شهرداری هم نمی‌دانند که چنین فضایی در خیابان شوش وجود دارد. به همین دلیل شروع به نامه‌نگاری با مدیران اجتماعی نواحی، خانه‌ها و انجمن‌های کودکان کار و خیابان، بهزیستی و مدارس و مراکز آموزشی دیگر کردیم.
در این نامه‌ها عنوان می‌شد که پارک ترافیک از این تاریخ تا این زمان در اختیار مرکز شماست و می‌توانید به صورت رایگان از خدمات آن استفاده کنید. پس از گذشت مدتی با حضور پر سر و صدای بچه‌ها اینجا رونق گرفت و حالا روزانه بیش از 50 نفر از خدمات این مرکز استفاده می‌کنند.
- خدمات پارک ترافیک برای چه گروه سنی تعریف شده است؟
از کودکان 8 تا 14 ساله می‌توانند از آموزش‌های مربیان بهره ببرند.
- مربیانی که در پارک به کودکان آموزش می‌دهند دوره‌های تخصصی را گذرانده‌اند؟
چیز پیچیده‌ای در آموزش‌ها وجود ندارد. به عنوان مثال یک مادر خانه‌دار هم معنای رنگ‌های چراغ راهنمایی را می‌داند. اما هنر این مربیان ایجاد رابطه‌ای متقابل و دوستانه با بچه‌هاست. کنترل 50 بچه قد و نیم‌قد کار ساده‌ای نیست.
هر لحظه ممکن است برای هر یک از آنها اتفاقی بیفتد. ولی با این حال همه مربیان تحصیلکرده هستند و از سر و کله زدن با بچه‌ها به ویژه کودکان بی‌بضاعت لذت می‌برند. در پارک ترافیک هر روز از ساعت 8 تا 16 به روی کودکان و والدینشان باز است. ما را میزبان خودشان بدانند و مهمان ما شوند و از محیط زیبای اینجا لذت ببرند.
همشهری محله - 12
