همشهری‌آنلاین- گروه سیاسی: باقری دراین‌باره در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «یک گفت‌وگوی به‌موقع با انریکه مورا در ژنو در مورد موضوعات مختلف دوجانبه، و روندهای منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله جنگ و نسل‌کشی در غزه، داشتم». وی همچنین تاکید کرد که مذاکرات رفع تحریم‌ها، به‌عنوان «دستورکار ثابت تعاملات ایران با اتحادیه» نیز به بحث گذاشته شده‌است.
اظهارنظر معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران درباره این گفت‌وگو درحالی‌است که انریکه مورا نیز مذاکرات با علی باقری را «اقدامی به‌موقع در برهه‌ای حساس» ارزیابی کرده‌است.
توافق دست‌یافتنی است؟
درحالی که گفت‌وگو درباره «مذاکرات رفع تحریم‌ها» به‌عنوان یکی از محورهای رایزنی باقری و مورا عنوان شده‌است، برخی معتقدند موضع‌گیری‌های طرفین، از اراده متقابل برای گشودن مجدد پرونده مذاکرات برجامی حکایت دارد.
برهمین‌اساس هم بود که وزیر امورخارجه ایران در گفت‌وگو با فرید زکریا در داووس، درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها تاکید کرد ایران همچنان از هر اقدامی که کمک کند همه طرف‌ها به تعهدهای خود در برجام برگردند، استقبال می‌کند. حسین امیرعبداللهیان به این نکته هم اشاره کرد که اگر طرف آمریکایی از اراده لازم برخورددار باشد، توافق دست‌یافتنی است.
این اما تنها اظهارنظر برجامی امیرعبداللهیان در سوئیس نبود. پیش از این رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در دیدار با همتای سوئیسی خود، با اعلام اینکه ابتکار سلطان عمان همچنان روی میز است، تداوم همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را سیاست روشن و قطعی ایران عنوان کرده بود.
ابتکار سلطان عمان چه بود؟
اعلام روی میز ابتکار سلطان عمان درحالی‌است که برخی گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که ابتکار سلطان عمان مبتنی بر یک توافق چند مرحله‌ای است که گام نخست آن نیز تبادل زندانیان و چشم‌پوشی از برخی تحریم ها بوده‌است؛ گام‌هایی که البته تاکنون نتیجه روشنی به همراه نداشته‌است.
در نخستین روزهای خردادماه ۱۴۰۲ و درجریان سفر هیثم بن‌طارق آل سعید به تهران بود که برخی معتقد بودند سلطان عمان در رایزنی با مقام‌های ایرانی، ابتکاری برجامی را مطرح کرده‌است. اگرچه درآن مقطع اخبار دقیقی دراین باره منتشر نشد، اما در نخستین روزهای شهریورماه بود که وزیر امورخارجه ایران در گفت‌وگو با یک روزنامه داخلی اعلام کرد سلطان عمان در جریان سفر به تهران طرح و ابتکاری را روی میز گذاشته است؛ ابتکاری که براساس آن مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا انجام شده‌است و برخی آن را به «تفاهم نانوشته» تعبیر کردند. پس‌از آن و درجریان سفر امیرعبداللهیان به لبنان نیز او در نشست‌خبری از روی‌میز بودن ابتکار سلطان عمان سخن گفت و اینکه تبادل پیام‌ها میان ایران و طرف‌های دیگر در جریان است.
سایه سنگین تحولات منطقه‌ای
اگرچه به‌دنبال آغاز جنگ در غزه به‌نظر می‌رسد رایزنی‌های برجامی بار دیگر به محاق رفت، اما شواهد موجود نشان می‌دهد طرفین همچنان درحال پیگیری پرونده و یافتن راه‌حلی برای گره‌گشایی از آن هستند. در چنین شرایطی اما به‌نظر می‌رسد رایزنی درباره مذاکرات برجامی یکی از مهم‌ترین دستورهای علی باقری و انریکه مورا طی ماه‌های اخیر بوده‌است.
معاون‌سیاسی وزارت خارجه ایران و معاون مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه‌اروپا طی سال‌جاری چندین گفت‌وگو در شهرهای مختلف جهان، ازجمله در دوحه و ژنو داشته‌اند؛ دیدارهای که مذاکرات رقع تحریم‌ها از اصلی‌ترین محورهای آن بوده‌است. پیش‌از دیدار اخیر باقری و مورا در ژنو، دوطرف در آبان‌ماه گذشته نیز با یکدیگر درباره مسائل منطقه و مذاکرات برجامی گفت‌وگو کرده بودند.
با وجود اینکه تحولات اخیر در منطقه سایه سنگینی بر مذاکرات رفع تحریم‌ها و همچنین پیگیری ابتکار سلطان عمان داشته، اکنون اما به‌نظر می‌رسد شاهد تحرکات دیپلماتیک تازه‌ای دراین زمینه هستیم و برخی معتقدند با فروکش کردن تنش‌ها در منطقه، می‌توان به گشایش روزنه‌های تازه در مذاکرات رفع تحریم‌ها امیدوار بود.
نظر شما