این حالت غم‌انگیز و ناامیدی می‌تواند به‌خصوص برای کسانی پیش بیاید که نسخه پشتیبان از اطلاعاتشان تهیه نمی‌کنند. بنابر گزارشی از «کابوزا» (خدمات داده سوئدی)، اکثر ما جزو این گروهیم.
28 درصد از کاربران خانگی کامپیوتر در سراسر جهان برای گرفتن کپی و نسخه پشتیبان خودشان را به زحمت نمی‌اندازند.
اما انگار مهم نیست چه‌قدر نسخه پشتیبان داشته باشی چون تمام این اطلاعات با ارزش می‌تواند به راحتی در آینده، پاک یا ناخوانا شود، آن هم به خاطر فن‌آوری قدیمی یا ناقص.
بعضی‌ها آن فلاپی (دیسک نرم)ها را که می‌شود گفت تا ده، بیست سال پیش استفاده می‌شد، باید یادشان باشد. حالا دیگر اطلاعاتشان برای همه، جز آنهایی که عشق کامپیوترند و هنوز سیستم‌های قدیمی‌شان را دارند، قابل دستیابی نیست.
بنابر این سعی کن بفهمی کارشناسان و فعالان آرشیوسازی چه سردردی می‌گیرند وقتی برای حفظ و نگه‌داری میراث دیجیتالی به روش مطمئنی نمی‌‌رسند تا این میراث را برای آیندگان حفظ کنند! اصلاً همین الان هم بحث عصر سیاه دیجیتالی مطرح شده چون همه نگران‌اند که از این اطلاعات چیزی باقی نماند جز سیاهیِ بدون محتوای روی دیسک‌ها.
در ژاپن گروهی پژوهشگر، سخت‌کار می‌کنند تا شاید مشکل آرشیوسازی و حفظ اطلاعات را حل کنند. آنها روی یک بانک دائمی اطلاعات مهروموم شده کار می‌کنند که الان و حتی در هزاره بعدی قابل بازخوانی و دسترسی خواهد بود.
این گروه به سرپرستی پروفسور «تاداهیرو کورودا» از دانشگاه توکیو پیشنهاد کرده‌اند داده‌ها روی تراشه‌های نیمه‌هادی حافظه‌ای ضبط شوند که پروفسور کورودا معتقد است از سخت‌ترین ماده‌های روی زمین است.
او مدعی است دستگاهی با قابلیت بازخوانی بی‌سیم و مهروموم شده می‌تواند رازهای دیجیتالش را حتی تا هزار سال دیگر هم حفظ کند، انگار که اطلاعات روی سنگ حک شده باشند.
شاید همین حس و حال بوده که باعث شده پژوهشگران این به اصطلاح دیسک را «سنگ دیجیتالی روزتا» بنامند؛ به یاد نمونه اصلی با قدمت 2200 سال که توسط ارتش ناپلئون در مصر از زیر خاک بیرون آورده شد. وسیله مورد نظر 38 سانتی‌متر پهنا دارد.
سنگ روزتا
پروفسور کورودا می‌گوید: «آرشیو این کوهستان میراث دیجیتالی فرهنگی که ما برای آینده جمع‌آوری کرده‌ایم فوق‌العاده است.»
کتابخانه دیجیتال جهانی به این پروژه و وسیله چشم امید بسته است.
این کتابخانه قصد دارد دسترسی آنلاین به محتواهای فرهنگی خاص و مهم را در سراسر جهان به‌طور رایگان ارائه کند.
کورودا می‌گوید:« ما باور داریم سیستم مهروموم شده حافظه دائمی ما یعنی سنگ دیجیتال روزتا، نیازهای این کتابخانه جهانی را برآورده خواهدکرد.»
به گزارش خبرگزاری‌ها کار روی این کمربند نجات سیلیکان هنوز در مرحله آزمایش است اما سرپرست پژوهشگران امیدوار است تا 10 سال دیگر چیزی برای کاربرد و استفاده عملی آماده کند.
تیم او تا به حال بیشتر داده‌های دیجیتالی در کلکسیون بزرگ کتابخانه انگلیس را خوانده و روی «سنگ» ثبت کرده است.
این فرآیند با چسباندن «بیت»ها و «بایت»ها توسط لیزر روی ویفرهای سیلیکان (مواد بسیار خاص که تراشه‌های کامپیوتر از آنها ساخته می‌شوند و پیش‌تر در دوچرخه در باره‌شان نوشته‌ایم) آغاز می‌شود.
ویفر، سیلیکان و تراشه،بدون این ها زندگی نمی گذرد!
اجرای چنین کاری یعنی همین دیجیتالی کردن براساس توافق‌نامه‌ای جهانی به یک زبان ذخیره رایج، انجام خواهد شد تا هزاران سال بعد قابل دسترسی باشد. سپس اینها روی هم قرار می‌گیرند تا یک دیسک به ارتفاع 10 سانتی‌متر را شکل بدهند که بین لایه‌هایی از نوع دیگری از سیلیکان تقریباً ماندنی، نشکن و خراب‌نشدنی مهروموم می‌شوند تا از رطوبت و اکسیژن در امان بمانند.
به گفته پروفسور، اینها دو دلیلی هستند که 30 تا 100 سال دیگر سی‌دی‌ها و دی‌وی‌دی‌ها را به اجزایی زینتی و غیرقابل خواندن تبدیل می‌کنند.
البته بحث‌هایی در باره طول عمر این دیسک های پلاستیکی وجود دارد.
اما براساس پژوهشی جدید که توسط مؤسسه فن‌آوری ذخیره اپتیکال (OSTA) انجام شده عمر سی‌دی و دی‌وی‌دی تا 10 سال اعلام شده است. آنها به مدت دو سال روی این دیسک‌ها آزمایش کردند تا عمر آنها را برای نگه‌داری و بازخوانی اطلاعات دریابند. سی‌دی‌ها حدود 15 سال عمر می‌کنند و دی‌وی‌دی‌ها اوضاعشان بدتر است؛ حدود 10 سال.
کورودا می‌گوید: «زمان کمی است وقتی به این فکر می‌کنی که کتاب می‌تواند صدها سال عمر کند و سالم بماند.»
دیگر دستگاه‌های رایج برای ذخیره اطلاعات هم دست‌کمی از این دو ندارند، آنها هم از نظر قابلیت بازخوانی جهانی و طول عمر ضعیف عمل می‌کنند.
دیسک‌های سخت مغناطیسی که معمولاً در کامپیوترهای شخصی وجود دارند می‌توانند از 4 تا 40 سال بسته به حجم نفوذ میدان‌های مغناطیسی، اطلاعات را قابل استفاده نگه‌دارند. اما به گفته تیم پژوهشی با این وسیله‌های نیمه‌رسانا، داده‌ها اگر میزان رطوبت دوروبر تراشه، دو درصد یا کمتر نگه‌داشته شود، می‌توانند تا هزار سال یا بیشتر سالم بمانند.
دیسک سخت
گروه‌های دیگری هم هستند که تلاش می‌کنند تا وقتی نسل‌های آینده می‌خواهند به غروب عصر دیجیتال نگاهی کنند با سیاهی روبه‌رو نشوند و چیزی ببینند.
مؤسسه آمریکایی« صنعت ذخیره شبکه» هم متعهد شده تا مشکل‌های حفظ اطلاعات دیجیتال را حل کند. با این‌حال آنها تأیید می‌کنند که طراحی و ساخت آرشیوی دیجیتال که حتی صدسال عمر کند چالشی بزرگ است.
«ریک باکر»، از مسئولان این مؤسسه، از کار پژوهشگران ژاپنی خوشش آمده اما آن را هنوز دور از ذهن می‌داند و مشکلات بسیاری را در سر راهش پیش‌بینی می‌کند. به عقیده او یکی از آنها بحث پولاریته (دو قطبی) مغناطیسی است.
تجزیه و کاهش پیوسته در میدان مغناطیسی زمین دستگاه‌های ذخیره الکترو مغناطیسی مانند دیسک‌های سخت را خراب و دچار مشکل می‌کنند، چون این وسیله‌ها داده را با شارژهای مغناطیسی رمزگشایی و بازخوانی می‌کنند.
