ورزش ایران همواره برای کسب مدال و تثبیت موقعیت خود در جدول مدال‌ها وابستگی عجیبی به دو رشته سنتی کشتی و وزنه‌برداری داشت.
اگرچه در دوره‌های اولیه دوو میدانی و حتی در شیرجه و مشتزنی و حتی بعدها با ظهور ورزش‌های دیگری چون شمشیربازی و فوتبال، والیبال و واترپلو هم به تناوب با مدال‌های رنگین خود به کمک کاروان ورزشی ایران می‌آمدند، اما با رسمیت پیدا کردن رشته‌های رزمی بخصوص از بازی‌های آسیایی 1986 سئول به بعد این معادلات کاملاً در حال رنگ باختن است.
حالا با وجود آنکه کشتی چه در آزاد و چه در فرنگی و یا فوتبال و والیبال جایگاه خاص خود را دارند و یا وزنه‌برداری که اگر با فاجعه و دوپینگ اخیرش روبه‌رو نمی‌شد، درست شرایط رشته‌های بالا را داشت.
نسیم مدال‌آوری ورزش‌های رزمی در این سال‌ها به خوبی احساس می‌شود.حتی همان چهار سال پیش در بازی‌های آسیایی 2002 بوسان که وزنه‌برداری و کشتی آن فروغ همیشگی را نداشتند، کاراته، تکواندو و جودو در کنار ووشو به کمک ورزش ایران آمدند و سهم عمده‌ای را ایفا کردند. در دوره پانزدهم کمیته ملی المپیک با توجه به موقعیت ممتاز کاراته و تکواندو حساب ویژه‌ای روی این دو رشته ورزشی و همچنین ووشو گشوده است.
کاراته در آخرین میدان جهانی در فنلاند در مکان سوم دنیا ایستاد و تکواندو در آخرین رویداد قهرمانی جهان در مادرید و مسابقات جام جهانی بانکوک پس از کره نایب قهرمان شد.
ووشو هم کم و بیش چنین شرایطی در جمع تیم‌های برتر دنیا دارد. از سوی دیگر بازگشت مشت‌زنان ایران به عرصه بازی‌های آسیایی می‌تواند کفه ترازو را کاملاً به این سمت سنگین‌تر کند. با توجه به نزدیکی آغاز بازی‌های آسیایی نگاهی داریم به موقعیت این چند رشته رزمی در گذشته و حال حاضر و رقابت داغ آنان در میدان پانزدهم.
بوکس جلوتر از بقیه
قبل از اوج‌گیری رشته‌هایی چون تکواندو، جودو، کاراته و ووشو، بوکس تقریباً از همان دوره‌های اولیه حضورش در بازی‌های آسیایی در زمره رشته‌های مدال‌آور بود. بوکسورهای ایران از همان دوره سوم بازی‌های آسیایی 1958 توکیو که ورزش مشتزنی به جمع سایر بازی‌ها اضافه شد، تیم ایران با وجود عدم دستیابی به مدال طلا در 6 وزن صاحب سه مدال نقره و سه مدال برنز شد.
و‌ارزیک غازاریان، لئون خاچاطوریان، سورن پیرجانیان (مردان نقره‌ای) و ایزار ایلخانلو، اکبر خوجانی و امیر یاوری هم برنز گرفتند. در دوره‌های بعد هم مدال‌آوری بوکس ادامه یافت، اگر چه در سال 1966 بانکوک، تیم ایران فقط به چهار مدال برنز آلوش عباسی، ناصر آقایی، حسین فتحیانپور و التفات طالبی اکتفا کرد.
در بازی‌های آسیایی1970 بانکوک با وجود کاهش مدال‌های بوکس این تیم توسط سیدعمران خاتمی به یک مدال نقره رسید و با غلامحسین پاک‌منش و محمد ساروخانی هم برنز گرفت. اوج موفقیت بوکس در بازی‌های آسیایی تهران بود که این تیم پس از گذشت سه دوره رنگ طلا را به خود دید.
در تهران دلارام شریف، ماسیس هامبورسیان و عبدالرضا آندواه طلایی‌های بوکس بودند. عبدالرضا انصاری، جبار فعلی با دو نقره خود به همراه برنزهای فرشید انتقامی، حسین مدار‌دوست، هاملت میناسیان، وارتکس پارسانیان و احمد‌پور افتخاری سربلندی این ورزش را رقم زدند.
پس از آن بوکس به دلیل تحریم شدن تا مرز تعطیلی کامل هم پیش رفت و هنگامی که دوباره بپاخاست چند دوره از بازی‌ها را از دست داد و با وجود حضور مجدد از بازی‌های آسیایی1990 پکن هنوز هم نتوانسته است خود را با شرایط جدید حاکم بر این رشته تطبیق دهد. در پکن بوکس ایران با مدال نقره علی اصغر کاظمی و دو مدال برنز سیامک ورزیده و ایرج کیارستمی نشان داد که با وجود دور ماندن هنوز هم می‌توان به مدال‌آوری آن امیدوار بود.
بازی‌های آسیایی 1994 هیروشیما اثبات کننده این واقعیت بود که ایوب پورتقی قوشچی با مدال طلایش نخستین بوکسور ایرانی شد که در خارج از خانه توانست بوکس را طلایی کند. در همین بازی‌ها محمدرضا صمدی نقره گرفت و انوشیروان نوریان و بهمن عزیز‌پور هم صاحب گردن‌آویز برنز شدند.
در بانکوک و به سال 1998 با خروج تدریجی صاحب‌نامان بوکس، صمدی نقره هیروشیما را دوباره تکرار کرد و روح‌الله حسینی که بعدها از سکوی قهرمانی آسیا نیز بالا رفت به مدال برنز رسید.
در بوسان 2002 بوکس غایب بود و مسئولان آن ترجیح دادند تا تیم ناامیدشان را به روی رینگ نفرستند و حالا پس از یک دوره غیبت بوکس با ترکیبی کامل و جدید چشم به مدال‌های رنگین دارد.
جودو و تکواندو در کنار هم
جودو و تکواندو را باید اصالتاً متعلق به دو کشور ژاپن و کره جنوبی دانست. پس از تلاش‌های چند ساله این دو رشته ورزشی در بازی‌های آسیایی 1986 سئول فرصت ابراز وجود یافتند. ایران از همان بدو ورود این دو رشته موقعیت را مغتنم شمرد و قهرمانانش از ابتدا با مدال شروع کردند. در بازی‌های آسیایی 1986 سئول مرتضی خدادادی در جودو برنز گرفت و تکواندو در وضعیتی به مراتب بهتر از جودو با یک طلای قادری و نقره علی حاجی‌پور برتری‌اش را به رخ کشید.
چهار سال بعد در هیروشیما جودو با گرفتن یک نقره توسط سید محمود میران که همچنان عضو تیم ملی است و مدال برنز حسن احد‌پور چند پله جهش داشت، اما تکواندو با افزایش تعداد مدال‌هایش به یک طلا (فریبرز عسگری)، دو نقره (فرزاد زرخش و ابراهیم سعادتی) و تک مدال برنز (مجید امین ترابی) خود را تا نایب قهرمانی بازی‌ها پس از کره جنوبی بالا کشید. با ورود کاراته در همین بازی‌ها و مدال‌های رنگینی که به دست آورد، هم جودو و هم تکواندو حضور رقیبی جدی را به خوبی لمس کردند.
شروع توفانی کاراته
کاراته‌کاهای ایران به محض رسمیت یافتن این رشته در بازی‌های آسیایی درخششی عالی از خود بروز دادند. مازیار فرید خمامی نخستین طلایی‌کاراته ایران بود. با دو مدال نقره سعید آشتیان که هم اکنون سرمربی تیم کره جنوبی است و آرش جوانشیر و تک مدال برنز سعید خواجه حسینی (سرمربی کنونی تیم ملی) زنگ خطر برای تکواندو و جودو به صدا درآمد.
بعد از این بازی‌ها و در دوره‌های بعدی همواره کاراته و تکواندو جدالی میلی‌متری با هم داشتند. در بازی‌های آسیایی 1998 بانکوک تکواندو با وجود کسب 5 مدال (مهدی بی باک(طلا)، مجید افلاکی (نقره) و سه مدال برنز مجید امین ترابی، حسن اصلانی و بیژن مغانلو جنگ را به لحاظ کمی از کاراته برد، اما در رنگ و کیفیت مدال‌ها کاراته درخشان‌تر از تکواندو ظاهر شد.
برای کاراته علیرضا کتیرایی طلا گرفت و مهدی عموزاده، علی شاطرزاده و سید علاءالدین نکوفر توانستند نقره‌های با ارزشی کسب کنند. تازه در این دوره «ووشو» هم با مدال نقره حسین اوجاقی اعلام موجودیت کرد.
درخشان‌ترین حضور کاراته
در بازی‌های آسیایی 2002 بوسان با ورود «ووشو» داغی رقابت‌های ورزش‌های رزمی به بالاترین حد خود رسید. در این دوره کاراته درخشان‌ترین حضور خود را تجربه کرد و هر 5 شرکت کننده آن روی سکو رفتند.
علیرضا کتیرایی و مهران بهنام‌فر مردان طلایی کاراته بودند. با سه نقره حسین روحانی، مهدی عموزاده و جاسم ویشکاهی عنوان برترین گروه انفرادی کاروان ورزشی ایران به تیم ملی کاراته تعلق گرفت.
تکواندو در این دوره با بسنده کردن به تک مدال طلای هادی ساعی و نقره بهزاد خداداد با دو مدال برنز مجید افلاکی و پروانه محمد تقی تهرانی نخستین بانوی مدال‌آور خود مقهور کاراته شد. در ووشو نیز حسین اوجاقی و محمد آقایی با یک طلا و یک نقره رشد و پیشرفت این ورزش نوظهور را سرعت بیشتری بخشیدند.
در جودو مسعودحاجی آخوندزاده طلا گرفت و با نقره سید محمود میران و برنزهای حامد ملک محمدی و عباس فلاح این رشته نیز شاهد موفق‌ترین حضور آسیایی خود بود. در بازی‌های آسیایی دوحه منتظر رقابت نزدیک‌تر ورزش‌های رزمی ایران خواهیم بود.
آشنایی با نفرات اعزامی کاراته
تیم کاراته ایران تنها 5 سهمیه در بازی‌های آسیایی دارد که برترین‌های خود را پس از حضور موفق در پیکارهای جهانی فنلاند به شرح زیر معرفی کرد.
60 - کیلوگرم: حسین روحانی (قهرمان جهان)
65 - کیلوگرم: حسن روحانی
70 - کیلوگرم: سعید فرخی
75 - کیلوگرم: جاسم ویشگاهی (قهرمان جهان)
80 - کیلوگرم: اسماعیل ترک‌زاده
ترکیب تکواندو
آقایان
وزن دوم: بهزاد خداداد
وزن چهارم: علیرضا نصرآزادانی
وزن پنجم: هادی ساعی
وزن ششم: مهدی بی باک
وزن هفتم: یوسف کرمی
وزن هشتم: مهدی نوایی.
بانوان
وزن دوم: سارا خوش جمال
وزن سوم: زینب حیدری
وزن چهارم: مرجان تاتلاری
وزن هفتم: مهروز ساعی
وزن هشتم: افسانه شیخی
آرایش جودو
60 - کیلوگرم: مسعود حاجی آخوندزاده
66 - کیلوگرم: آرش میراسماعیلی
73 - کیلوگرم: ذکریا مرادی
81 کیلوگرم: رضا چاه خندق
90 - کیلوگرم: حسین قمی
100 - کیلوگرم: عباس فلاح
وزن آزاد: سید محمود میران
ترکیب ووشو
سانشو
52 کیلوگرم: علی فتحی
56 کیلوگرم: جلیل عطایی
60- کیلوگرم: علیرضا صحرانشین
65- کیلوگرم: ساعد سیاه مشته‌ای
70- کیلوگرم: خسرو مینو
تالو
غفار امانی و فرشاد عربی
